– To hipsterski rasizm. Śpiewają to niby żartem. Ale na zakończenie jednego z koncertów tłum skandował „j… Cygana”! Czy jako przedstawiciele środowiska akademickiego możemy pozwolić, by taki zespół wystąpił na juwenaliach? – pyta i zastanawia się dr Emilia Kledzik z Wydziału Filologii Polskiej UAM.
Sprawa dotyczy poznańskich juwenaliów, podczas których swoje utwory wykonał zespół Bracia Figo Fagot, w  którego repertuarze znajdują się utwory o „Cyganach”.
Podczas występów zespołu można usłyszeć: „A nie mówiłem moja kochana, wyskrob proszę tego Cygana”, „Małgoś, Małgoś, Małgoś głupia, poszłaś za Cyganem. On okłamał, potem okradł i zostawił Ciebie z brzuchem. […] Roczek już minął, żonie wybaczyłem, a dziecię przyjąłem jakby moje. Jednak byłem głupi, bo gdy nie patrzyłem, zapierdolił mi portfel […] A nie mówiłem moja kochana, wyskrob proszę tego Cygana. Cygan to złodziej i tak już zostanie. Pan Jezus w Biblii ma to napisane”. Zespół został zaproszony do grania na juwenaliach w wyniku ankiet przeprowadzonych wśród studentów.
– Śpiewanie takich piosenek jest bardzo niebezpieczne. Nie dość, że takie teksty szerzą stereotypy, obrażają Romów, to mogą również doprowadzić do agresji i zamieszek. Łatwo jest manipulować tłumem, a tym bardziej tłumem młodych ludzi. Od intelektualistów, a za takich z pewnością uważają się studenci, oczekuję większego rozsądku – w wywiadzie dla gazety powiedziała Anna Markowska, prezes fundacji „Bahtałe Roma” (Szczęśliwi Cyganie).
Kwestię występu Braci Figa Fagot podczas poznańskich juwenaliów rozpatrywano podczas sympozjum „Polityka wobec Romów – doświadczenie i perspektywa”, które odbyło się przed juwenaliami. Podczas spotkania ustalono, że zostanie wysłany apel do organizatorów z prośbą o wycofanie występu zespołu. List podpisali uczestnicy sympozjum, naukowcy i przedstawiciel środowisk romskich. Jednak mimo apelu organizatorzy tłumaczyli, że „ hołdują zasadom szeroko pojętej wolności”, „nie popierają rasizmu”, ale także nie chcą wprowadzać cenzury i tym samym prosić aby Bracia Figo Fagot nie wykonywali podczas koncertu utworów o „Cyganach”. Pod oświadczeniem organizatorów opublikowanym w internecie natychmiast pojawiły się rasistowskie komentarze m.in. „”j… cyganów”, „sami sobie Cyganie zapracowali na taki wizerunek”, „nawet na komputerze Cygan grzebie tylko w koszu”, „Prawdę śpiewają, więc gdzie tu rasizm”, które tylko potwierdzają obawy, że niby śpiewane „żartem” piosenki o Romach umacniają stereotypowe i krzywdzące wyobrażenie o Romach i mogą wzmacniać antyromskie zachowania.

Więcej w artykułach:
Na juwenaliach obrażą Romów? „Takie piosenki mogą doprowadzić do zamieszek”
Antyromskie piosneczki na juwenaliach w Poznaniu