W związku z oburzającym zachowaniem kibiców poznańskiego Lecha 2 października 2013 Otwarta Rzeczpospolita wystąpiła do Prokuratora Generalnego z zawiadomieniem o możliwości popełnienia przestępstwa.

Warszawa, dn. 02.10.2013 r.

Prokurator Generalny RP
Szanowny Pan
Andrzej Seremet
ul. Rakowiecka 26/30
02-528 Warszawa

 

Zawiadomienie

Działając w imieniu Otwartej Rzeczpospolitej, Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii, którego jednym ze statutowych celów jest przeciwdziałanie antysemityzmowi i ksenofobii, na podstawie art. 304 k.p.k., zawiadamiam o możliwości popełnieniu przestępstwa z art. 256 i 257 k.k., tj. przestępstwa nawoływania do nienawiści na tle rasowym i znieważenia osób narodowości żydowskiej w czasie meczu piłkarskiego w Poznaniu w dniu 29 września 2013 r. Przestępstwa te polegały na wznoszeniu haseł nawiązujących do hitlerowskiej akcji wyniszczania narodu żydowskiego, masowego mordowania Polaków, Romów i ludzi innych narodowości. Wznoszone hasła miały także poniżyć osoby pochodzenia żydowskiego.

W tej sytuacji, na podstawie art. 303 k.p.k., wnoszę o wszczęcie i przeprowadzenie postępowania w niniejszej sprawie.

Uzasadnienie
W czasie meczu piłkarskiego w Poznaniu w dniu 29 września 2013 r. kibice poznańskiego klubu piłkarskiego śpiewali i skandowali: „Waszym domem Auschwitz jest, cała Polska o tym wie, że czerwona armia ta cała pójdzie do pieca!”, „Jazda z Żydami, Kolejorz – jesteśmy z wami!”, a także: „Do gazu RTS!”. Wcześniej, w czasie meczu z drużyną litewską w Wilnie prezentowanymi hasłami poniżali osoby narodowości litewskiej.

Należy podkreślić, iż wzrost nacjonalistycznej agresji w Polsce jest zjawiskiem bardzo niepokojącym. Niepokojąca jest także polityka tolerancji tego rodzaju zachowań ze strony przedstawicieli władz, prokuratury, sądownictwa. Utwierdza ona środowiska skrajnie nacjonalistyczne w przekonaniu, że ich postawa – wyrażanie pogardy dla ludzi ze względu na ich narodowość, pochodzenie etniczne czy też religię jest dopuszczalne i mieści się w granicach zachowań tolerowanych przez Rzeczpospolitą Polską.

Zachowanie takie jest jednak sprzeczne z prawem międzynarodowym, z Konstytucją RP oraz z kodeksem karnym Rzeczpospolitej.

Przypominamy, że zarówno Premier Rządu, jak i Pan Prokurator Generalny niejednokrotnie zapowiadali politykę „zero tolerancji” dla rasizmu, ksenofobii i chuligaństwa w Polce.

Niezależnie więc od faktu, iż pismem tym wnosimy formalnie zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa „mowy nienawiści”, apelujemy też, abyście Państwo użyli swoich kompetencji i pozostających w Waszej dyspozycji środków do ścigania przestępstw, które zarówno niszczą stosunki wewnętrzne w naszym kraju, jak i osłabiają pozycję międzynarodową Polski.

Skuteczne przeciwdziałanie tego rodzaju publicznym manifestacjom antysemityzmu oraz właściwe ich karanie, również za pomocą instrumentów prawa karnego, należy do jednych z najważniejszych zobowiązań państwa polskiego w obszarze walki z rasizmem, antysemityzmem i ksenofobią wynikających z wiążących Polskę postanowień międzynarodowych i wynikających z nich prawnych regulacji, w tym przede wszystkim – na poziomie uniwersalnego systemu ochrony praw człowieka– międzynarodowej Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej, uchwalonej dn. 21 grudnia 1965 r1. oraz – na poziomie systemu ochrony praw człowieka funkcjonującego w ramach Unii Europejskiej – Decyzji Ramowej Rady 2008/913/WSiSW z dn. 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawno-karnych2.

Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita pragnie jednocześnie zwrócić uwagę na fakt, iż publiczne rozpowszechnianie haseł podobnych do wznoszonych na stadionie w zgodnej opinii międzynarodowych organów kontrolnych przestrzegania praw człowieka (Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Komitetu Praw Człowieka ONZ) nie jest korzystaniem ze swobody wypowiedzi, stanowi natomiast formę szerzenia nienawiści i nawoływania do dyskryminacji lub przemocy, zakazanych w regulacjach prawa międzynarodowego praw człowieka.

Należy w tym kontekście przytoczyć opinię, zgodnie z którą przepisy prawa międzynarodowego dotyczące praw człowieka przyznały zasadniczo prymat kwestii zwalczania rasizmu nad prawem do swobody wypowiedzi, co uwidocznione zostało w orzecznictwie wymienionych organów kontrolnych3. Tendencję tę odzwierciedla fakt, iż – jak dotąd – w orzecznictwie tym nie udzielono jednostkom publicznie prezentującym poglądy antysemickie ochrony wolności wypowiedzi gwarantowanej w przepisach prawnych tych traktatów4. Jednocześnie takie stanowisko nie stoi w sprzeczności z uznaniem przez organy kontrolne praw do wolności wypowiedzi, zgromadzeń i zrzeszania się za prawa o fundamentalnym znaczeniu dla jednostek oraz prawidłowego funkcjonowania wolnego, demokratycznego społeczeństwa.

Informujemy jednocześnie, że jeżeli dochodzenie nie zostanie podjęte i winni nie zostaną postawieni w stan oskarżenia, wystąpimy – przez zastosowanie odpowiednich procedur – do instytucji Unii Europejskiej o zmuszenie Polski do zastosowania właściwego poziomu ochrony bezpieczeństwa i godności osób innych narodowości, pochodzenia etnicznego czy też religii.

Łącząc wyrazy szacunku,
Stefan Cieśla
Wiceprezes Zarządu

Do wiadomości:
1) Prezes Rady Ministrów,
2) Minister Spraw Wewnętrznych,
3) Minister Administracji i Cyfryzacji,
4) Komendant Główny Policji,
5) Rzecznik Praw Obywatelskich.

[1] Konwencja weszła w życie dn. 4 stycznia 1969 r. Polska ratyfikowała Konwencję dn. 5 grudnia 1968 r., Dz. U. z 1969 r. Nr 25, poz. 187.
[2] Dz. Urz. UE L 328 z dn. 6 grudnia 2008 r., s. 55.
[3] D. Kretzmer, Freedom of Speech and Racism, Cardozo Law Review 1987, nr 8, s. 448.
[4] Zob. przykładowo rozstrzygnięcia KPCz w sprawach: J.R.T. i W.G. Party p. Kanadzie, skarga nr 112/1981, decyzja Komitetu z dn. 6 kwietnia 1983 r., Malcolm Ross p. Kanadzie, skarga nr 736/1997, decyzja Komitetu z dn. 18 października 2000 r. oraz organu strasburskiego w sprawach: Malcolm Lowes p. Wielkiej Brytanii, skarga nr 13214/87, decyzja Komisji z dn. 9 grudnia 1988 r., Danute Balsyte – Lideikiene p. Litwie, skarga nr 72596/01, wyrok Trybunału z dn. 4 listopada 2008 r., Kuehnen p. Niemcom, skarga nr 12194/86, decyzja Komisji z dn. 12  maja 1988 r., B.H., M.W., H.P i G.K. p. Austrii, skarga nr 12774/87, decyzja Komisji z dn. 12 października 1989 r., Schimanek p. Austrii, skarga nr 32307/96, decyzja Trybunału z dn. 1 lutego 2000 r.