14 lat temu, 2 października 2009 roku, zmarł Marek Edelman – ostatni dowódca powstania w warszawskim getcie, działacz opozycji demokratycznej, wybitny lekarz, niestrudzony obrońca praw człowieka, orędownik pokoju.

Jego słowa są boleśnie aktualne dziś, gdy obserwujemy to, co nadal dzieje się na granicy polsko-białoruskiej. W majestacie prawa bezdusznie traktuje się ludzi, którzy uciekają do lepszego świata, a tych którzy niosą im pomoc – napiętnuje się, ściga i karze.

„Europa Zachodnia wzniosła nowy mur dzielący ludzi, sama zamknęła się w getcie dla bogatych. […] Niedorzecznością jest sądzić, że da się przez dłuższy czas utrzymać getto dla bogatych, że mury wokół bogatej Europy powstrzymają napór głodnych. Głód obala wszelkie mury. Głodni z Afryki przyjdą do bogatej Europy. Nie ochroni nas żadne prawo ograniczające migracje.”.

Z wielkim smutkiem żegnamy naszego Przyjaciela 

Michała Głowińskiego

członka założyciela Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita.

Zawsze głosił  ideały wolności i demokracji.

W swojej twórczości naukowej i eseistycznej demaskował  

mechanizmy języka nietolerancji, nienawiści i pogardy.

Wielokrotnie wspomagał nas swoją wiedzą i umiejętnościami.

Boleśnie odczujemy Jego brak.

Otwarta Rzeczpospolita

Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii

Od 15 sierpnia 2023 roku prowadzimy, we współpracy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego, monitoring treści nienawistnych w TVP pojawiających się w trakcie trwającej kampanii wyborczej.

Inicjatywę wspiera Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.

Za cel postawiliśmy sobie monitoring pięciu programów emitowanych na antenie Telewizji Publicznej i TVP Info (Wiadomości, Gość Wiadomości, Minęła 20, W tyle wizji oraz W kontrze) pod kątem treści nienawistnych wobec siedmiu wybranych grup mniejszościowych: Żydów, Ukraińców, Niemców, Rosjan, uchodźców z Bliskiego Wschodu i Afryki, muzułmanów oraz osób LGBT. W niniejszym raporcie prezentujemy rezultaty monitoringu prowadzonego od 5. września do 24. września 2023 roku.

Gościnią podcastu „Śląska Opinia” była Dominika Bulska – doktorantka Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW, członki Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita.

W rozmowie z red. Sebastianem Pypłaczem mówiła o tym, czym są treści nienawistne, w kogo uderzają i ile ich jest w telewizji publicznej.

Monitoring treści nienawistnych prowadzimy we współpracy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW.

Inicjatywę wspiera Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.

Rozmowy można wysłuchać na stronie Śląskiej Opinii.

Opublikowano raport naukowców i studentów UW – „Kontrpubliczności atakowanych innych. Mowa nienawiści i strategie oporu we współczesnej Polsce„, który stanowi podsumowanie prac nad pilotażowym projektem o tym samym tytule.

Projekt realizowany był od czerwca do grudnia 2018 roku na Wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego przez zespół, w skład którego wchodzili: dr Ewa Majewska, Paweł Knut, dr Piotr Godzisz, Anna Wójcik i dr Sylwia Urbańska.

Projekt został objęty matronatami następujących instytucji, organizacji i czasopism: Rzecznik Praw
Obywatelskich, Czasopismo Praktyka Teoretyczna, Stowarzyszenie Nigdy Więcej, Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita, Kampania Przeciw Homofobii oraz Lambda Warszawa.

Projekt miał charakter pilotażowy, stąd objęte nim grupy badane, zakres badań i płynące z nich wnioski są typowe raczej dla wstępnego rozpoznania, niż kompleksowej analizy. 10 grudnia 2018 roku na Wydziale „Artes Liberales” odbyła się konferencja, podczas której przedstawiono wstępne wyniki badań i metody naszej pracy.

W niniejszym raporcie bardziej obszernie przedstawiono diagnozę, narzędzia 6 badawcze oraz wyniki badań.

Pracownicy tworzący treści w telewizji publicznej bardzo często używają języka nienawiści w stosunku do mniejszości. Najczęściej takie treści pojawiają się w „Wiadomościach”. Studenci oraz studentki Uniwersytetu Warszawskiego, w ramach inicjatywy Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita „Monitoring treści nienawistnych w TVP”, przyjrzeli się tym treściom .

O wnioskach płynących z pierwszych 3 tygodni monitoringu mówiła w Radiu TOK FM Dominika Bulska – współpracowniczka Otwartej Rzeczpospolitej, doktorantka Centrum Badań nad Uprzedzeniami.

Monitoring treści nienawistnych w TVP prowadzimy we współpracy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW.

Inicjatywę wspiera Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.

Posłuchaj podcastu

Na przestrzeni minionych kilku lat w przestrzeni publicznej i politycznej zauważyć mogliśmy wzmożenie i zintensyfikowanie treści nienawistnych wobec przedstawicieli i przedstawicielek grup mniejszościowych. Fala nienawiści zapoczątkowana antyuchodźczą kampanią parlamentarną Prawa i Sprawiedliwości w 2015 roku, kontynuowana była przez polityków i polityczki tej partii również w latach 2019 i 2020. W tym czasie głównym „kozłem ofiarnym” polityków były osoby LGBT+. W trakcie kampanii w mediach publicznych pojawiały się jednak nie tylko treści homofobiczne, ale również antyuchodźcze, antysemickie i antyniemieckie.

Debata polityczna o tak nienawistnym wydźwięku nie tylko narusza podstawowe konstytucyjne prawa i wolności obywatelskie, ale także wpływa na społeczeństwo poprzez kreowanie norm przyzwalających na otwarte wyrażanie wrogości czy wręcz nienawiści wobec osób z grup mniejszościowych. To zaś przyczynia się do wzrostu dyskryminacji oraz spadku tolerancji wobec różnorodności w Polsce.

Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita stara się budować społeczeństwo wolne od uprzedzeń, szanujące drugiego człowieka i upominające się o jego godność. Z tego względu, w obawie o stan debaty publicznej towarzyszącej kampanii parlamentarnej w 2023 roku, postanowiliśmy przyjrzeć się treściom prezentowanym na antenie mediów publicznych w Polsce.

Inicjatywę wspiera Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.