Znamy laureatkę Nagrody im. Ireny Sendlerowej

2016/11/01

scale-750x750Niedawno wręczono, dziesiątą już, Nagrodę im. Ireny Sendlerowej „Za naprawianie świata”. Laureatką została Zofia Cofałka, nauczycielka z Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie, od lat zaangażowana w edukację globalną i działania na rzecz praw człowieka na świecie.

Członkowie kapituły podkreślili, że tym większa jest rola mądrych i wrażliwych pedagogów, którzy są gotowi zmierzyć się z tymi nowymi wyzwaniami. Lauretka nagrody, Zofia Cofałka, wyzwań się nie boi. Nauczycielka pracująca w Gimnazjum nr 2 w Chorzowie oraz  Niepublicznym Liceum dla Dorosłych w Katowicach od 17 lat działa na rzecz praw człowieka, podejmując trudne tematy w inspirujący i angażujący młodzież sposób. Wśrod problemów, które podejmuje z uczniami i uczennicami, są i sprawy mniejszości romskiej, i zagadnienie sprawiedliwego handlu, i sytuacja uchodźców, i historia Holokaustu. Współpracuje z Amnesty International, Polską Akcją Humanitarną i wieloma innymi organizacjami i instytucjami, jest nie tylko nauczycielką, ale też wolontariuszką na wielu polach, bo jak mówi, „nie można uczyć i żyć według innych reguł niż te, o których się uczy. Tylko wiarygodny nauczyciel będzie prawdziwy, a tylko prawdziwy nauczyciel będzie wzorem do naśladowania”.

Kapituła wyróżniła również 10 nauczycieli: Beatę Bierówkę, Przemysława Fabjańskiego, Hannę Jastrzębską-Gzellę, Monikę Niedźwiecką, Łukasza Połomskiego, Joannę Roszak, Mariusza Sokołowskiego, Annę Sosnę, Bożennę Sucharską i Małgorzatę Wójcik-Dudek.

Debata poświęcona relacjom polsko-żydowskim. Wokół książki Jacka Tacika „Jak nie lubić Żyda?”

2023/05/29

Wydawnictwo Sonia Draga/Post Factum

oraz

Rada Programowa

Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii Otwarta Rzeczpospolita

zapraszają na

debatę poświęconą relacjom polsko-żydowskim.

Pretekstem do rozmowy jest premiera książki Jacka Tacika „Jak nie lubić Żyda?”.

W dyskusji udział wezmą:
Paula Sawicka, Michał Bilewicz, Jan Grabowski.

5 czerwca 2023 r., godz. 18:00

Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, ul. Dobra 56/66, sala 256

 

Odsłonięto tablicę upamiętniającą ofiary getta ławkowego na Uniwersytecie Warszawskim

2023/05/23

W październiku minie 86 lat, od kiedy władze uczelni warszawskich, z poparciem senatów akademickich, wprowadziły „zarządzenie o porządku zajmowania miejsc”, czyli tzw. getto ławkowe. Osobom pochodzenia żydowskiego wyznaczano konkretne miejsca, które wolno im było zajmować podczas zajęć. Rok akademicki 1937/1938 był pierwszym, któremu towarzyszył oficjalny i odgórny antysemityzm na uczelniach międzywojennej Polski.

22 maja o godz. 12.00 na kampusie UW w pobliżu Bramy Głównej Uniwersytetu odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej ofiary tej rasistowskiej segregacji.

Treść na tablicy głosi:

5 października 1937 roku  na Uniwersytecie Warszawskim wprowadzono getto ławkowe.

Segregacji poddano żydowską społeczność naszej uczelni.

Pamięci ofiar, aby antysemityzm i nacjonalizm nigdy już nie zatruły wspólnoty akademickiej.

Rektor – Senat – Społeczność Uniwersytetu Warszawskiego

Międzynarodowy Dzień Przeciw Homofobii, Transfobii i Bifobii

2023/05/17

17 maja 1990 roku Światowa Organizacja Zdrowia usunęła homoseksualizm z Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób. Na pamiątkę tego wydarzenia obchodzimy dzisiaj Międzynarodowy Dzień Przeciw Homofobii, Transfobii i Bifobii.

Jest to kolejna okazja, aby głośno przypomnieć, że prawa osób LGBT to prawa człowieka, o które nadal trzeba walczyć.

 

Pokaz filmu „Some of the Others” w reżyserii Tyagi Pallava

2023/05/14

Muzeum Warszawy, warszawski Klub Inteligencji Katolickiej, Europejska Sieć Przeciwko Rasizmowi oraz węgierska ANGA zapraszają na pokaz filmu „Some of the Others” w reżyserii Tyagi Pallava.

● Data: Środa, 24 maja, godz. 17.00 – rejestracja, 17.30 – początek seansu
● Udział : bezpłatny
● Miejsce: Kino Syrena, Muzeum Warszawy, wejście od ul. Nowomiejskiej
☛ czas trwania seansu – 45 minut
☛ dyskusja po filmie – 45 minut
film jest dostępny w angielskiej wersji językowej z polskimi napisami
 

Film to zapiski wydarzeń z ostatnich miesięcy – złożony jest ze świadectw przekazywanych przez grupy uchodźców, którzy ze względu na swoją rasę, pochodzenie etniczne i płeć stają przed wyjątkowymi wyzwaniami, uciekając przed ukraińską wojną.

Dotyka on również kwestii handlu ludźmi i dziećmi, których niestety doświadczyli niektórzy z tych uchodźców.

Po pokazie odbędzie się dyskusja z reżyserem oraz z przedstawicielami polskich i międzynarodowych organizacji zajmujących się prawami człowieka.

Wydarzenie na Facebooku

Dzień Różnorodności w Centrum Wielokulturowym

2023/05/13

W tym roku z okazji Światowego Dnia Różnorodności Kulturowej Centrum Wielokulturowe przy ul. Jagiellońskiej 54 w Warszawie przygotowało wydarzenie pełne atrakcji, tolerancji i sąsiedzkiej integracji!

Program wydarzenia:
od 12:00 do 14:00 – animacje plenerowe dla dzieci i dorosłych, poczęstunek i wspólne piknikowanie, stoiska instytucji pozarządowych
12:00 – powitanie gości i przedstawienie aktywności
12:15 – panel „Wielokulturowość w Warszawie” prowadzi Małgorzata Sójka. Wśród panelistów przedstawiciele Muzeum Polin, Instytutu Dialogu Dunaj, Fundacji Inicjatywa Dom Otwarty oraz Nastawieni na Rozwój.
12:45 – Quiz z nagrodami „Śladami wielokulturowej Warszawy”
13:15 – wspólne warsztaty Hatha Jogi poprowadzi Ruslana Alekseeva
13:45 – rozmowa „Jak wielojęzyczność i nauka obcych języków wpływa na mózg?”
14:00 – pokaz filmu „RAFIKI” reż. Wanuri Kahiu oraz rozmowa po filmie przygotowane przez AfryKamera.

Wydarzenie na Facebooku

Białoruscy wydawcy w czasach pogromu

2023/05/11

Polski PEN Club zaprasza na kolejne wydarzenie w cyklu “Gościnna Warszawa – literatura białoruska”:


BIAŁORUSCY WYDAWCY W CZASACH POGROMU 

spotkanie z Andrejem Januszkiewiczem i Pawłem Barkouskim

prowadzenie: Beata Stasińska

poniedziałek 15 maja, godz. 18.00

w auli Domu Literatury w Warszawie (Krakowskie Przedmieście 87/89).

Spotkanie odbędzie się w języku białoruskim i polskim. Transmisja odbędzie się na facebookowej stronie Polskiego PEN Clubu, nagranie zostanie udostępnione na kanale YouTube Polskiego PEN Clubu.

Uchwała Komitetu Socjologii PAN z dnia 29 kwietnia 2023 r. w związku z nasilaniem się procesu niszczenia przez Prawo i Sprawiedliwość i pozostałe ugrupowania wchodzące w skład koalicji rządzącej podstaw ładu demokratycznego

2023/04/30

Z najwyższym niepokojem obserwujemy nasilanie się procesu niszczenia przez Prawo i Sprawiedliwość i pozostałe ugrupowania wchodzące w skład koalicji rządzącej podstaw ładu demokratycznego.
Trzy najnowsze przykłady, świadczące o tej tendencji to:

– projekt ustawy o państwowej komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007-2022,

– forsowane przez rządzących – w roku wyborczym – zmian w ordynacji wyborczej, zapowiedziana przez Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka decyzja dotycząca ograniczenia finansowania Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

Zabiegi te w błyskawicznym tempie zbliżają nasze państwo do państw autorytarnych. Pierwszy daje władzę wykluczania ze wspólnoty obywateli organowi, który nie jest sądem. Drugi jest kolejnym krokiem podjętym w celu ograniczenia równości wyborów. Trzeci oznacza przywrócenie politycznej
cenzury badań naukowych.

Oceniamy podjęte przez rządzących działania jako następny etap procesu, który zmierza do zlikwidowania i n s t y t u c j o n a l n y c h gwarancji swobód obywatelskich i demokracji.

Pragniemy przypomnieć rządzącym, że instytucje publiczne nie są ich własnością. Lekceważący stosunek rządzących do porządku instytucjonalnego jest świadectwem ignorowania praw społeczeństwa i działaniem na jego szkodę. Skazuje je bowiem na permanentną niepewność i pozbawia narzędzi oddolnego wpływu na rzeczywistość.

Apelujemy do rządzących o natychmiastowe:

– zaprzestanie prac nad projektem ustawy o speckomisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej,

– zaniechanie działań, zmieniających prawo wyborcze w przededniu wyborów oraz przywrócenie obowiązujących do czasu ostatniej nowelizacji zasad liczenia głosów (w tym zagranicznych), o przywrócenie uprawnień do głosowania korespondencyjnego w dotychczasowym zakresie oraz o zapewnienie elementarnej bezstronności mediów publicznych,

– zaprzestanie dyskredytowania badaczy i kierowania gróźb ograniczenia finansowania Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

Oświadczenie Polskiego PEN Clubu

2023/04/29

Polski PEN Club stanowczo sprzeciwia się atakom wysokich urzędników państwowych na prof. Barbarę Engelking w związku z jej niedawną wypowiedzią na temat stosunku Polaków do Żydów podczas II wojny światowej. Napaści prominentnych przedstawicieli rządu, w tym premiera, na prof. Engelking uderzają nie tylko w nią osobiście, ale też w wolność słowa, wolność badań naukowych i w relacje polsko-żydowskie oparte nie na mitach, ale na prawdzie.

To niestety nie pierwszy taki publiczny atak. Kiedy po wydaniu książki „Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski” wytoczono prof. Engelking proces o zniesławienie, protestowaliśmy przeciwko próbom sądowego nękania i zastraszania badaczy Zagłady opisujących ciemne karty polskiej historii. Pisaliśmy wtedy: „nie chodzi tu o historyczną prawdę o Zagładzie, lecz o mitomanię narodową. To obrona fikcji, a nie «dobrego imienia» Polski, którą obrona ta i hańbi, i ośmiesza”.

Wszelkie wyniki badań naukowych podlegają krytyce, ale krytyka taka ma swoją metodologię i winna toczyć się w sposób rzetelny i powszechnie przyjęty w nauce. Rzeczą godną potępienia są natomiast populistyczne występy polityków, którzy dają sobie prawo do odrzucania ustaleń naukowych i próbują samozwańczo decydować, co jest, a co nie jest prawdą historyczną.

29 kwietnia 2023 roku

XVIII Debata Otwartej Rzeczpospolitej i Teatru Polskiego

2023/04/27

26 kwietnia 2023 roku odbyła się XVIII Publiczna Debata Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita i Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana. Obrady pod hasłem O wartościach: równości, wolności i wspólnoty, czyli o tym co nadaje sens i wagę ludzkiemu życiu dedykowane były pamięci prof. Barbary Skargi – filozofce, humanistce, nazywanej Pierwszą Damą Polskiej Filozofii.

Debatę otworzyli przewodnicząca Rady Programowej Otwartej Rzeczpospolitej Paula Sawicka oraz dyrektor Teatru Polskiego Andrzej Seweryn. W rozmowie prowadzonej przez Annę Wacławik-Orpik udział wzięli Marta Małecka oraz Kuba Wygnański.

Po debacie odbyła się uroczystość wręczenia Nagrody im. Doktora Marka Edelmana za ratowanie człowieczeństwa. Tegoroczną laureatką Nagrody została Marta Małecka – współtwórczyni Fundacji Be a Hero. Nagrodę wręczyli jej fundatorzy – Bogdan Białek oraz Paula Sawicka.

Oświadczenie ws. ataków na Barbarę Engelking, Agnieszkę Holland i Monikę Olejnik

2023/04/23

Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii Otwarta Rzeczpospolita stanowczo protestuje przeciwko metodom polemicznym stosowanym ostatnio przez polityków w oficjalnych wypowiedziach oraz niektóre media do atakowania prof. Barbary Engelking z Centrum Badań nad Zagładą Żydów, a także reżyserki Agnieszki Holland oraz przeprowadzającej z nimi rozmowy redaktorki stacji TVN Moniki Olejnik.

Ataki te nie starają się polemizować merytorycznie z konkretnymi twierdzeniami.  Nie odwołują się do dłuższych cytatów  z krytykowanych wypowiedzi – lecz często manipulując i fałszując ich treść, zmierzają do wywołania skrajnie negatywnych emocji u odbiorców. 

Jest to zorganizowana forma szerzenia  nienawiści  nie tylko wobec konkretnych osób, ale wobec wszystkich, którzy ośmielają się szukać prawdy naukowej, samodzielnie myśleć i zabierać głos, nie schlebiając aktualnej polityce historycznej formacji rządzącej. Pojawiająca się w takich polemikach argumentacja podważa zagwarantowaną przez Konstytucję RP swobodę  badań naukowych i wolność wypowiedzi. Może powodować tzw. efekt mrożący, zniechęcając do podejmowania niektórych tematów czy formułowania pewnych tez co jest ze szkoda dla poszukiwania prawdy.

Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii Otwarta Rzeczpospolita w pełni solidaryzuje się ze stanowiskiem zespołu Centrum Badań nad Zagładą Żydów, które w wydanym oświadczeniu (zob. http://www.holocaustresearch.pl/nowy/photo/Oswiadczenie_19_04_2021.pdf) stanęło w obronie prof. Barbary Engelking. 

Tekst w pdf

Wystawa „Wokół nas morze ognia”

2023/04/18

W Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN otwarto wystawę „Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim„. To pierwsza wystawa o powstaniu w getcie warszawskim przedstawiona z perspektywy cywilów. Podczas powstania zeszli oni do bunkrów i kryjówek, sprzeciwili się Niemcom i narzuconemu przez nich systemowi mordowania bezbronnych w obozach zagłady. Zamiast stawić się do transportu, ukrywali się. Ich cichy opór był tak samo ważny, jak ten z bronią w ręku.

Wystawę można oglądać od 18 kwietnia 2023 roku do 8 stycznia 2024 roku.

W trakcie jej otwarcia Piotr Wiślicki, Przewodniczący Zarządu Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny, mówił m. in.:

Gdy dwa lata temu kuratorzy rozpoczynali prace nad koncepcją, ich celem było zwrócenie uwagi na cierpienie i dramat ludzi.  Niestety w zeszłym roku putinowska Rosja przywołała demony wojny. Znów w Europie znaleźli się ludzie, którzy ukrywają się w piwnicach i ziemiankach przed bestiami, chcącymi jedynie niszczyć, rabować, gwałcić i mordować.  

Oni walczą o przetrwanie, Walczą o godność. Dziś dzięki przekazowi telewizyjnemu na własne oczy możemy zobaczyć cierpienie niewinnych.

Ciągle jest powtarzane hasło „Nigdy Więcej”. To hasło, to tylko naiwne życzenie. Ciągle jest więcej i niestety coraz częściej. Zło dzieje się wszędzie, w niezliczonych zakątkach naszego globu.

Apeluję do Wszystkich, aby czcząc pamięć Żydów, zamordowanych w czasie powstania w getcie, pamiętać o ludziach dziś ukrywających się w piwnicach i ziemiankach w Ukrainie, w Syrii, w Jemenie i wielu innych miejscach. W miejscach, które są czasem bliżej niż myślimy. Dokładnie 150 km stąd, znajduje się granica polsko-białoruska. Granica, którą starają się przekroczyć uchodźcy z różnych państw świata. Niewinni ludzie, dzieci, kobiety, mężczyźni, którzy marzą o lepszej przyszłości, a muszą ukrywać się jak zwierzęta w lasach, w dołach lub na bagnach. Oni również walczą o przeżycie i własną godność – i tak często giną.

Czy my wszyscy jednak nie jesteśmy za bardzo obojętni na ich los? 

Całe przemówienie P. Wiślickiego

80. rocznica powstania w getcie warszawskim. Debata w TVN24 o historii, tożsamości i pamięci

2023/04/17

Mija 80 lat od powstania w getcie warszawskim. Dlaczego doszło do tego historycznego zrywu? Jak powstanie i zagłada wpłynęły na tożsamość kolejnych pokoleń Żydów? Co możemy zrobić, by pielęgnować pamięć o walczących i cywilach? W pierwszej części debaty poświęconej histori rozmówczynie Marcina Zaborskiego opowiedziały o tym, czy jest getto i jak wyglądało w nim życie. – Myśląc o getcie, myślę o murze. Ten mur towarzyszy właściwie całej historii getta – we wszystkich jego momentach aż do zagłady – stwierdziła Zuzanna Schnepf-Kołacz, kuratorka wystawy „Wokól Nas morze ognia”. – Bezmiar ludzkiego cierpienia. Ta codzienna walka o przetrwanie, o zdobycie kawałka chleba. Tak wiele osób chorowało. Przeszło sto tysięcy ludzi umarło w getcie, zanim zaczęła się wywózka do obozu zagłady w Treblince – przypomniała dr Maria Ferenc, badaczka getta warszawskiego. – Większość mieszkańców getta warszawskiego robiła wszystko, co w ich mocy, żeby w getcie pozostać. Ludzie się bali wysiedlenia i rozdzielenia ze swoimi bliskimi – uzupełniła.

Historia zagłady nie kończy się w 1943 roku. Żyją nią następne pokolenia. W drugiej części programu goście debaty rozmawiali o tożsamości. – Zależy mi na tym, żeby pamięć o tych zdarzeniach nie była fałszywa – stwierdził prof. Dariusz Stola, były dyrektor Muzeum POLIN. – Wiedzieliśmy, że nie możemy pytać. Jestem z milczącego domu – przekazała członkini Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie Elżbieta Magenheim, której mama była Żydówką. Magenheim podkreśliła, że powstanie warszawskie to dla niej pewnego rodzaju symbol jej rodziny. – Nie uważam, żebyśmy dzisiaj mogli w ogóle cokolwiek zrozumieć z tego, co się wtedy działo – zauważyła Paula Sawicka, przyjaciółka Marka Edelmana. Sawicka zaznaczyła, że nigdy nie zrozumiemy, czym jest głód i do czego może on doprowadzić człowieka. – Nasi przodkowie mieli pecha być uczestnikami nieludzkiego eksperymentu – wskazał prof. Stola. Mikołaj Grynberg, pisarz, reżyser dokumentu „Dowód tożsamości”, dostępnego w TVN24 GO, zauważył, że „my wszyscy jesteśmy tutaj, bo tu jest nasz kraj”. I dlatego wielu Żydów zdecydowało się nie wyjeżdżać.

Wielka Synagoga przywraca pamięć

2023/04/14

Wirtualny pomnik znowu pojawi się na placu Bankowym.

Warszawska Wielka Synagoga symbolicznie powróci na kilka godzin. Zapraszamy ponownie na poruszające dźwiękiem i obrazem widowisko.

Multimedialnym wydarzeniem według koncepcji artystki Gabi von Seltmann Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii Otwarta Rzeczpospolita uczci 80. rocznicę wybuchu powstania w warszawskim Getcie. 19 kwietnia o godzinie 21:00 obraz powstającej z gruzów synagogi pojawi się na ścianie Błękitnego Wieżowca, który zajął jej miejsce. Obrazem, dźwiękiem i emocją zostanie symbolicznie odbudowana Wielka Synagoga zburzona przez Niemców po upadku powstania w getcie.

Głównym zamysłem tego rytuału, ponownie wyświetlanego wirtualnego pomnika jest przypomnienie historii miejsca i żydowskich mieszkańców miasta.

„Niech pamięć i miłość pokonają destrukcję i śmierć”.

Z archiwalnego nagrania usłyszymy śpiew kantora tej synagogi, Gerszona Siroty, który zginął w warszawskim getcie, a fragmenty wiersza Bashert przeczyta autorka, Irena Klepfisz, córka Michała – członka żydowskiej partii Bundu, żołnierza Żydowskiej Organizacji Bojowej.

Czas trwania projekcji – 6 minut (sekwencja będzie powtarzana do godz. 23:00).

Wydarzenie będzie transmitowane na stronie www.otwarta.org

Zaproszenie
Opis projektu
Wydarzenie na Facebooku

Psychologia oporu – spotkanie na Wydziale Psychologii UW

2023/04/13

Polecamy spotkanie w 80. rocznicę powstania w getcie warszawskim, zorganizowane przez Wydział Psychologii UW.

„Spotkanie poświęcone będzie historii miejsca, w którym pracujemy. Będzie też próbą psychologicznej refleksji nad gotowością ludzi do stawienia oporu w sytuacjach krańcowych. Pracując w budynku przy Stawki 5/7 jesteśmy szczególnie zobowiązani do przypominania historii tego, co działo się na Muranowie w latach okupacji” – piszą organizatorzy.

Spotkanie odbędzie się 19 kwietnia o godzinie 15:15 w sali nr 74 Wydziału Psychologii UW (Stawki 5/7).

Program spotkania:

Warszawski trójkąt Zagłady: pamięć budynków przy ulicy Stawki – Zofia Waślicka-Żmijewska, badaczka pamięci Holokaustu, współautorka książki „Warszawski Trójkąt Zagłady”.

Co motywuje ludzi do stawiania oporu? – Paulina Górska, psycholożka społeczna, Centrum Badań nad Uprzedzeniami, Wydział Psychologii UW.

Żydowski ruch oporu z perspektywy psychologicznej – Michał Bilewicz, psycholog społeczny, Centrum Badań nad Uprzedzeniami, Wydział Psychologii UW.

Najlepsze życzenia

2023/04/08

Apel do Rektorów i Senatów polskich uczelni o zbadanie i upamiętnienie historii gett ławkowych i innych form dyskryminacji w latach 30. XX wieku

2023/04/03

My, niżej podpisane i podpisani, apelujemy do Rektorów i Senatów polskich uczelni wywodzących się ze szkół wyższych działających w okresie 1918–1939 o odniesienie się do aktów dyskryminacji wobec mniejszości religijnych, etnicznych i narodowych, do których dochodziło na tych uczelniach w okresie międzywojennym, w tym do funkcjonowania na ich terenie gett ławkowych w końcu lat trzydziestych XX wieku.

Misją uniwersytetów jest nauka krytycznego myślenia oraz dążenie do prawdy i wychowanie kolejnych pokoleń w duchu szacunku do niej, dlatego działania podejmowane na uczelniach powinny stanowić przykład rzetelnego rozliczania się z przeszłością. Tak właśnie należy postąpić w przypadku krzywd, które dotknęły wiele osób w wyniku wprowadzenia w latach trzydziestych gett ławkowych i praktykowania innych form dyskryminacji. 

Rosnące od lat zainteresowanie środowiska akademickiego tą problematyką przynosi nowe, ważne ustalenia i odkrywa skalę dyskryminacji i wykluczenia, przede wszystkim studentów żydowskich. Wiele z badań przedstawiono na niedawnych konferencjach naukowych na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Ta trudna przeszłość jest częścią naszego dziedzictwa. Dlatego apelujemy o:

– zlecenie dalszych badań dotyczących getta ławkowego i innych form dyskryminacji w uczelniach działających w okresie międzywojennym; 
– symboliczne odwołanie zarządzeń, które wprowadziły na uczelni getto ławkowe lub inne formy dyskryminacji;
– symboliczne zadośćuczynienie osobom poszkodowanym;  
– stosowne upamiętnienie tej trudnej przeszłości oraz uwzględnienie jej w programach edukacyjnych i antydyskryminacyjnych.

Pozostajemy z nadzieją na życzliwe odniesienie się do naszego apelu.

Zespół inicjujący: 
dr Natalia Judzińska, Instytut Slawistyki PAN
dr hab. Maciej Michalski, prof. ucz., Wydział Historii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
dr Izabela Mrzygłód, Instytut Slawistyki PAN
dr hab. Roma Sendyka, prof. ucz., Wydział Polonistyki, Uniwersytet Jagielloński
Sebastian Słowiński, student, Uniwersytet Warszawski
prof. dr hab. Dariusz Stola, Instytut Studiów Politycznych PAN
dr hab. Joanna Wawrzyniak, prof. ucz., Wydział Socjologii Uniwersytet Warszawski

TU MOŻESZ POPRZEĆ APEL

Lista pierwszych sygnatariuszy i sygnatariuszek apelu

Żegnamy Pawła Śpiewaka

2023/03/31

Z głębokim smutkiem żegnamy

zmarłego 30 marca 2023 roku

Pawła Śpiewaka

socjologa, historyka myśli społecznej, publicysty,

w latach 2011–2020 dyrektora Żydowskiego Instytutu Historycznego.

Rodzinie i najbliższym składamy serdeczne wyrazy współczucia.

Przyjaciele z Otwartej Rzeczpospolitej

Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii

Nowe władze Stowarzyszenia

2023/03/29

25 marca 2023 roku Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze Członkiń i Członków Otwartej Rzeczpospolitej – Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii wybrało nowe władze organizacji.

Do Zarządu głównego wybrano Magdalenę Czyż, Marka Gumkowskiego, Jana Herczyńskiego, Stefana Jackowskiego, Katarzynę Kuczyńską-Koschany, Przemysława Wiszniewskiego, Irenę Wóycicką oraz Damiana Wutke.

Nowy Zarząd Główny ukonstytuował się 28 marca 2023 roku następująco:

Prezes – Marek Gumkowski;
Wiceprezeski – Magdalena Czyż, Irena Wóycicka;
Skarbnik – Jan Herczyński;
Sekretarz – Damian Wutke;
Członkini i Członkowie – Stefan Jackowski, Katarzyna Kuczyńska-Koschany, Krzysztof Podemski, Przemysław Wiszniewski.

Zmiany nastąpiły również w składzie Komisji Rewizyjnej. Jej aktualny skład przedstawia się następująco:

Przewodnicząca – Natalia Woroszylska;
Członkowie – Cezary Gawryś, Antoni Sułek.

Walne Zebranie uzupełniło również skład Rady Programowej, do której wybrano: Elżbietę Petrajtis-O’Neill oraz Ludwikę Wujec.

Raport Departamentu Stanu USA nt. stanu przestrzegania praw człowieka

2023/03/24

Sekretarz stanu USA Antony Blinken opublikował 47. doroczny raport o prawach człowieka.

Cały raport można znaleźć na stronie internetowej Departamentu Stanu USA.

Rozdział dotyczący Polski dostępny jest na stronie Ambasady USA.

Jak powiedział sekretarz Blinken, demokracja, prawa człowieka i prawa pracownicze wzajemnie się wzmacniają. Jak stanowi Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem godności i praw.

Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową

2023/03/21

Dziś obchodzimy Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową.

Święto obchodzone jest w dniu w którym wydarzyła się masakra w Sharperville w 1960 – w pokojowej demonstracji przeciwko „przepisom przepustkowym” apartheidu policjanci zastrzelili 69 osób, które brały w niej udział.

Obchody mają na celu uczczenie pamięci ofiar masakry w Sharpeville i innych incydentów na tle rasistowskim oraz wzmożenie działalności społeczeństwa na rzecz eliminacji wszelkich form rasizmu, ksenofobii i dyskryminacji na świecie.

Warszawa Marka Edelmana. Spacerownik

2023/03/20

19 kwietnia 2023 roku minie 80 lat od wybuchu powstania w warszawskim getcie. Nie ma już wśród nas bohaterów i bohaterek tamtego zrywu. Jest jednak pamięć i miejsca, które przypominają nam o ludziach i wydarzeniach.

Chcielibyśmy oddać w Państwa ręce „Spacerownik. Warszawa Marka Edelmana”. To miejsca na mapie Warszawy, związane z Markiem Edelmanem i powstaniami – w getcie i warszawskim. Tak mówi o tym Paula Sawicka, autorka tekstów i trasy spaceru:

Miejsca, punkty na mapie Warszawy, które pokażę podczas tego spaceru,  odwiedzaliśmy z Markiem Edelmanem wiele razy. Pójdziemy ulicami Muranowa, bo większość tych miejsc tu się znajduje. Zazwyczaj pierwsze spotkanie z takim miejscem było dla mnie nieoczekiwane. Marek Edelman mówił: – „Chodź, coś ci pokażę” – i gdzieś mnie, nieuprzedzoną, prowadził. To nigdy nie był spacer, wycieczka „po miejscach”, jaki tu proponuję, ale właśnie pojedyncze „odwiedzanie miejsc”. Z miejscami wiązały się jego opowiadania o wydarzeniach, których były świadkami i w których uczestniczył. Przemierzając ulice Muranowa podzielę się tymi historiami, byśmy rozumieli dlaczego pamięć o nich była dla niego tak istotna. Zazwyczaj był to tylko adres, pod którym mieszkał, czy miejsce, gdzie walczył. Czasem materialny ślad – rzadko budynek, jak Stara Prochownia, bywało, że po prostu kamień, który przetrwał. 

Marek Edelman uważał, że pamięć przeszłości jest ważna, jeśli jest przestrogą i nauczycielką dla naszej przyszłości. 

Aby sfinalizować projekt konieczne są środki finansowe, dlatego zwracamy się do Państwa z prośbą o wsparcie.

Wszystkie osoby, które wesprą wydanie Spacerownika otrzymają egzemplarz publikacji.

 

List otwarty badaczy, środowisk i organizacji żydowskich w sprawie emisji przez Narodowy Bank Polski monety „Zachowali się jak trzeba” z wizerunkiem Józefa Kurasia pseudonim „Ogień”

2023/03/17

Szanowni Państwo,

jako historycy, jako reprezentanci środowisk żydowskich i organizacji społecznych działających na rzecz tolerancji i wzajemnego szacunku oraz Żydzi – kombatanci, nie możemy milczeć, gdy Narodowy Bank Polski wybija i promuje monetę ku czci Józefa Kurasia. Postaci, której działalność – nawet biorąc pod uwagę wyjątkowy kontekst historyczny – dalece odbiega od wizerunku bohatera zasługującego na szczególną cześć i narodową pamięć. Szczególnie, gdy weźmie się pod uwagę, że dzieje się to na miesiąc przed oficjalnymi, państwowymi obchodami 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim.

Prawda leży tam gdzie leży – ale czasem trudno powiedzieć gdzie. Wspomnienie o Jerzym Jedlickim w 5. rocznicę śmierci

2023/03/16

Niniejszy tekst jest rozwiniętą wersją mowy prof. Marcina Kuli wygłoszonej z okazji 5. rocznicy śmierci Jerzego Jedlickiego na spotkaniu zorganizowanym 27 lutego 2023 roku przez Otwartą Rzeczpospolitą oraz PEN Club. Spotkanie było połączone z promocją zbioru rozproszonych tekstów Jerzego Jedlickiego wydanych w Bibliotece „Więzi” [Jerzy Jedlicki, „Historia a świat wartości”, wstęp Maciej Janowski, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2022].

Dziękujemy Autorowi i Redakcji za zgodę na publikację tekstu.

Opinia żyje w przekonaniu, że trzeba ustalić prawdę historyczną, która jest jedna. Otóż odważę się powiedzieć, że w rozumowaniach historycznych fałsz jest znacznie bardziej jednoznaczny od prawdy. W bardzo wielu sprawach przeszłość nie będzie czarno-biała, a obraz będzie dyskutowany, dopóki ludzie nie przestaną się nim interesować.

Pięć lat temu zmarł Jerzy Jedlicki. W rocznicę porozmawiajmy więc o Jego i naszym podejściu do historii. Rozmowę ułatwia ukazanie się ostatnio wyboru rozproszonych prac tego badacza [1].

Z pewnej konferencji zapamiętałem opinię Jedlickiego o potrzebie uczynienia historii nauką użyteczną. „Jeżeli nie pokażemy młodemu pokoleniu historii jako wiedzy o cywilizacjach, w sumie jeżeli nie pokażemy ludziom historii jako wiedzy o nich samych, to przegramy” [2]. Niedawno, po blisko trzydziestu latach, od dwojga historyków usłyszałem, że naszą dyscyplinę trzeba ratować, gdyż jest źle. Wyrażali oni zaniepokojenie o miejsce historii wśród innych dziedzin humanistyki i nauk społecznych (niech już będzie to głupie rozróżnienie…). Sam nieraz mówiłem o produkcji przez nas cegieł dla innych budowniczych.

Buduj z nami Otwartą Rzeczpospolitą!

2023/03/12

Od 24 lat Otwarta Rzeczpospolita przeciwdziała nienawiści w przestrzeni publicznej. Składamy zawiadomienia do prokuratury, skutecznie blokujemy koncerty grup nazirockowych, piętnujemy nienawistne głosy osób publicznych.

Chcesz żyć w społeczności wolnej od uprzedzeń, szanującej drugiego człowieka, upominającej się o jego godność?

Przekaż 1,5 % na wsparcie naszej działalności.

Możesz zrobić to na dwa sposoby:

Pierwszy z nich to samodzielne wypełnienie zeznania podatkowego i wpisanie w odpowiednią rubrykę naszego numeru KRS 0000123605.

Drugi sposób to skorzystanie ze strony podatki.gov.pl.
– Jeśli po raz pierwszy korzystamy z portalu i chcemy wesprzeć Otwartą Rzeczpospolitą musimy wpisać numer KRS 0000123605.
– Jeśli wspieramy ją ponownie musimy sprawdzić czy numer KRS jest poprawny.
– Możemy również dokonać zmiany wspieranej organizacji i zatwierdzić zmiany.

55. rocznica Marca 1968 roku

2023/03/08

Pięćdziesiąt pięć lat temu – 8 marca 1968 roku w samo południe przed budynkiem BUW rozpoczął się studencki wiec, wielki wolnościowy zryw, który dał początek rewolucji godności.

Przypominamy słowa Jacka Kuronia, aktualne również dzisiaj, które wygłosił na spotkaniu w Teatrze Żydowskim 7 marca 1998 roku w trakcie obchodów 30 – lecia studenckiego zrywu.

55 lat po Marcu ’68 antysemityzm ma się dobrze. Ale nie kapitulujemy

2023/03/04

Antysemityzm, czyli połączenie uprzedzeń, stereotypów, wrogości, dyskryminacji i prześladowań, nazywany bywa „najstarszą nienawiścią”. Wykazuje wyjątkową historyczną ciągłość, występuje wszędzie. Jego istota, jak wskazywał izraelski historyk Robert Wistrich, polega na uznaniu Żydów za pogardzanych lub wrogich „innych” oraz na postrzeganiu świata w sposób, który napędzany jest nienawiścią i strachem. Z kolei Wasilij Grossman pisał o antysemityzmie jako o „ironicznej, pokrywającej niechęć pobłażliwości”, która również prowadzić może do pogromów, „nigdy nie jest celem, zawsze jest tylko środkiem, miernikiem nieusuwalnych sprzeczności”.

Ma niebywałą zdolność adaptacji i nieustającej mobilizacji, która sprawia, że nadal, w 2023 roku, w przededniu kolejnej rocznicy Marca ‘68 oraz zbliżającej się 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim, również w Polsce antysemityzm ciągle o sobie przypomina.

Krzywdzi nie tylko tych, wobec których wymierzony jest bezpośrednio – jego destrukcyjne działanie wpływa bowiem na całą tkankę społeczną. Antysemityzm zazwyczaj wzmacnia inne postawy ksenofobiczne, napędza wrogość, prowadzi do wykluczania „innych”. Niechęć wobec Żydów przenosi się na kolejne grupy mniejszościowe; niechęć wobec innych grup wcześniej czy później dotyka także Żydów.

W Gazecie Wyborczej piszą dr Sebastian Rejak – dyrektor biura AJC – American Jewish Committee na Europę Środkową i dr Aleksandra Gliszczyńska-Grabias – adiunktka w Poznańskim Centrum Praw Człowieka INP PAN, członkini Rady Zarządzającej International Association of Jewish Lawyers and Jurists, członkini Rady Programowej Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita.

Lista prac magisterskich zakwalifikowanych do XXVIII edycji Konkursu im. Jana Józefa Lipskiego

2023/02/21

Zgodnie z regulaminem XXVIII edycji Konkursu im. Jana Józefa Lipskiego publikujemy listę prac magisterskich zakwalifikowanych do dalszego etapu.

Wszystkim uczestnikom i uczestniczkom serdecznie gratulujemy i życzymy powodzenia!

Lista prac magisterskich zakwalifikowanych do XXVIII edycji Konkursu

O „Jawnych kompletach” w „Polonistyce. Innowacjach”

2023/02/20

W ostatnim numerze czasopisma „Polonistyka. Innowacje” ukazał się artykuł prof. Katarzyny Kuczyńskiej-Koschany pt. Koiné i kontr-koiné, solidarność i jej antonimy – rozważania nad kulturową wspólnotą uczniowsko-nauczycielską na przykładzie cyklu prelekcji polonistycznych Otwartej Rzeczpospolitej „JAWNE KOMPLETY – lektury oddelegowane, lektury orzekające inaczej”.

Członkini Zarządu Otwartej Rzeczpospolitej, pomysłodawczyni i koordynatorka tego projektu omawia go w szerokim kontekście kulturowym, między innymi w kontekście kategorii koiné, wspólnoty i solidarności.

W czasopiśmie ukazały się również teksty czterech, wygłoszonych w ramach cyklu, wykładów: Anny Czabanowskiej-Wróbel o Weselu St.Wyspiańskiego, Piotra Mitnzera o Pannach z Wilka J.Iwaszkiewicza, Joanny Roszak o Zdążyć przed Panem Bogiem H. Krall i Pawła Próchniaka o twórczości M. Świetlickiego.

Wszystkie wykłady można obejrzeć na kanale Otwartej Rzeczpospolitej w serwisie YouTube.

Oświadczenie Fundacji Batorego w sprawie kłamliwych treści przedstawianych w stacjach TVP na temat dotacji udzielanych przez Fundację w programie Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy

2023/02/18

Oświadczenie Fundacji Batorego w sprawie kłamliwych treści przedstawianych w stacjach TVP na temat dotacji udzielanych przez Fundację w programie Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy

W związku z fałszywymi informacjami i godzącymi w dobre imię Fundacji insynuacjami sformułowanymi w materiałach nadawanych przez Telewizję Polską w dniu 15 i 16 lutego, w tym m.in. w głównym wydaniu Wiadomości TVP 1 – 16.02.2023 (godz. 19.30), w paśmie Serwis Info TVP Info – 16.02.2023 (godz. 11.47) oraz w programie Panorama TVP2 – 16.02.2023 (godz. 18.00) na temat prowadzonego przez nas programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego oświadczamy co następuje:

Ankieta Agencji Praw Podstawowych nt. antysemityzmu i życia Żydów

2023/02/14

Agencja Praw Podstawowych UE ogłosiła ankietę na temat antysemityzmu i życia Żydów. Udział w niej mogą wziąć osoby identyfikujące się jako Żyd/Żydówka, mające 16 lat lub więcej, mieszkające w Polsce.

Ankieta dostępna jest online na stronie eujews.eu

Zachęcamy do podzielenia się swoimi doświadczeniami i opiniami, aby przyczynić się do zmian. O

Agencja Praw Podstawowych UE oraz jej podwykonawcy zapewniają ochronę danych osobowych respondentów podczas gromadzenia i analizy danych.

Apel Polskiego PEN Clubu w sprawie Andrzeja Poczobuta

2023/02/14

Andrzej Poczobut (49 lat, żonaty, ojciec dwojga dzieci) został aresztowany w marcu 2021 r. w Grodnie, gdzie mieszka i pracuje. Jest dziennikarzem, wieloletnim korespondentem największego polskiego dziennika ,,Gazeta Wyborcza” i działaczem Związku Polaków w Białorusi. W swoich tekstach opisywał represyjne działania autorytarnego reżimu białoruskiego wobec uczestników obywatelskich protestów przeciwko łamaniu praw i swobód przez jego funkcjonariuszy. W utajnionym procesie został skazany przez sędziego współpracującego z władzami na osiem lat więzienia w kolonii karnej. Sędzia uznał zarzuty przedstawione Poczobutowi przez organa ścigania. Zarzuty dotyczyły rzekomego podżegania do nienawiści, gloryfikacji i rehabilitacji nazizmu – Poczobut pisał o działaniach polskiego ruchu oporu przeciwko Niemcom i funkcjonariuszom sowieckim podczas II wojny światowej na okupowanych terytoriach białoruskich – i wzywanie do działań na szkodę bezpieczeństwa państwa białoruskiego. Swiatłana Cichanouska, nieoficjalna zwyciężczyni wyborów prezydenckich w Białorusi w 2020 r., obecnie na emigracji politycznej, uznała wyrok na Poczobuta za osobistą zemstę na nim prezydenta Białorusi Aleksandra Łukaszenki. W rozmowie z ,,Gazetą Wyborczą” powiedziała, że Andrzej Poczobut stał się dla władz białoruskich ,,uosobieniem wszystkiego, czego reżim się boi – wolności, demokracji, niezłomności i siły”. Przeciwko drakońskiemu wyrokowi zaprotestowały władze polskie. Prasa polska pisała, że Poczobut nie zgodził się na wydalenie z kraju. W więzieniu był szykanowany: odmawiano mu prawa do korespondencji, widzeń z rodziną. Podupadł na zdrowiu, lecz się nie uginał. Mówił: ,,Nie my wybieramy czasy, w których przychodzi nam żyć, ale wybieramy, jak żyć w tych czasach”.

Międzynarodowe organizacje i instytuty dziennikarskie szacują, że obecnie w białoruskich więzieniach przebywa co najmniej 33 dziennikarzy, a liczba więźniów politycznych sięga 1,5 tysięcy. Władze usiłują traktować ich jako zakładników. Sugerują, że mogą ich zwolnić w zamian za zniesienie zachodnich sankcji na reżim, który wspiera inwazję Federacji Rosyjskiej na Ukrainę.

Spotkanie wokół książki „Historia a świat wartości” – w 5. rocznicę śmierci Jerzego Jedlickiego

2023/02/09
Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii
Otwarta Rzeczpospolita
 
oraz
 
Polski PEN Club
 
zapraszają na spotkanie
 
wokół książki „Historia a świat wartości” w 5. rocznicę śmierci Jerzego Jedlickiego
 
Głos zabiorą: Adam Kożuchowski, Marcin Kula, Marek Radziwon
 
Spotkanie poprowadzi: Mirosława Marody
 
 
Spotkanie odbędzie się 27 lutego 2023 roku w Auli Domu Literatury w Warszawie, ul. Krakowskie Przedmieście 87/89. Początek o godzinie 18:00
 
Partnerem wydarzenia jest Towarzystwo „Więź”. Podczas spotkania będzie możliwość zakupu wydanej niedawno książki „Historia a świat wartości”.
 
 

Ksiądz z Poznania skazany za antysemityzm w kazaniu. To pierwszy taki wyrok w Polsce

2023/02/03

Msza nie usprawiedliwia antysemickiej mowy nienawiści – potwierdził sąd w Poznaniu i skazał ks. Michała Woźnickiego, który w trakcie mszy porównywał Żydów do pijawek i kleszczy.

Wyrok w sprawie księdza z Poznania ogłosił w piątek, 3 lutego sędzia Łukasz Kalawski. Potwierdził ustalenia prokuratury, która duchownemu zarzucała dwa przestępstwa: znieważenie Żydów z powodu ich przynależności narodowej oraz nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowościowych.

To sprawa precedensowa, bo oskarżony wciąż jest katolickim księdzem, a antysemickie poglądy prezentował podczas kazania transmitowanego w internecie.

– Kierował wobec Żydów słowa mające na celu wzbudzenie wobec nich uczucia wrogości i braku akceptacji, powodując negatywne do nich nastawienie – potwierdził sędzia Kalawski.

W trakcie mszy świętej z 31 października 2021 roku ks. Michał Woźnicki mówił m.in.: „Musimy zdawać sobie sprawę, że Żydzi w świecie przyjęli rolę pijawki, kleszcza, ciała, które żyje na organizmie żywiciela, puchnie, doprowadzając organizm żywiciela do śmierci, przenosząc się na następnego”.

Opowiadał też, że diabeł posługuje się Żydami, doprowadzając do sytuacji, gdy małe dziecko – zamiast składać rączki do Boga – włącza telefon komórkowy, a potem ogląda „gołą babę i gołego faceta” oraz „jak facet z facetem, albo baba z babą”.

Nie było to pierwsze nienawistne kazanie Woźnickiego, ale pierwsze, którym zajęła się prokuratura. Zawiadomienie o przestępstwie złożyło stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita.

Więcej w Wyborczej

Pięć lat temu odszedł prof. Jerzy Jedlicki

2023/01/31

Pięć lat temu, 31 stycznia 2018 roku, odszedł prof. Jerzy Jedlicki – Mistrz, Nauczyciel, Wielki Humanista, członek – założyciel Otwartej Rzeczpospolitej , wieloletni Przewodniczący Rady Programowej, do śmierci jej Honorowy Przewodniczący.

W 2010 roku Profesor mówił: „Chciałbym, żeby wykształcił się u nas patriotyzm oparty na odpowiedzialności za dobro wspólne, za państwo, za szanse życiowe dla wszystkich jego obywateli. Patriotyzm nie agresywny, nikogo nie wykluczający, surowo krytyczny wobec własnej historii, lecz zachowujący szacunek dla naszych korzeni, dla tradycji, i nie tylko tej etnicznie polskiej, ale dla dorobku wszystkich narodów, które pod władzą polskości żyły i ginęły”.

Jakiego patriotyzmu Polacy potrzebują

Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu

2023/01/27

Dzisiaj 27 styczniaMiędzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu, święto uchwalone 1 listopada 2005 roku przez Zgromadzenie Ogólne ONZ dla uczczenia pamięci ofiar pochodzenia żydowskiego, pomordowanych w czasie II wojny światowej przez nazistowskie Niemcy. W ten sposób Zgromadzenie odrzuciło nieuznawanie Holocaustu jako wydarzenia historycznego.

W tym dniu przypominamy słowa Marka Edelmana: „Musimy zawsze myśleć o tym, że to, co się wydarzyło, może się powtórzyć. Holokaust był wydarzeniem unikatowym, ale niestety historia potem podążyła za tym przykładem. Po Shoah w Europie był holokaust, dokonany przez Czerwonych Khmerów w Kambodży, różne holokausty w Afryce. Niebezpieczeństwo jest żywe tak, jak Zło w ludzkiej duszy”.

Wyrazy współczucia

2023/01/26

Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci

Pawła Lipszyca

członka naszego Stowarzyszenia.

Szczere wyrazy głębokiego smutku i współczucia

w związku ze śmiercią Syna przekazujemy

Henrykowi Lipszycowi

i całej Rodzinie

Przyjaciele ze Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita

Stanowisko organizacji społecznych ws nowelizacji kodeksu wyborczego

2023/01/24

45 organizacji społecznych, w tym Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita, poparło apel Komitetu Obrony Demokracji, Fundacji Odpowiedzialna Polityka i Obserwatorium Wyborczego ws. nowelizacji kodeksu wyborczego.

Wyrażamy sprzeciw wobec pośpiesznych i nieprzemyślanych zmian w Kodeksie wyborczym procedowanych obecnie przez Parlament!

Jako organizacje zaangażowane w obserwację procesu wyborczego, a także dbające o demokratyczne podstawy prawne przeprowadzenia wyborów, wzywamy do zaniechania prób zmian w Kodeksie wyborczym ze względu na czas i tryb ich wprowadzenia oraz zawarte w proponowanej ustawie treści.

Ubolewamy, że nie dopuszczono odpowiednio wcześnie do publicznej dyskusji o zmianach w prawie wyborczym, a ocena proponowanych zmian odbywa się tylko w kontekście zbliżających się wyborów.

Jest to oznaka braku szacunku wobec uczestników procesu wyborczego: administracji wyborczej, samorządów, przyszłych kandydatów, a przede wszystkim nas – obywateli.

Treść stanowiska

Historyk a świat wartości – teksty rozproszone prof. Jerzego Jedlickiego

2023/01/17

Pod koniec 2022 roku wydano nakładem Wydawnictwa Więzi zbiór tekstów prof. Jerzego Jedlickiego Historyk a świat wartości.

Zbiór rozproszonych dotychczas w czasopismach i książkach zbiorowych szkiców wybitnego historyka XIX i XX wieku – Jerzego Jedlickiego (1930-2018). W książce tej Jedlicki podejmuje m.in. fundamentalną kwestię, na ile żyjący przedstawiciele jakiejś społeczności ponoszą moralną odpowiedzialność (nie winę, lecz odpowiedzialność) za czyny tejże społeczności, dokonane w poprzednich epokach? Podobnie jak w większych pracach, tak i w drobniejszych studiach Jedlickiego interesowały sposoby myślenia i odczuwania ludzi dawnych epok. Interesowały go też jednostki, w różnych okolicznościach stające przeciw prądowi opinii publicznej; fascynowały go problemy związane z peryferyjnym położeniem Polski w Europie w różnych epokach historycznych.

Prof. Jerzy Jedlicki był naszym Mistrzem, Nauczycielem, Wielkim Humanistą, członkiem – założycielem Otwartej Rzeczpospolitej , wieloletnim Przewodniczącym Rady Programowej, do śmierci jej Honorowym Przewodniczącym.

Fragment wstępu prof. Macieja Janowskiego
Książka do kupienia na stronie Wydawnictwa Więzi

Czy mury runą? Protest wobec odwołania wykładu dr Hanny Machińskiej na UW

2023/01/15

Wolność Równość Demokracja zaprasza 17 stycznia 2023 roku o godz. 16:15 na protest wobec odwołania wykładu dr Hanny Machińskiej na UW.

Spotykamy się pod bramą Uniwersytetu Warszawskiego aby podpisać list otwarty do Rektora UW. Domagamy się w liście rzetelnego wyjaśnienia wszelkich okoliczności odwołania wykładu dr Machińskiej „A mury runą, runą runą”, który miał się odbyć 17 stycznia 2023 o godzinie 17:00 w auli starej BUW w ramach cyklu „8 wykładów na Nowe Tysiąclecie”.

Podpisy pod listem będzie można składać przez cały czas trwania wydarzenia.

Zachęcamy wszystkie osoby i organizacje do dołączenia do tego wydarzenia i do podpisania listu.
 
Treść listu znajdą Państwo tutaj

4. rocznica śmierci Pawła Adamowicza

2023/01/14

Cztery lata temu, 14 stycznia 2019 roku, dzień po brutalnym ataku nożownika, zmarł Prezydent Gdańska Paweł Adamowicz.

Tak wtedy pisaliśmy, a słowa te niestety są coraz bardziej aktualne:

„Tragiczna śmierć Prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza – człowieka otwartego, zaangażowanego w pomoc grupom i osobom dotkniętym dyskryminacją, walczącego z nienawiścią jest wydarzeniem bez precedensu. Zginął, godzony nożem przez człowieka chorego z nienawiści. Zginął w trakcie finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy – symbolu społeczeństwa obywatelskiego, zaangażowania Polek i Polaków. Żadne zło nie bierze się znikąd – zapominamy, że od słów do czynów wiedzie droga niezwykle krótka. Festiwale nienawiści w publicznej telewizji, szczucie jednej grupy na drugą, odmawianie człowieczeństwa uchodźcom. To wszystko nakręca spiralę nienawiści. Nienawiści, która zabija. Nienawiści, z którą nie wszyscy atakowani potrafią sobie poradzić.”