W kwietniu 2024 roku weszła w życie unijna Dyrektywa anty-SLAPPowa, która jest odpowiedzią na zjawisko pozywania dziennikarzy, aktywistów czy naukowców za krytykę osób wpływowych czy nagłaśnianie nadużyć władzy.

Kraje członkowskie, w tym Polska, mają obecnie dwa lata na jej implementację do swoich systemów prawnych. Jednak samo wdrożenie dyrektywy do polskiego prawodawstwa nie wystarczy. My, dziennikarze, wydawcy, przedstawiciele i przedstawicielki organizacji pozarządowych, grup aktywistycznych, środowiska akademickiego i naukowego podkreślamy, że do efektywnego zajęcia się problemem SLAPPów potrzebna jest gruntowna rewizja polskiego prawa i przyjęcie ambitnych rozwiązań, które wykraczają poza minimalne wytyczne Dyrektywy.

SLAPPy, strategiczne działania prawne zmierzające do stłumienia debaty publicznej, to sprawy inicjowane w celu pognębienia osoby bądź organizacji wypowiadającej się na tematy istotne publicznie. Inicjator SLAPPu dysponuje zazwyczaj znacząco większą władzą ekonomiczną lub polityczną od osoby pozywanej lub oskarżonej.

Z uznaniem przyjmujemy publiczne wypowiedzi Ministra Sprawiedliwości Adama Bodnara o zagrożeniu, jakie SLAPPy stanowią dla wolności słowa. Biorąc pod uwagę najwyższe poszanowanie dla unijnych wymogów ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości oraz zbliżającą się polską prezydencję w Radzie UE, żywimy uzasadnioną nadzieję, że nasz kraj zdecyduje się dać przykład jako pionier europejskiej legislacji anty-SLAPPowej. W celu wsparcia prac legislacyjnych nad regulacjami anty-SLAPP, Polska Grupa Robocza przeciw SLAPPom, w tym HFPC wraz z ARTICLE 19 i Siecią Obywatelską Watchdog Polska przestawiają dokument Propozycje zmian prawnych w celu wdrożenia dyrektywy w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej” tzw. SLAPP).

Propozycja zmian została sformułowana w oparciu o pogłębioną analizę Dyrektywy anty-SLAPPowej, prawa polskiego, międzynarodowych standardów wolności słowa, wywiadów grupowych z obrońcami, pełnomocnikami, sędziami i prokuratorami.

My, niżej podpisani, postulujemy następujące kierunki dla anty-SLAPPowych zmian prawnych w Polsce:

Przedstawiamy pierwsze efekty współpracy Otwartej Rzeczpospolitej – Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii z dr. Grzegorzem Kowalskim.

Raport „Analiza korpusowa dyskursu wybranych polskich mediów na temat konfliktu izraelsko-palestyńskiego w okresie od 7 października 2023 do 7 kwietnia 2024” został napisany przez Julię Biwan, Gabriela Włodarczyka i Weronikę Wódkowską, studenta i studentki Instytutu Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego.

Raport został przygotowany w ramach zajęć „Critical Discourse Analysis” dr. Grzegorza Kowalskiego na kierunku Language Science and Technology w Instytucie Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego.

Raport do pobrania

W dniach 5 – 6 listopada 2024 roku odbędzie się doroczna Konferencja Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. 

Konferencja stanowić będzie przestrzeń do spotkań i wymiany myśli na temat najważniejszych tematów dotyczących trzeciego sektora. 

Wydarzenie otworzy debata 35-lecie III sektora w demokratycznej Polsce, którą poprowadzi Michał Braun – Dyrektor NIW-CRSO, a udział w niej wezmą:

– Janina Ochojska / polska działaczka humanitarna, założycielka i prezeska Polskiej Akcji Humanitarnej

– Jakub Wygnański / Fundacja STOCZNIA

– Danuta Przywara / Helsińska Fundacja Praw Człowieka

– Zbigniew Gluza/ Prezes Fundacji Ośrodka KARTA

– Paula Sawicka / Przewodnicząca Rady Programowej Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii „Otwarta Rzeczpospolita”.

Debatę otwarcia można oglądać na stronie NIW-CRSO.

Z żalem żegnamy

prof. Wiesława Łukaszewskiego

(09.09.1940 – 31.10.2024)

Członka – założyciela naszego Stowarzyszenia.

Wybitnego psychologa, wykładowcę akademickiego, mentora dla wielu.

Honorowego Przewodniczącego Komitetu Psychologii Polskiej Akademii Nauk.

Rodzinie, przyjaciołom oraz współpracownikom przesyłamy wyrazy współczucia.

Przyjaciele z Otwartej Rzeczpospolitej – Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii

Laureatami głównej nagrody konkursu Nagroda POLIN 2024 zostali Ewa Teleżyńska-Sawicka i Paweł Sawicki. Podczas uroczystej gali Nagrodę Specjalną POLIN Kultura i Media odebrał ksiądz Adam Boniecki, a Nagrodę Specjalną POLIN 2024 – Fundacja Borussia z Olsztyna. Kapituła konkursu przyznała także dwa wyróżnienia. Otrzymali je Karolina Panz z Nowego Targu i Dariusz Sobczyk z Opatowa.

Laureaci Nagrody POLIN 2024 – Ewa Teleżyńska-Sawicka i Paweł Sawicki – są członkami zarządu Fundacji „Pamięć Treblinki”. Od lat upamiętniają osoby zamordowane w obozie zagłady w Treblince. Tworzą Księgę Imion – internetową bazę ofiar. Jest w niej już prawie 109 tysięcy osób, a na opracowanie czeka kolejnych 20 tysięcy. W każdą ostatnią sobotę miesiąca – na terenie dawnego obozu – czytają Imiona Żydów wraz z historiami, które udało się o nich odnaleźć. Tworzą także bazę uciekinierów, bazę transportów czy wielojęzyczną ścieżkę edukacyjną z uwzględnieniem nowych technologii.

W tym roku, po raz pierwszy w historii konkursu, dyrektor Muzeum POLIN Zygmunt Stępiński, przyznał Nagrodę Specjalną w kategorii Kultura i Media. Jej laureatem został ksiądz Adam Boniecki.

Kapituła konkursu przyznała także dwa wyróżnienia. Otrzymali je Karolina Panz z Nowego Targu i Dariusz Sobczyk z Opatowa.

Karolina Panz od blisko 20 lat łączy rolę badaczki losów Żydów podhalańskich z działaniami na rzecz przywracania pamięci. W archiwach krajowych i zagranicznych poszukuje materiałów dotyczących ich historii, spotyka się z Ocalałymi i potomkami żydowskich Podhalan. Organizuje spotkania z Ocalałymi nowotarżanami i upamiętnia Żydów Podhala w rocznice ich Zagłady.

Dariusz Sobczyk jest strażnikiem pamięci opatowskich Żydów. Zainicjował obchody rocznicowe dla uczczenia pamięci ofiar Zagłady. Od lat stara się sprawiać, by mieszkańcy miasteczka nie zapominali o tradycji swojego miasta. W 80. rocznicę zagłady Opatowa współorganizował zjazd ziomkostwa potomków opatowskich Żydów. Był pomysłodawcą i inicjatorem pierwszej w Opatowie wystawy obrazów Majera Kirszenblata.

Nagrodę Specjalną POLIN otrzymała Fundacja Borussia, która od 2006 roku przywraca pamięć o wielokulturowej historii Warmii i Mazur oraz wspiera działania obywatelskie w sferze kultury, edukacji i integracji społecznej. Od kilkunastu lat rozwija także współpracę, prowadzi dialog z sąsiadami i dzieli się doświadczeniami związanymi z polską drogą do demokracji.

Serdecznie gratulujemy laureatom i wyróżnionym!

Więcej na stronie Muzeum POLIN