Przedstawiamy przygotowany przez członków Stowarzyszenia Prokuratorów Lex Super Omnia raport na temat ścigania przestępstw z nienawiści w praktyce polskiej prokuratury w latach 2016 – 2022. Jest to skrót informacji na temat wybranych aspektów praktyki ścigania przestępstw z nienawiści w Polsce w latach 2016-2022 – to jest w okresie, gdy funkcję Prokuratora Generalnego sprawuje Zbigniew Ziobro, a kierowana przezeń prokuratura działa w oparciu o zmiany legislacyjne wprowadzone w okresie rządów Zjednoczonej Prawicy.

W raporcie opisano działania i zaniechania prowadzące do osłabienia systemowej zdolności prokuratury
do skutecznego reagowania na przestępstwa z nienawiści, przykłady pozamerytorycznie motywowanej ingerencji kierownictwa różnych szczebli prokuratury w przebieg toczących się postępowań o przestępstwa tego rodzaju, a także okoliczności świadczące o tym, że w omawianym okresie kierownictwo prokuratury w wybiórczy sposób szafowało ochroną prawną, zapewniając ją chętniej i skuteczniej tym osobom i środowiskom, których przekonania polityczne, światopogląd i profil aktywności są bliskie obozowi rządzącemu.

Raport do pobrania tutaj

We wtorek 20 grudnia 2022 r. o godz. 12.00 w sali obrad  Senatu  z inicjatywy senatora Marcina Bosackiego odbędzie się debata pt. „Jedna Polska, dwa narody?” zorganizowana  w 100. rocznicę zabójstwa prezydenta Gabriela Narutowicza. Debatę otworzy Marszałek Senatu RP prof. Tomasz Grodzki.

W debacie udział wezmą udział Wicemarszałkini Senatu RP Gabriela Morawska-Stanecka, senator Marcin Bosacki, senator Jan Filip Libicki  oraz zaproszeni goście.

Wystąpienie wprowadzające wygłosi prof. Krzysztof Podemski – socjolog z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członek Zarządu Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita.

Transmisja na stronie Senatu RP.

16 grudnia 1922 roku został zastrzelony nowo wybrany pierwszy prezydent Polski Gabriel Narutowicz. Napastnikiem był powiązany z endecją malarz Eligiusz Niewiadomski. Śmierć pierwszego prezydenta II Rzeczypospolitej wywołała wzburzenie, a „Kurier Polski” pisał, iż „płomień do pochodni [Niewiadomskiego] wyszedł z tej atmosfery nienawiści i gwałtu, którą wytworzyły złe duchy Polski w dniach ostatnich”. Albowiem zaprzysiężenie Narutowicza poprzedziła kampania nienawiści, której oś stanowił zarzut, że jest on „prezydentem mniejszości” wybranym z poparciem PSL „Piast” i mniejszości narodowych.

Hołd pierwszemu prezydentowi Rzeczypospolitej złożył Julian Tuwim w wierszu
Pogrzeb prezydenta Narutowicza

Krzyż mieliście na piersi, a brauning w kieszeni.
Z Bogiem byli w sojuszu, a z mordercą w pakcie,
Wy, w chichocie zastygli, bladzi, przestraszeni,
Chodźcie, głupcy, do okien – i patrzcie! i patrzcie!

Z Belwederu na Zamek, tętnicą Warszawy,
Alejami, Nowym Światem, Krakowskiem Przedmieściem,
Idzie kondukt żałobny, krepowy i krwawy:
Drugi raz Pan Prezydent jest dzisiaj na mieście.

Zimny, sztywny, zakryty chorągwią i kirem,
Jedzie Prezydent Martwy a wielki stokrotnie.
Nie odwracając oczu! Stać i patrzeć, zbiry!
Tak! Za karki was trzeba trzymać przy tym oknie!

Przez serce swe na wylot pogrzebem przeszyta,
Jak Jego pierś kulami, niech widzi stolica
Twarze wasze, zbrodniarze – i niech was przywita
Strasznym krzykiem milczenia żałobna ulica.

Lex Czarnek 2.0 trafia do kosza! „Nie udało się osiągnąć czegoś, co bym nazwał społecznym kompromisem. Dlatego nie podpiszę tej ustawy” – ogłosił prezydent Andrzej Duda. Stwierdził, że zaważyły liczne protesty obywateli i środowiska oświatowego.

„Przyszły do mnie 133 listy protestacyjne” – mówił 15 grudnia prezydent Andrzej Duda, ogłaszając decyzję o zawetowaniu noweli prawa oświatowego.

„Część z nich to listy prywatne, część podpisana przez kilkanaście tysięcy osób, inne to głosy organizacji społecznych. W związku z tym, że nie udało się osiągnąć czegoś, co bym nazwał społecznym kompromisem (…) nie podpiszę tej ustawy. Odmawiam jej podpisania” – mówił Duda.

Prezydent odwołał się przede wszystkim do prawa rodziców, by decydować o zajęciach pozalekcyjnych, które prowadzone są w szkołach.

„Listy protestacyjne, które przyszły, podnosiły, że ostateczną decyzję w kwestii treści będzie miał kurator, czyli jednak element biurokratyczny, element władzy, a nie rodzice, którzy mieli mieć swobodę i wolność według swoich przekonań” – tłumaczył Andrzej Duda. „Podmioty z każdej strony sceny politycznej znajdują w tej ustawie punkty, do których mają bardzo poważne wątpliwości i wobec których protestują”.

Więcej w oko.press

12 grudnia 2022 roku odbyła się w Poznaniu konferencja naukowa Wyparte historie. Antysemityzm na Uniwersytecie Poznańskim w latach 1919-1939. To podsumowanie prac Komisji do spraw badania przypadków prześladowania osób pochodzenia żydowskiego na Uniwersytecie Poznańskim przed II wojną światową, która została powołana 4 października 2019 przez prof. UAM dr hab. Andrzeja Lesickiego Rektora UAM w kadencji 2016-2020.

Dostępna jest również książka pod redakcją prof. prof. Macieja Michalskiego i Krzysztofa Podemskiego. Książka zawiera trzynaście tekstów 16 autorek i autorów, którzy na 700 stronach przedstawili wyniki dwuletnich badań archiwalnych, bibliotecznych i prasowych na temat przejawów antysemityzmu na Uniwersytecie Poznańskim w dwudziestoleciu międzywojennym. Teksty objęły okres od utworzenia uczelni po jej zamknięcie we wrześniu 1939 roku i opowiadają o relacjach miedzy polską większością a żydowską mniejszością na poznańskiej wszechnicy. Akademicki kontekst funkcjonowania żydowskich studentek i żydowskich studentów w Poznaniu został przedstawiony na szerokim tle rozwoju antysemityzmu na środkowoeuropejskich uniwersytetach oraz na tle atmosfery Poznania, mającego w dwudziestoleciu międzywojennym opinię matecznika endecji. 

Książka do pobrania ze strony Wydawnictwa Naukowego UAM w Poznaniu.

Zachęcamy również do obejrzenia relacji z konferencji.

We wczorajszym (12.12.2022) podcaście BOS-Bodnar o Społeczeństwie w Radiu TOK FM rozmówczynią prof. Adama Bodnara była dr Aleksandra Gliszczyńska-Grabias z Poznańskiego Centrum Praw Człowieka INP PAN, członkini Rady Programowej Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita.

Rozmowa dotyczyła źródeł nienawiści, stereotypów i uprzedzeń. Ekspertka wyjaśniła czym jest antysemityzm, a także przestępstwo kłamstwa oświęcimskiego. A także jak media społecznościowe i internet mogą pomóc lub zaszkodzić walce o prawdę i poszanowanie drugiego człowieka. I co z problemem antysemityzmu ma wspólnego amerykański raper i wolność słowa w USA.

Podcast do wysłuchania na stronie Radia TOK FM

10 grudnia 2022 roku na warszawskim Żoliborzu, na domu przy ul. Krasińskiego 16 – z inicjatywy grona Żoliborzan i Polskiego Towarzystwa Socjologicznego – została odsłonięta tablica pamięci Stanisława i Marii Osowskich, wybitnych socjologów, profesorów Uniwersytetu Warszawskiego, kiedyś mieszkańców tego domu.

Na tablicy wśród zasług M. i S. Ossowskich została wymieniona okupacyjna pomoc Żydom w ramach Żegoty; pomoc ta udokumentowane jest przez świadectwa Ocalałych. Wcześniej, w drugiej połowie lat 30. oboje Ossowscy byli wśród (nielicznych) intelektualistów protestujących przeciw separacji i dyskryminacji polskich studentów pochodzenia żydowskiego.

Hanna Machińska jeszcze kilka dni temu była zastępczynią Rzecznika Praw Obywatelskich. Została zwolniona, a w komunikacie Biura RPO tłumaczono, że stało się to w związku „z przygotowaniem urzędu do nowych wyzwań”. W sobotę dr Machińska została pierwszą laureatką Nagrody Obywatelskiej imienia Henryka Wujca „za wyjątkowe wsparcie dla osób działających na rzecz praw człowieka”. Wyróżnienie zostało wręczone finału 22. edycji Festiwalu Filmowego WATCH DOCS.

Nagroda Obywatelska im. Henryka Wujca została przyznana w tym roku po raz pierwszy, 10 grudnia, w Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. Jest to uhonorowanie, jak piszą organizatorzy, „za wyjątkowe wsparcie dla osób działających na rzecz praw człowieka”. Wręczenie nagrody odbyło się podczas finału Festiwalu Filmowego WATCH DOCS poświęconemu prawom człowieka w filmie.. Patronem nagrody jest zmarły w 2020 roku opozycjonista z czasów PRL i działacz społeczny Henryk Wujec, a jej organizatorem – Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.

List do uczestników i uczestniczek uroczystości skierowała Ludwika Wujec. Przytaczamy go w całości: