Chcemy żyć w społeczności
wolnej od uprzedzeń
szanującej odmienność
broniącej godności człowieka.
STOWARZYSZENIE PRZECIW ANTYSEMITYZMOWI I KSENOFOBII
Dzisiaj 10 grudnia – Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka.
Przypominamy słowa prof. Wiktora Osiatyńskiego – jednego z największych orędowników praw człowieka w Polsce.
Jednocześnie życzymy nam wszystkim, aby przestrzeganie praw człowieka było standardem, o który nie trzeba walczyć i upominać się w państwie demokratycznym.
7 grudnia 2023 roku o godz. 18 w kinie Bajka w Darłowie odbędzie się wydarzenie pod hasłem Media i Sztuka 2023: Post Scriptum.
Spotkanie, które będzie miało miejsce 7 grudnia, to ostatnia „rata” tegorocznej edycji Media i Sztuka. Weźmie w nim udział troje redaktorów i dziennikarzy od lat związanych z „Gazetą Wyborczą”: redaktor naczelny Adam Michnik, jego zastępca Jarosław Kurski oraz publicystka Magdalena Czyż.
Magdalena Czyż otrzyma Falę Festiwalu Media i Sztuka – nagrodę przyznawaną przez burmistrza Darłowa Arkadiusza Klimowicza, który jest jednym ze współautorów imprezy. Magdalena Czyż będzie siódmą laureatką w historii tej nagrody. Wcześniej otrzymali ją: laureat nagrody literackiej Nike Cezary Łazarewicz, dziennikarz Michał Olszański, pisarz Marek Krajewski, redakcja Szkła Kontaktowego (TVN24), marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz oraz dziennikarka Ewa Winnicka.
Magdalena Czyż jest wiceprezeską stowarzyszenia „Otwarta Rzeczpospolita”, angażuje się także w dialog polsko-żydowski. Była współprzewodniczącą Grupy działania przeciwko antysemityzmowi i ksenofobii przy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka pn. Wirydarz.
Magdo – serdecznie gratulujemy!
Źródło: wyborcza.pl
5 grudnia 2023 roku po raz dziewiąty wręczono Nagrodę POLIN.
Serdecznie gratulujemy finalistom i nagrodzonym!
Więcej informacji na stronie Muzeum POLIN.
4 września 2022 roku, w trakcie cotygodniowej manifestacji Literiady pod Pałacem Prezydenckim, kontrmanifestantka prezentowała transparent zawierający sformułowania: „Strzeż się tyfusu plamistego. Unikaj Żydów”, tj. zawierający treści nawołujące do nienawiści na tle narodowościowym.
W tej sprawie złożyliśmy do Prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu. Udzieliliśmy również pomocy prawnej osobie, która zdecydowała się występować jako osoba bezpośrednio dotknięta tym przestępstwem. Sąd przesłuchał dodatkowo trzech innych świadków tego wydarzenia.
30 listopada 2023 roku w Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Śródmieścia odbyła się kolejna rozprawa w tej sprawie.
Joanna C. została uznana winną zarzucanych czynów. Sąd wyznaczył karę ograniczenia wolności poprzez wykonywanie prac społecznych przez 10 miesięcy w wymiarze 30 godzin miesięcznie. Dodatkowo nałożył grzywnę w wysokości 3.000 złotych oraz obciążył kosztami postępowania – 250 złotych.
Sąd ogłaszając ustne motywy wyroku wskazał, że szerzenie nienawiści na tle narodowościowym, etnicznym, rasowym czy religijnym – wszystkie te aspekty zostały wyczerpane w sądzonym czynie – wobec Żydów w mieście, w którym było największe getto, gdzie Holokaust był rzeczywistością, za pomocą materiałów z czasów Holokaustu jest szczególnie wyraziste i zasługuje na wyraźne i jednoznaczne potępienie i ukaranie. Jednocześnie Sąd podkreślił, że oskarżona jest w pełni świadoma znaczenia swoich czynów i może za nie odpowiadać.
Wyrok nie jest prawomocny.
___________________________________
Podejmowane przez nas interwencje prawne są częścią projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.
Daniel Wolf
Partner w Kirkland & Ellis LLP
Kirkland & Ellis LLP amerykańska międzynarodowa firma prawnicza z siedzibą w Chicago
[…] Jak uczy nas Księga Kaznodziei 3:7, „jest czas milczenia i czas mówienia”. Teraz jest czas, by krzyczeć.
Krew jeszcze nie wyschła po masowej rzezi 1400 Izraelczyków, a we wszystkich zakątkach świata zabrzmiał chór potępienia Izraela, ofiary tej rzezi. Odzwierciedla on, jak sądzę, dyskomfort, że Żydzi nagle ośmielają się reagować na zabijanie swoich rodaków z zimną krwią. Czy spodziewano się, że jak mówi historia — krucjat, inkwizycji, pogromów, Holokaustu — Żydzi po prostu to zniosą? Spakują walizki, zwieszą głowy i przeniosą się do kolejnego tymczasowego domu?
Teraz nagle ci sami Żydzi reagują — mamy głos i mamy siłę. Odważni żołnierze IDF udzielają militarnej odpowiedzi. Lecz także każdy z nas musi podnieść głos w odpowiedzi na antysemityzm ujawniony przez tę wojnę.
Dotąd tchórze usprawiedliwiali nienawiść, mówiąc, że antysyjonizm nie jest antysemityzmem, lecz niemoralna rezolucja ONZ „Syjonizm jest rasizmem” nadała mu makabryczne znaczenie. Ten koncert się skończył. Wystarczy spojrzeć na zdjęcia norweskiej studentki medycyny i ucznia nowojorskiej szkoły publicznej dumnie trzymających tabliczkę z napisem „Please Keep the World Clean” wzywającą do eksterminacji Żydów lub na tłumy skandujące „Gas the Jews” przed Operą w Sydney, by zdemaskować to kłamstwo.
Dla tych, którzy nie wiedzą – tytuł tego postu – OSKARŻAM (J’Accuse) – odnosi się do słynnego listu otwartego opublikowanego w 1898 roku przez Emile’a Zolę na pierwszej stronie gazety L’Aurore w reakcji na sprawę Dreyfusa. List był skierowany do prezydenta Francji – oskarżał jego rząd i armię, że kierowano się antysemityzm skazując pod fałszywym zarzutem szpiegostwa Alfreda Dreyfusa, oficera armii francuskiej. W uznaniu dla Zoli, zapożyczam jego język i styl, aby publicznie zakwestionować moralne bankructwo armii apologetów Hamasu:
„Staram się nie myśleć o tym jako o odwiecznym antysemityzmie, który był w ukryciu i nagle się wyzwolił, bo wydaje mi się, że za tym może się kryć faktyczny ruch empatyczny i to jest bardzo smutne, ale tak rzeczywiście jest, że z takiego głębokiego współczucia, które odczuwamy może dojść do agresji” – o wzroście antysemickich ataków, ich źródłach i charakterze, mówił prof. Michał Bilewicz, psycholog społeczny, socjolog z Centrum Badań nad Uprzedzeniami Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, członek Rady Programowej Otwartej Rzeczpospolitej.
22 listopada 2023 roku odbyła się XIX Publiczna Debata Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita i Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana. Obrady pod hasłem „Jak przywrócić rządy prawa w Polsce?” poświęcone były pamięci Anieli Steinsbergowej – prawniczki, obrończyni w procesach politycznych i rehabilitacyjnych, współtwórczyni Komitetu Obrony Robotników.
Debatę otworzyli przewodnicząca Rady Programowej Otwartej Rzeczpospolitej Paula Sawicka oraz Zastępca Dyrektora Naczelnego Teatru Polskiego, Dyrektor Artystyczny Janusz Majcherek. Słowo wstępne do dyskusji wygłosił Jerzy Stępień. Następnie w rozmowie moderowanej przez Wojciecha Tumidalskiego udział wzięli Paulina Kieszkowska-Knapik, Marta Kożuchowska-Warywowda oraz Waldemar Żurek.
Walące się budynki od wybuchów bomb i rakiet, zakrwawieni ludzie, poranione, płaczące dzieci, przepełnione szpitale, brak wody, leków i jedzenia. Takie obrazy docierają do nas ze Strefy Gazy. Odruchowo stajemy po stronie tych którym na naszych oczach dzieje się krzywda. Emocje nie pozwalają na zastanawianie się co się właściwie stało, dlaczego ten koszmar się dzieje. Potępiamy sprawcę którym w naszym przekonaniu jest armia Izraela. Powstrzymajmy na chwilę emocje i zastanówmy się co byśmy czuli i myśleli, jak byśmy zareagowali gdyby którejś nocy, bez ostrzeżenia granice naszego kraju sforsowały grupy wyszkolonych zabójców i bestialsko wymordowały kilka tysięcy mężczyzn, kobiet i dzieci. Nie ma pomyłki: 1200 zabitych w liczącym ok 9 milionów obywateli Izraelu, to 5 tysięcy w ok 37 milionowej Polsce. Oczywiście mamy prawo i powinniśmy żądać od armii Izraela maksymalnej ochrony ludności cywilnej Gazy ale należy też zadać pytanie, czy Hamas taką ochronę umożliwia.
W audycji Radia Wolna PL byli prof. Ireneusz Krzemiński – socjolog, członek Rady Programowej Otwartej Rzeczpospolitej oraz dr Marek Suchar – psycholog, badacz historii Jerozolimy.
Na przestrzeni minionych kilku lat w przestrzeni publicznej i politycznej zauważyć mogliśmy wzmożenie i zintensyfikowanie treści nienawistnych wobec przedstawicieli i przedstawicielek grup obcych. Fala nienawiści zapoczątkowana antyuchodźczą kampanią parlamentarną Prawa i Sprawiedliwości w 2015 roku, kontynuowana była przez polityków i polityczki tej partii również w latach 2019 i 2020. W tym czasie głównym „kozłem ofiarnym” polityków były osoby LGBT+. W trakcie kampanii w mediach publicznych pojawiały się jednak nie tylko treści homofobiczne, ale również antyuchodźcze, antysemickie i antyniemieckie.
Wykorzystanie treści motywowanych uprzedzeniami jako narzędzia w trakcie kampanii politycznych ma poważne konsekwencje. Po pierwsze, debata polityczna o nienawistnym wydźwięku narusza podstawowe konstytucyjne prawa i wolności obywatelskie. Po drugie, wpływa ona na społeczeństwo poprzez kreowanie norm przyzwalających na otwarte wyrażanie wrogości czy wręcz nienawiści wobec osób z grup obcych. To zaś przyczynia się do wzrostu dyskryminacji oraz spadku tolerancji wobec różnorodności w Polsce. Wreszcie, obecność uprzedzeń w przestrzeni publicznej bezpośrednio przekłada się na funkcjonowanie osób należących do mniejszości, znacząco obniżając ich szeroko rozumiany dobrostan. Świadomi tych następstw, postanowiliśmy przyjrzeć się temu, jaki język stosowany był na antenie telewizji publicznej w Polsce przy okazji kampanii parlamentarnej w 2023 roku.
Celem niniejszego raportu, przygotowanego przez badaczy Centrum Badań nad Uprzedzeniami na zlecenie Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita, jest prezentacja i omówienie wyników przeprowadzonego wspólnie monitoringu.
Działania Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita w zakresie monitoringu treści nienawistnych w trakcie kampanii wyborczej wspierał Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.
Poniżej przedstawiamy wnioski z 25-stronicowego raportu.
Dzisiaj, 9 listopada, obchodzimy Międzynarodowy Dzień Walki z Faszyzmem i Antysemityzmem, upamiętniający pogrom Żydów w trakcie Nocy Kryształowej 1938 roku.
Dzień, w którym głośno sprzeciwiamy się wszelkim postawom uwłaczającym godności człowieka.
Dzień, w którym mówimy „Nie dla ksenofobii, nie dla rasizmu, nie dla antysemityzmu!”.
Mówimy „Tak dla solidarności ponad granicami, tak dla praw człowieka, tak dla ludzi!”.
Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci
Marka Kellera
członka naszego Stowarzyszenia.
Bliskim przekazujemy szczere wyrazy głębokiego smutku i współczucia
Przyjaciele ze Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita
Ośrodek Karta, Stowarzyszenie Rok Marka Edelmana oraz Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita zapraszają na spotkanie poświęcone kolekcji Marka Edelmana.
9 listopada 2023 roku, godz. 13:00, Witryna Domu Wschodniego (Warszawa, pl. Konstytucji 6)
W 2023 roku Paula Sawicka – przyjaciółka Marka Edelmana, który w jej mieszkaniu spędził dwa ostatnie lata życia – przekazała do Archiwum Ośrodka KARTA dokumenty, zdjęcia, listy, które pozostawił po sobie. Tworzą one Kolekcję Marka Edelmana.
Partnerem spotkania jest Poczta Polska.
Oddajemy w Państwa ręce podręcznik “Antysemityzm w Polsce. Praktyczne wytyczne”, którego celem jest przedstawienie korzeni i polskiej specyfiki stereotypowych przekonań i uprzedzeń antysemickich oraz wskazówek jak rozpoznawać przejawy antysemityzmu w Polsce. Jest to pewnego rodzaju uszczegółowienie przyjętej 26 maja 2016 roku przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Upamiętnienia Holokaustu (International Holocaust Remembrance Alliance – IHRA), do którego należy Polska, niewiążącej prawnie roboczej definicji antysemityzmu.
Publikacja zawiera przydatne informacje prawne, ponieważ niektóre z zachowań antysemickich są przestępstwami. Ponadto na końcu podręcznika znajdują się sformułowane przez nas rekomendacje, które mogłyby usprawnić przeciwdziałanie antysemityzmowi.
Podręcznik jest przeznaczony dla każdego, kto powołany jest do przeciwdziałania antysemityzmowi oraz do tych, którzy nie chcą być na niego obojętni.
Antysemityzm psuje społeczeństwo. Jego przejawy były i są obecne wszędzie tam, gdzie mieszkali Żydzi. W zależności od miejsca i czasu, dominującej kultury i religii, antysemityzm mógł przyjmować specyficzne formy. Lepiej zrozumiemy i rozpoznamy obecne dziś w Polsce przejawy antysemityzmu, jeśli poznamy kontekst historyczny, w jakim się pojawiały i rozwijały. Bowiem antysemityzm w jednym kraju – w tym wypadku w Polsce – może, ale nie musi, mieć taką samą formę, jak w każdym innym kraju” – pisze we wstępie do publikacji Paula Sawicka, Przewodnicząca Rady Programowej Otwartej Rzeczpospolitej.
Autorzy i autorki publikacji: Michał Bilewicz, Dominika Bulska, Aleksandra Gliszczyńska-Grabias, Agnieszka Haska, Bożena Keff, Grzegorz Krzywiec, Mateusz Woiński, Mikołaj Winiewski.
Współpraca merytoryczna: Dariusz Stola, Paula Sawicka, Damian Wutke.
___________________________
Publikacja powstała w ramach projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.
10 lat temu odszedł Tadeusz Mazowiecki – pierwszy premier III RP. Człowiek dialogu, pojednania, wielkiego szacunku dla drugiego człowieka.
Przypominamy Jego przesłanie, które kilka lat temu towarzyszyło warszawiakom i warszawiakom podróżującym Tramwajami Warszawskimi, w ramach naszej wspólnej kampanii „Agresja wysiada„.
4 kwietnia 2023 roku użytkownik serwisu twitter.com umieścił antysemicki wpis o treści: „Ja tez najchętniej życzył bym im powtórkę z historii. Jak niemcy mordowali żydów to było be, ale jak żydzi mordują Palestyńczyków, twierdząc ze to ich ziemia bo w książce pisze ze bóg dal to jest dobrze. No kurwa, żydy do gazu a nie do Gazy”. Tego samego dnia skierowaliśmy do Prokuratury Okręgowej w Warszawie zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu.
Zawiadomienie zostało przekazane do Prokuratury Rejonowej w Piasecznie, która 29 maja br. wszczęła dochodzenie w tej sprawie.
24 października 2023 roku do Sądu Rejonowego w Piasecznie, II Wydział Karny, został przesłany akt oskarżenia, który zarzuca autorowi wpisu popełnienie przestępstwa z art. 256 § 1 kodeksu karnego, tj. propagowanie faszystowskiego lub innego totalitarnego ustroju państwa i nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość.
___________________________
Podejmowane przez nas interwencje prawne są częścią projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.
27 października 2023 roku po raz kolejny celebrujemy zainicjowany przez Kampanię Przeciw Homofobii „Tęczowy Piątek„.
To doskonała okazja, żeby zamanifestować swoje wsparcie dla młodzieży LGBT. Powiedzieć wszystkim młodym osobom, że ich orientacja seksualna jest OK. Że nikt nie ma prawa ich krzywdzić.
Tegorocznym organizatorem Tęczowego Piątku jest Fundacja Growspace, która zachęca młode osoby uczniowskie do budowania safe space, czyli bezpiecznej przestrzeni, w swojej szkole oraz zwrócenia uwagi na obecność osób LGBTQ+ w społecznościach szklonych.
W dn. 24 października 2023 roku Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita złożyło zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa nawoływania do nienawiści na tle etnicznym i narodowościowym (art. 256 k.k.) oraz nawoływania do i pochwalania popełnienia przestępstwa (art. 126a k.k.) przez Marie Andersen, studentkę Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, w sprawie, która od kilku dni bulwersuje krajową i międzynarodową opinię publiczną oraz środowiska zaangażowane w zwalczanie wszelkich form antysemityzmu i ksenofobii. Stoimy na stanowisku, że drastyczne przejawy antysemityzmu nie mogą pozostawać bez odpowiedzi i konsekwencji prawnych.
O dalszych krokach prawnych, jak również kolejnych innych działaniach Otwartej Rzeczpospolitej w tej sprawie będziemy informować na bieżąco.
Z żalem zawiadamiamy o odejściu
22 października 2023 roku
Barbary Petrozolin-Skowrońskiej
członkini naszego Stowarzyszenia, wieloletniej członkini Rady Programowej.
Synowi i całej Rodzinie składamy wyrazy współczucia
Otwarta Rzeczpospolita Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii
***
Msza Św. pogrzebowa odprawiona zostanie 6 listopada 2023 r. o godz. 12.30 w Kościele pw. św. Andrzeja Boboli, ul. Nobla 16 w Warszawie. Pogrzeb tego samego dnia o godz. 14.30 na Cmentarzu Stare Powązki (brama druga).
Najważniejsze jest życie, a jak jest życie, to najważniejsza jest wolność. Ale potem oddaje się życie za wolność i wtedy nie wiadomo, co jest najważniejsze. (Marek Edelman)
Piotr Szczęsny, który 19 października 2017 roku dokonał aktu samospalenia na placu Defilad w Warszawie, rozstrzygnął ten dylemat zgodnie z własnym głębokim przekonaniem. Przypominamy Jego manifest i apelujemy, by wszyscy, którzy się zgadzają z jego treścią, udostępniali go dalej. Chociaż tyle możemy zrobić, żeby ten tragiczny protest nie został daremny.
17 października Państwowa Komisja Wyborcza ogłosiła wyniki wyborów parlamentarnych.
Zjednoczona Prawica z wynikiem 35% głosów nie uzyskała wystarczającego poparcia do dalszego sprawowania władzy. Większy mandat zaufania uzyskały trzy ugrupowania pozostające do tej pory w opozycji: KO, Trzecia Droga i Nowa Lewica, na które zagłosowało 54% wyborczyń i wyborców.
W wyborach udział wzięło 74% osób uprawnionych do głosowania, w tym niemal 70% ludzi młodych. Tak wysoka frekwencja nie tylko ustanowiła rekord w historii demokratycznej Polski, ale włączyła nas do czołówki 5 krajów europejskich o najwyższej frekwencji wyborczej. To wielki sukces społeczeństwa obywatelskiego i poważne zobowiązanie dla tych, którzy obejmą teraz władzę.
Zakończył się okres wielkiej mobilizacji społeczeństwa obywatelskiego wokół najważniejszego aktu demokracji parlamentarnej, jakim są wybory powszechne. Polki i Polacy potwierdzili swoje przywiązanie do demokracji, wolności i swobód obywatelskich, prawa do decydowania kto i jak w ich imieniu będzie rządził. Świadczy o tym nie tylko rekordowa frekwencja, ale i bezprecedensowe zaangażowanie dziesiątek organizacji społecznych i wielu tysięcy ludzi w działania na rzecz równych, powszechnych i uczciwych wyborów, prowadzone w okresie przedwyborczym i w samym dniu wyborów.
Monitorowanie prawa i procesu wyborczego, sposobu organizacji wyborów, prowadzenia i finansowania kampanii przez komitety wyborcze, obserwacja oddawania i liczenia głosów, akcje edukacyjne i informacyjne, społeczne kampanie zachęcające do udziału w głosowaniu – wszystkie te działania są dowodem obywatelskiej dojrzałości i odpowiedzialności. Są też wyrazem skuteczności solidarnej współpracy organizacji społecznych.
Fundacja Pomocy Ofiarom Przestępstw oddaje w ręce czytelników bezpłatną publikację – IV wydanie książki “Uprawnienia pokrzywdzonego przestępstwem“. Opracowanie prof. Cezarego Kuleszy stanowi kontynuację książki pod tym samym tytułem, napisanej przez prof. Ewę Bieńkowską i dr Lidię Mazowiecką.
Poradnik przedstawia uprawnienia pokrzywdzonego zarówno z perspektywy świadka, jak i strony procesowej. Uwzględnia nowelizacje Kodeksu postępowania karnego wprowadzone do 2023 r. ustawami: o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka, nowelizacją Kodeksu karnego, tzw. antyprzemocową, a także o wsparciu i resocjalizacji nieletnich.
W najbliższą niedzielę odbędą się wybory parlamentarne. O ich wyniku zdecydujemy my, obywatelki i obywatele, którzy skorzystają z prawa do głosu.
Jako organizacje społeczeństwa obywatelskiego wskazywaliśmy wielokrotnie, że poprzedzające wybory działania rządu nie były prowadzone w duchu fair-play. Koalicja rządząca wykorzystywała wpływy w instytucjach administracji centralnej, mediach publicznych i spółkach Skarbu Państwa do wzmocnienia swojej pozycji w walce o reelekcję. Wyrażaliśmy również istotne wątpliwości co do wprowadzonych w tym roku zmian przepisów Kodeksu Wyborczego, które w naszej ocenie, mogą zakłócić proces wyłaniania posłów i senatorów. Wskazywaliśmy na negatywne konsekwencje decyzji rządu o połączeniu wyborów i referendum dla równości procesu wyborczego.
Od 15 sierpnia 2023 roku prowadzimy, we współpracy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego, monitoring treści nienawistnych w TVP pojawiających się w trakcie trwającej kampanii wyborczej.
Za cel postawiliśmy sobie monitoring pięciu programów emitowanych na antenie Telewizji Publicznej i TVP Info (Wiadomości, Gość Wiadomości, Minęła 20, W tyle wizji oraz W kontrze) pod kątem treści nienawistnych wobec siedmiu wybranych grup mniejszościowych: Żydów, Ukraińców, Niemców, Rosjan, uchodźców z Bliskiego Wschodu i Afryki, muzułmanów oraz osób LGBT.
W niniejszym raporcie prezentujemy rezultaty monitoringu TVP i TVP Info prowadzonego od 25 września do 10 października 2023 roku.
Ponadto, niniejsza publikacja zawiera także wyniki prowadzonego przez Żydowskie Stowarzyszenie Czulent monitoringu treści antysemickich publikowanych w internecie. Jego celem była odpowiedź na takie pytania, jak to, czy treści o charakterze antysemickim są obecne w internetowej debacie politycznej, czy ich ilość w serwisie X (dawniej Twitter) wzrasta wraz z nadejściem kampanii wyborczej oraz to, jakie uprzedzenia mobilizują grupy wyborców i użytkowników internetu. Tu przedstawiamy cząstkowe dane za okres 15.06.2023-09.10.2023 roku. Z danymi oraz metodologią badania mogą się Państwo zapoznać pod adresem: www.monitoringwyborczy.zglosantysemityzm.pl
Działania Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita w zakresie monitoringu treści nienawistnych w trakcie kampanii wyborczej wspiera Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.
Badanie Żydowskiego Stowarzyszenia Czulent powstało w ramach projektu „Online antisemitism in Poland: establishment of a legal aid helpdesk, reporting and advocacy activities.” finansowanego ze środków Fundacji Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość (EVZ).
6 listopada 2022 roku w trakcie transmitowanej za pośrednictwem serwisu YouTube.pl mszy świętej Michał Woźnicki publicznie nawoływał do nienawiści wobec Żydów i propagował faszystowski ustrój państwa. Mówił o nich jako o „rozsadnikach nienawiści”, sugerował jakoby Holokaust był wyłączną konsekwencją działań Żydów, a także wskazywał, że Żydzi jako narodowość są perfidni i obłudni.
Jak wynika z Nagrania, Michał Woźnicki podczas transmitowanej mszy świętej zawarł szereg twierdzeń odnoszących się do Żydów:
„Pius XII nie miał odwagi Żydom powiedzieć, że to co cierpicie w czasie II wojny jest to zapłata, konsekwencja zabicia Jezusa Chrystusa. A trzeba to było Żydom mówić i dzisiaj im to trzeba mówić, że jak Wam [Żydom – przyp. wł.] nie wystarczyła II wojna światowa i Hitler to się szykujcie na następnego, samego wyprodukujecie, swoimi pieniędzmi i swoją perfidią. Diabeł usłucha waszych próśb, a Pan Bóg dopuści, skoro dopuścił już takie rzeczy. Ewidentnie Holokaust jest zapłatą dla Żydów za zabicie Mesjasza”.
„Żydowska obłuda, która ma moc się siać„
„Jeśli się Żydzi nie nawrócicie… Hitler wam zgotował jedną rzeczywistość, przyjdzie drugi który wam zgotuje jeszcze większą. Samą ją wyhodujecie za swoje pieniądze. Diabeł wam w tym dopomoże.”
28 listopada 2022 roku złożyliśmy w tej sprawie zawiadomienie do Prokuratury Okręgowej w Poznaniu, która sprawę przekazała do Prokuratury Okręgowej Poznań-Stare Miasto. 21 grudnia 2022 roku zostało wszczęte dochodzenie w sprawie możliwości popełnienia przestępstwa z art. 256 § 1 kk w zb. z art. 257 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, tj. publiczne propagowanie faszyzmu i nawoływanie do nienawiści.
25 września 2023 roku do Sądu Rejonowego Poznań-Stare Miasto przesłano akt oskarżenia przeciwko Michałowi Woźnickiemu.
_______________________________________________________________________________
Podejmowane przez nas interwencje prawne są częścią projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.
Wyrażamy sprzeciw wobec referendum, które ma być przeprowadzone razem z wyborami parlamentarnymi 15 października.
Nasz sprzeciw wynika z poważnych obaw co do uczciwości, legalności i konsekwencji referendum przeprowadzonego w takich warunkach i okolicznościach.
Nie daj sobie wcisnąć referendum. Zagłosuj w wyborach.
Spot w ramach wspólnej kampanii referendalnej realizowanej z Amnesty International Polska, Helsińską Fundacją Praw Człowieka, Instytutem Spraw Publicznych, Komitetem Obrony Demokracji i Fundacją Forum Obywatelskiego Rozwoju.
14 lat temu, 2 października 2009 roku, zmarł Marek Edelman – ostatni dowódca powstania w warszawskim getcie, działacz opozycji demokratycznej, wybitny lekarz, niestrudzony obrońca praw człowieka, orędownik pokoju.
Jego słowa są boleśnie aktualne dziś, gdy obserwujemy to, co nadal dzieje się na granicy polsko-białoruskiej. W majestacie prawa bezdusznie traktuje się ludzi, którzy uciekają do lepszego świata, a tych którzy niosą im pomoc – napiętnuje się, ściga i karze.
14 grudnia 1994 r., w obliczu zbliżającej się trzeciej rocznicy oblężenia stolicy Bośni, przemawiał w Parlamencie Europejskim na sesji „1000 dni Sarajewa”. Mówił wtedy:
„Europa Zachodnia wzniosła nowy mur dzielący ludzi, sama zamknęła się w getcie dla bogatych. […] Niedorzecznością jest sądzić, że da się przez dłuższy czas utrzymać getto dla bogatych, że mury wokół bogatej Europy powstrzymają napór głodnych. Głód obala wszelkie mury. Głodni z Afryki przyjdą do bogatej Europy. Nie ochroni nas żadne prawo ograniczające migracje.”.
Z wielkim smutkiem żegnamy naszego Przyjaciela
Michała Głowińskiego
członka założyciela Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita.
Zawsze głosił ideały wolności i demokracji.
W swojej twórczości naukowej i eseistycznej demaskował
mechanizmy języka nietolerancji, nienawiści i pogardy.
Wielokrotnie wspomagał nas swoją wiedzą i umiejętnościami.
Boleśnie odczujemy Jego brak.
Otwarta Rzeczpospolita
Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii
________________________________
Ostatnie pożegnanie Profesora Michała Głowińskiego odbędzie się 13 października 2023 r. na Cmentarzu Północnym w Warszawie. Uroczystości rozpoczną się w Domu Pogrzebowym (sala B) o godzinie 14.30. Po czym nastąpi odprowadzenie do grobu rodzinnego.
Od 15 sierpnia 2023 roku prowadzimy, we współpracy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego, monitoring treści nienawistnych w TVP pojawiających się w trakcie trwającej kampanii wyborczej.
Inicjatywę wspiera Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.
Za cel postawiliśmy sobie monitoring pięciu programów emitowanych na antenie Telewizji Publicznej i TVP Info (Wiadomości, Gość Wiadomości, Minęła 20, W tyle wizji oraz W kontrze) pod kątem treści nienawistnych wobec siedmiu wybranych grup mniejszościowych: Żydów, Ukraińców, Niemców, Rosjan, uchodźców z Bliskiego Wschodu i Afryki, muzułmanów oraz osób LGBT. W niniejszym raporcie prezentujemy rezultaty monitoringu prowadzonego od 5. września do 24. września 2023 roku.
Gościnią podcastu „Śląska Opinia” była Dominika Bulska – doktorantka Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW, członki Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita.
W rozmowie z red. Sebastianem Pypłaczem mówiła o tym, czym są treści nienawistne, w kogo uderzają i ile ich jest w telewizji publicznej.
Monitoring treści nienawistnych prowadzimy we współpracy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW.
Inicjatywę wspiera Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.
Rozmowy można wysłuchać na stronie Śląskiej Opinii.
Opublikowano raport naukowców i studentów UW – „Kontrpubliczności atakowanych innych. Mowa nienawiści i strategie oporu we współczesnej Polsce„, który stanowi podsumowanie prac nad pilotażowym projektem o tym samym tytule.
Projekt realizowany był od czerwca do grudnia 2018 roku na Wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego przez zespół, w skład którego wchodzili: dr Ewa Majewska, Paweł Knut, dr Piotr Godzisz, Anna Wójcik i dr Sylwia Urbańska.
Projekt został objęty matronatami następujących instytucji, organizacji i czasopism: Rzecznik Praw
Obywatelskich, Czasopismo Praktyka Teoretyczna, Stowarzyszenie Nigdy Więcej, Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita, Kampania Przeciw Homofobii oraz Lambda Warszawa.
Projekt miał charakter pilotażowy, stąd objęte nim grupy badane, zakres badań i płynące z nich wnioski są typowe raczej dla wstępnego rozpoznania, niż kompleksowej analizy. 10 grudnia 2018 roku na Wydziale „Artes Liberales” odbyła się konferencja, podczas której przedstawiono wstępne wyniki badań i metody naszej pracy.
W niniejszym raporcie bardziej obszernie przedstawiono diagnozę, narzędzia 6 badawcze oraz wyniki badań.
Dzisiaj obchodzimy Międzynarodowy Dzień Demokracji. Święto ustanowione przez ONZ w rocznicę przyjęcia Powszechnej Deklaracji na rzecz Demokracji w 1997 roku.
To dzień, który ma podnosić społeczną świadomość na temat stanu demokracji i oddawać hołd wszystkim tym, którzy o nią walczą.
Pracownicy tworzący treści w telewizji publicznej bardzo często używają języka nienawiści w stosunku do mniejszości. Najczęściej takie treści pojawiają się w „Wiadomościach”. Studenci oraz studentki Uniwersytetu Warszawskiego, w ramach inicjatywy Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita „Monitoring treści nienawistnych w TVP”, przyjrzeli się tym treściom .
O wnioskach płynących z pierwszych 3 tygodni monitoringu mówiła w Radiu TOK FM Dominika Bulska – współpracowniczka Otwartej Rzeczpospolitej, doktorantka Centrum Badań nad Uprzedzeniami.
Monitoring treści nienawistnych w TVP prowadzimy we współpracy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW.
Inicjatywę wspiera Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.
Na przestrzeni minionych kilku lat w przestrzeni publicznej i politycznej zauważyć mogliśmy wzmożenie i zintensyfikowanie treści nienawistnych wobec przedstawicieli i przedstawicielek grup mniejszościowych. Fala nienawiści zapoczątkowana antyuchodźczą kampanią parlamentarną Prawa i Sprawiedliwości w 2015 roku, kontynuowana była przez polityków i polityczki tej partii również w latach 2019 i 2020. W tym czasie głównym „kozłem ofiarnym” polityków były osoby LGBT+. W trakcie kampanii w mediach publicznych pojawiały się jednak nie tylko treści homofobiczne, ale również antyuchodźcze, antysemickie i antyniemieckie.
Debata polityczna o tak nienawistnym wydźwięku nie tylko narusza podstawowe konstytucyjne prawa i wolności obywatelskie, ale także wpływa na społeczeństwo poprzez kreowanie norm przyzwalających na otwarte wyrażanie wrogości czy wręcz nienawiści wobec osób z grup mniejszościowych. To zaś przyczynia się do wzrostu dyskryminacji oraz spadku tolerancji wobec różnorodności w Polsce.
Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita stara się budować społeczeństwo wolne od uprzedzeń, szanujące drugiego człowieka i upominające się o jego godność. Z tego względu, w obawie o stan debaty publicznej towarzyszącej kampanii parlamentarnej w 2023 roku, postanowiliśmy przyjrzeć się treściom prezentowanym na antenie mediów publicznych w Polsce.
Inicjatywę wspiera Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.
Warszawa, 5 września 2023 roku
Oświadczenie Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii Otwarta Rzeczpospolita
Na granicy UE z Białorusią wciąż cierpią i umierają ludzie. Zobowiązane do tego służby nie udzielają im pomocy, ludziom dobrej woli w imieniu państwa polskiego udaremnia się ratowanie i wspieranie ludzi błądzących po lasach, pozbawionych dachu nad głową, narażonych na głód, chłód, choroby i cierpienie. Gdy to się dzieje nie wolno milczeć. Jesteśmy wdzięczni Agnieszce Holland, że budzi naszą społeczną wrażliwość i zrozumienie, że winni jesteśmy solidarność tym, którzy są poniżani, traktowani okrutnie i bezdusznie. Jesteśmy wdzięczni za twórczość będącą krzykiem protestu.
Niegodziwy, podły komentarz [zob. https://twitter.com/ZiobroPL/status/1698600656368435366] urzędującego ministra Rzeczpospolitej Polskiej, wymierzony w Agnieszkę Holland, reżyserkę filmu „Zielona granica” nie obraża wybitnej artystki, ani nie dyskredytuje jej dzieła. Obraża Rzeczpospolitą i jej obywateli. Jest kolejnym zamachem na konstytucyjne wolności obywatelskie, w tym wolność słowa i artystycznego wyrazu.
Nie ma na to naszej zgody!
Zachęcamy do podpisywania listu solidarności z Agnieszką Holland – podpisz tutaj
Od roku szkolnego 2022/2023 Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii Otwarta Rzeczpospolita realizuje projekt edukacyjny Otwarta Szkoła. Jak zrobić z HiT-u HIT.
Wspieramy nauczycieli, którzy chcą uczyć krytycznego myślenia i samodzielności intelektualnej przy realizacji podstawy programowej przedmiotu Historia i Teraźniejszość.
Dzięki wsparciu Funduszu Obywatelskiego im. Henryka Wujca została utworzona platforma edukacyjna, na której września umieszczane są materiały edukacyjne adresowane do tych nauczycieli nowego przedmiotu Historia i Teraźniejszość (HiT), którzy chcą ominąć pułapki indoktrynacji i manipulacji faktami, jakie grożą w wypadku bezrefleksyjnej realizacji podstawy programowej tego wprowadzonego do szkół ponadpodstawowych przedmiotu. Pokazujemy jak można pracować z uczniami, żeby skłonić ich do samodzielnego namysłu, uwzględniania i rozumienia różnych perspektyw i krytycznego spojrzenia na obiegowe opinie i uproszczone oceny.
Materiały edukacyjne na platformie są ujęte w bloki tematyczne; jej użytkownicy mogą w wyszukiwarce z łatwością odnaleźć odpowiednie treści edukacyjne służące do realizacji haseł podstawy programowej.
Do tej pory opublikowaliśmy następujące bloki tematyczne:
– Totalitaryzm, kolektyw idealny;
– Przemiany społeczne lat 50 i 60 – Polski październik a przemiany społeczne w Europie;
– Blaski i cienie powojennej odbudowy;
– Pozostałości, kontynuacje i zaprzeczenia: konsekwencje polityczne, społeczne i kulturowe drugiej wojny światowej;
– Proste podziały? Walka o wpływy w świecie dwubiegunowym;
– Ściganie zbrodniarzy wojennych (i nie tylko) i kwestia zadośćuczynienia oraz polityki reparacji;
– Długa droga wyzwolenia: mechanizmy procesu dekolonizacji i jego następstwa;
– Między oporem a wiarą – początki komunizmu w Polsce;
– Integracja i przebudowa – integrację Ziem Zachodnich i Północnych industrializacja, kolektywizacja i reforma rolna;
– Między wschodem a zachodem – polskie cele wojenne 1939 a sytuacja Polski od 1945 r.;
– Modele polityki wyznaniowej w Polsce i na świecie;
– Jeden naród, jeden kraj – zmiany narodowościowe w Polsce powojennej;
– Prawa człowieka;
– Relacje polsko-żydowskie po II wojnie światowej.
W najbliższym czasie opublikujemy kolejne dwa bloki tematyczne:
– Dyskryminacja;
– Mowa nienawiści.
Więcej szczegółów znajdziecie Państwo na stronie internetowej:
20 czerwca 2023 roku rozstrzygnęliśmy XXVIII edycję Konkursu Prac Magisterskich im. Jana Józefa Lipskiego.
Coroczny Konkurs Prac Magisterskich im. Jana Józefa Lipskiego, w którym wyróżniani są młodzi ludzie, podejmujący w swych pracach problemy humanistyki i wykazujący wrażliwość na kwestie społeczne, jest formą uczczenia pamięci Patrona konkursu – Jana Józefa Lipskiego.
Poniżej prezentujemy zapis rozmów, które z laureatami i laureatkami przeprowadził dr hab. Tomasz Żukowski.
Jednocześnie zwracamy się do Państwa z gorącą prośbą o zasilenie Funduszu Nagród Konkursu.
Podajemy numer konta, na które można wpłacać darowizny (w opisie przelewu prosimy podać, że jest to darowizna na konkurs im. J.J. Lipskiego):
14 1020 1055 0000 9102 0146 3298
Państwa wpłaty to podstawa Funduszu. To dzięki nim możemy nagrodzić autorów i autorki najlepszych prac.
Nasze Stowarzyszenie ma status organizacji pożytku publicznego, darowiznę można odpisać od podatku dochodowego.
Bardzo liczymy na Państwa pomoc. Mamy nadzieję, że dołączą Państwo do grona Przyjaciół naszego Konkursu
Więcej informacji na stronie internetowej www.otwarta.org w zakładce Konkurs im. J. J. Lipskiego
Przekazujemy zaproszenie, które otrzymaliśmy od członkini naszego Stowarzyszenia – Barbary J. Sochal.
Wystawa wpisuje się w tematykę tegorocznej XVI międzynarodowej szkoły letniej UNESCO, podczas której nastąpi uroczyste otwarcie wystawy w dniu 12.09.2023 o godzinie 12.00. Tegoroczna szkoła letnia poświęcona jest analizie dyskursu w świetle badań nad inkluzją społeczną, polityką i edukacją i jest organizowana w partnerstwie z Instytutem Nauk Politycznych PAN, pod patronatem Polskiego Komitetu ds. UNESCO.
Kuratorka i współautorka wystawy Barbara Janina Sochal tak opisuje wystawę „Słowo jest pretekstem”:
Posiadamy ludzki przywilej używania słów, nadawania znaczeń, wyrażania siebie i naszego stosunku do świata, do innych. Jedyne ograniczenia, które mamy tkwią w nas, naszych umiejętnościach, wyobraźni, wrażliwości. Od nas zależy, jak będziemy opisywać otoczenie, w którym żyjemy i jaki język wybierzemy do komunikowania się z innymi ludźmi. Zostaliśmy również obdarzeni darem wizualizacji pojęć, przekładania mowy ludzkiej na obrazy, szukania związków znaczeniowych między mową a sztuką plastyczną.
Taką próbę stworzenia własnych przekładów i skojarzeń podjęły dwie artystki: Anna Ludwicka i Barbara Janina Sochal, wykorzystując język grafiki, malarstwa i ceramiki wyznaczyły indywidualne ścieżki słowno-obrazowe. Nie są to skojarzenia proste i łatwe do zaakceptowania, a ukazany w nich świat nie funkcjonuje wyłącznie na pozytywach.
Obrazem opowiadają o bogactwie ludzkiej mowy i wartościach, jakimi się kierują, wskazują też na słowa, które uskrzydlają. Sięgają po afirmację, przenośnie i cytaty autorytetów literackich. Mówią o sprawach dla nich ważnych, a w tym oczywiście nie jest im obce poczucie humoru.
Finisaż wystawy odbędzie się w ramach międzynarodowej konferencji sieci badawczej socjologów edukacji Europejskiego Stowarzyszenia Socjologii (RN10 ESA) w dniu 21.09 o godzinie 14.30.
Polecamy wykład, jaki w ramach obchodów 43. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych wygłosił prof. Michał Bilewicz – psycholog społeczny, socjolog, publicysta, doktor habilitowany nauk społecznych, członek Rady Programowej Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita.
Po wykładzie „Samarytanin w świecie hejtu” odbyła się dyskusja, w której uczestniczyli: prof. Michał Bilewicz, prof. Ewa Łętowska, Bianka Mikołajewska, Basil Kerski, a którą moderował Marek Twaróg.
Obchody rocznicy Sierpnia’80 zorganizowane zostały przez Miasto Gdańsk, samorząd województwa pomorskiego oraz Europejskie Centrum Solidarności.
STOWARZYSZENIE
OTWARTA RZECZPOSPOLITA
Biuro czynne dla interesantów:
poniedziałek-piątek: 10.00 - 14.00
Chcesz być na bieżąco?