Marek Edelman, Zofia Kuratowska, Jan Józef Lipski, Tadeusz Mazowiecki – wszyscy oni odegrali ważną rolę w odzyskaniu wolności w roku 1989 i budowaniu nowej, lepszej Polski.

Pamiętajmy o nich i o wszystkich, którzy dali nam ten dzień. Niech się święci rocznica 4 czerwca 1989 roku.

25 czerwca 2025 roku poznamy laureatów i laureatki XXX edycji Konkursu prac magisterskich im. Jana Józefa Lipskiego.

Już teraz pragniemy podziękować recenzentkom i recenzentom, którzy podjęli się przeczytania 37 nadesłanych prac i wyłonienia spośród nich tych najlepszych. Byli to: Tomasza Besta, Marian Bielecki, Grażyna Borkowska, Sylwia Chutnik, Dominika Czerniak, Andrzej Czyżewski, Maciej Falski, Agnieszka Gajewska, Jerzy Gorzelik, Agnieszka Grudzińska, Joanna Grzymała-Moszczyńska, Maryla Hopfinger, Ewa Jaźwińska, Bożena Keff, Jacek Kochanowski, Katarzyna Kokot, Ewa Krause, Marcin Kula,  Jarosław Lubiak, Monika Ładoń, Małgorzata Łukasiewicz, Anna Majewska-Tworek, Filip Mazurkiewicz, Andrzej Mencwel, Elżbieta Mikos-Skuza, Piotr Mitzner, Alina Molisak, Ewa Paczoska, Krzysztof Podemski, Beata Przymuszała, Robert Radek, Joanna Roszak, Wojciech Sady, Małgorzata Sikorska, Piotr Słodkowski, Wojciech Szot, Roman Szul, Magdalena Środa, Roman Wieruszewski, Michał Wiśniewski, Rozalia Wojkiewicz, Tomasz Żukowski.

Państwa praca i zaangażowanie są nieocenionym wkładem w trwanie naszego Konkursu. Serdecznie dziękujemy!

Poniżej prezentujemy listę nazwisk oraz tytuły prac magisterskich, które zostały zakwalifikowane do II etapu XXX edycji konkursu im. J.J.Lipskiego.

Laureatów i laureatki ogłosimy podczas uroczystości, która odbędzie się 25 czerwca 2025 roku o godz. 17:00 w sali im. Adama Mickiewicza w warszawskim Pałacu Staszica.

Wszystkim serdecznie gratulujemy!

Lista prac zakwalifikowanych do II etapu – XXX edycja

Publikujemy raport dotyczący nienawistnych treści w trakcie kampanii prezydenckiej 2025 roku. Analiza obejmuje okres od 16 maja do 31 maja br. Cały raport można pobrać tutaj.

Jednocześnie zwracamy się z gorącą prośbą o wsparcie naszego monitoringu. Można to zrobić za pomocą portalu zrzutka.pl

Na przestrzeni minionych kilku lat w przestrzeni publicznej i politycznej zauważyć mogliśmy wzmożenie i zintensyfikowanie treści nienawistnych wobec przedstawicieli i przedstawicielek grup mniejszościowych. Debata polityczna o nienawistnym wydźwięku nie tylko narusza podstawowe konstytucyjne prawa i wolności obywatelskie, ale także wpływa na społeczeństwo poprzez kreowanie norm przyzwalających na otwarte wyrażanie wrogości czy wręcz nienawiści wobec osób z grup mniejszościowych. To zaś przyczynia się do wzrostu dyskryminacji oraz spadku tolerancji wobec różnorodności w Polsce.

Z tego względu, Otwarta Rzeczpospolita – Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii ponownie prowadzi monitoring treści nienawistnych i motywowanych uprzedzeniami w kampaniach wyborczych. Naszą uwagę poświęcamy temu, co mówią kandydaci i kandydatki do parlamentu, samorządów i urzędu Prezydenta RP, jak ich wypowiedzi relacjonują media lokalne i ponadregionalne oraz jak wyglądają debaty wyborcze.

Przedstawiamy informację o rezultatach monitoringu kampanii na urząd Prezydenta RP przed II turą wyborów, prowadzonego w okresie od 16 maja do 31 maja 2025. Obserwacją objęliśmy debaty kandydatów na urząd Prezydenta RP oraz następujące programy informacyjne i publicystyczne: !9.30 (TVP1), Panorama (TVP2), Fakty (TVN), Wydarzenia (Polsat), Dzisiaj (TV Republika), Informacje dnia (TV Trwam), Woronicza 17 (TVP Info), Śniadanie Rymanowskiego (Polsat News), Kawa na ławę (TVN24), Wysokie Napięcie (TV Republika).

Treści nienawistne w kampanii prezydenckiej – jak często?

W pierwszej kolejności przyjrzeliśmy się temu, jak nasilenie uprzedzeń łącznie wobec wszystkich analizowanych grup zmieniało się w czasie przed drugą turą wyborów prezydenckich. Spodziewaliśmy się, że wraz z rozwojem kampanii uogólniony wskaźnik uprzedzeń może stopniowo wzrastać.

1 czerwca rozpoczyna się Miesiąc Dumy – Pride Month – czyli święto bycia sobą.

Chodzi o upamiętnienie zamieszek, do których doszło nad ranem 28 czerwca 1969 r. w Nowym Jorku. A konkretnie w przyjaznym gejom barze Stonewall Inn w dzielnicy Greenwich Village na Manhattanie. Osoby otwarcie przyznające się do homoseksualizmu były wówczas traktowane gorzej niż większość społeczeństwa przez władzę nie tylko w kwestiach prawnych, ale też poprzez akcje takie jak ta w Stonewall Inn.

W ostatnich godzinach przed ciszą wyborczą przypominamy:

„Bądźmy z tymi, których prześladują! Bądźmy solidarni!”.

Uczyńmy z naszej karty wyborczej narzędzie zmiany!

Opowiedzmy się za Polską dla ludzi.

Polską, w której każdy czuje się dobrze!

Opowiedzmy się za szacunkiem, równością i demokratycznymi wartościami.

Tegoroczne, VII Oświęcimskie Forum: Europa wobec wyzwań XXI wieku odbyło się 22 maja pod hasłem: Zabójczy urok populizmu. Publikujemy głos Francesco Cataluccio’a w panelu I „Paliwa populizmu”.  W panelu II dyskutowano o „Dialogu społecznym w dobie internetu i mediów społecznościowych”, m.in. o tym, że określenie „media społecznościowe” jest mylące i postulowany, by go nie używać. Panel III, w którym uczestniczyłam, traktował o „Straszeniu obcym”, metodzie zdobywania zwolenników i utrzymywania władzy.

Paula Sawicka

***

„Porzucenie faktów oznacza porzucenie wolności. Jeśli nic nie jest prawdą, nikt nie może krytykować władzy, ponieważ nie ma podstaw, na których można by to zrobić. Jeśli nic nie jest prawdą, wszystko jest spektaklem. Najbardziej wypchany portfel płaci za najjaśniejsze światła”.

Timothy Snyder, Nora Krug, On Tiranny. Dwadzieścia lekcji XX wieku (2021)

Demokracja, we wszystkich swoich formach, przeżywa dziś głęboki kryzys – nawet w tych częściach świata, w których wciąż funkcjonują systemy określające się mianem demokratycznych. Kryzys ten jest głęboki, ponieważ dotyka nie tylko instytucji, ale również obywateli, którzy są podmiotami, a nie tylko użytkownikami systemu demokratycznego.

Demokracja to rytuał, a rytuał wymaga formy, która nadaje mu sens. Bez formy treść staje się chaosem – rzeczą bez znaczenia. Tyrani i populiści nie budują rytuału, lecz mit – uproszczoną, emocjonalną narrację, która ma jedynie służyć zdobyciu władzy. Posługują się machiną językową splecioną z gęstej sieci stereotypów, frazesów i gotowych formuł – zwrotów, które wydają się jasne właśnie dlatego, że nie wymagają zrozumienia. Redukują język do instynktu – do tego, co w nas pierwotne: do krwi, biologii, ziemi.

Obecnie niechęć, podejrzliwość, nieufność i skłonność do konfliktu w sposób niemal paranoiczny przenikają relacje międzyludzkie. W sferze politycznej obserwujemy nieustanne oskarżenia – bezrefleksyjne, stereotypowe – kierowane przez jedną stronę wobec drugiej; brak dialogu, który często przeradza się w kłótnię lub publiczne ośmieszanie. Towarzyszy temu systematyczne przerzucanie odpowiedzialności za niezrealizowane obietnice na przeciwników. Ten „wirus paranoi” infekuje życie społeczne, pogłębia nieufność państwa wobec obywateli i odwrotnie. Historia uczy nas, że przejście od państwa prawa do państwa paranoicznego – czasem wręcz niezauważalne – jest całkowicie realne.

22 maja 2025 roku odbyła się XXII Publiczna Debata Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita i Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana. Obrady pod hasłem Pęta tradycyjnych ról społecznych i nasza „wolność do…” …czyli o tym, czy męskie i kobiece role społeczne są nadal potrzebne, skoro nie gwarantują konstytucyjnej równości i nienaruszalnej godności każdej osoby dedykowane były pamięci Ludwiki Wujec – opozycjonistki czasu PRL, działaczki społecznej, członkini Komisji Rewizyjnej i Rady Programowej Otwartej Rzeczpospolitej, naszej Przyjaciółki.

Debatę otworzyła przewodnicząca Rady Programowej Otwartej Rzeczpospolitej Paula Sawicka oraz Janusz Majcherek – z-ca Dyrektora Naczelnego, Dyrektor Artystyczny Teatru. Na początku spotkania Paula Sawicka wręczyła, ustanowioną razem z Bogdanem Białkiem, Nagrodę im. Doktora Marka Edelmana „Za Ratowanie Człowieczeństwa”. Tegoroczną laureatką została Joanna Talewicz – antropolożka kultury, działaczka społeczna, prezeska Fundacji W Stronę Dialogu.

Następnie Laureatka, obok Krystyny Kofty i Przemysława Witkowskiego, wzięła udział w dyskusji moderowanej przez Macieja Kluczkę.