ONZ ustanowił 21 marca Międzynarodowym Dniem Walki z Rasizmem i Nietolerancją, jako reakcja na masakrę w Afryce Południowej z 21 marca 1960 r., kiedy południowoafrykańska policja zastrzeliła 69 uczestników pokojowej demonstracji w Sharpeville.

Agencja Praw Podstawowych UE (FRA), Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE, Europejska Komisja przeciw Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI) wydały wspólne oświadczenie w Międzynarodowym Dniu Walki z Dyskryminacją Rasową.

Wiedeń, Warszawa, Strasburg 21 marca 2013.
Walka ze światowym kryzysem gospodarczym nie może stać się pretekstem na przyzwolenie ignorowania rozprzestrzeniającego się rasizmu oraz uprzedzeń, powiedzieli we wspólnym oświadczeniu wydanym z okazji Międzynarodowego Dnia Walki z Dyskryminacją Rasową: Morten Kjaerum – dyrektor Europejskiej Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA), Ambasador Janez Lenarčič – dyrektor OSCE Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR) oraz Eva Smith Asmussen – przewodnicząca Komisji Rady Europejskiej w Europie przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI).
Rasizm i dyskryminacja rosną w siłę w niektórych miejscach, mimo wielu krajowych przepisów oraz umów międzynarodowych zakazujących stosowania rasizmu i dyskryminacji. W skład tych przepisów wchodzą: międzynarodowa konwencja dotycząca likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej, Europejska Konwencja Praw Człowieka, Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, oraz decyzje ramowe UE w sprawie rasizmu i ksenofobii, a także duża liczba zobowiązań podjętych przez państwa zrzeszone w OBWE.
„To smutna prawda, że przemoc, dyskryminacja i przestępstwa z nienawiści skierowane przeciwko mniejszościom etnicznym i migrantom pozostają codziennym zjawiskiem w całej Unii Europejskiej ” – powiedział Morten Kjaerum FRA. „Jednak należy pamiętać, że ci ludzie (migranci, mniejszości etniczne) wnoszą do naszego każdego społeczeństwa różnorodność, o której wiemy, że będzie wpływać nie tylko na rzecz zmian społecznych, ale również na wzrost gospodarczy. Osoby te, ich różnorodność stanowią mnóstwo niewykorzystanego potencjału i nierozważnie byłoby ten potencjał ignorować”.
Umiejętności i talenty członków mniejszości etnicznych w naszym społeczeństwie – czy są oni obywatelami państw, w których żyją lub są nowymi migrantami – powinny zostać uznane, a ponadto być lepiej wykorzystywane. Proaktywne podejście, które docenia różnorodność wspierając jednocześnie integrację, pomogłoby zmniejszyć dyskryminację rasową i zwiększyć bezpieczeństwo, jak również przyczynić się do pobudzenia wzrostu gospodarczego.
„Okres ciężkiej recesji gospodarczej może skutkować większym wykluczeniem społecznym, co często prowadzi do poszukiwania kozła ofiarnego – i to wtedy mniejszości etniczne stają się pierwszymi ofiarami” – powiedział Janez Lenarčičof ODIHR. „W celu rozwiązywania tych problemów, ODIHR zwiększył edycje programów szkoleniowych dla policji i nadal pokazuje incydenty i reakcje na nie w swoim rocznym sprawozdaniu dotyczącym przestępstw z nienawiści.”
W krajach najbardziej dotkniętych skutkami kryzysu gospodarczego, nastąpił wzrost atrakcyjności partii ekstremistycznych, które wyrastają z głębokiej niechęci do różnorodności etnicznej, religijnej i kulturowej. To właśnie ich agresywna retoryka, często napędza nietolerancję wobec mniejszości, poprzez sugerowanie, że mniejszości stanowią zagrożenie dla tożsamości narodowej, a nawet bezpieczeństwa narodowego, co może prowadzić do rozprzestrzeniania nienawiści i ataków rasistowskich.
„W Europie, w ostatnich wyborach wzrosło poparcie dla ksenofobicznych partii, których członkowie zdobyli mandaty w koalicjach rządowych oraz mandaty parlamentarne w kilku krajach”- powiedziała Eva Smith Asmussen z ECRI. „Rządy często twierdzą, że nie ma problemu z rasizmem w ich krajach, jednak niestety tak nie jest. Nadszedł najwyższy czas, żeby otworzyć tym rządom oczy i by przyjęły one odpowiedzialność za przeciwdziałanie nietolerancji i pojawiającym się uprzedzeniom takim jak: postawy antycygańskie, antysemityzm i islamofobia.
Szefowie wszystkich trzech organizacji wezwali do zwiększenia wysiłków na rzecz zwalczania rasizmu i dyskryminacji, oraz do prowadzenia sprawniejszej  koordynacji pomiędzy międzynarodowymi organizacjami rządowymi, w celu zapewnienia wsparcia decydentów w czasie, gdy zasoby są ograniczone a wyzwania tak ważne. Podkreślili także, że  decydenci i organizacje społeczne powinni podjąć działania w celu rozwijania inicjatyw na szczeblu lokalnym, jako praktycy najbardziej odpowiedni do określenia i zaspokojenia potrzeb społeczności migrantów i mniejszości.

tłumaczenie Magdalena Skibińska

Oświadczenie FRA (European Union Agency For Fundamental Rights)