Wiadomości z Otwartej Rzeczpospolitej

2025/11/09

Międzynarodowy Dzień Walki z Faszyzmem i Antysemityzmem

Dziś Międzynarodowy Dzień Walki z Faszyzmem i Antysemityzmem, upamiętniający pogrom Żydów w trakcie Nocy Kryształowej 1938 roku. 

Dzień, w którym głośno sprzeciwiamy się wszelki postawom uwłaczającym godności ludzkiej.

Dzień, w którym mówimy „Nie dla ksenofobii, nie dla rasizmu, nie dla antysemityzmu„!

 

2025/11/05

Liczy się człowiek, nie paszport

W ramach projektu RAISE przygotowaliśmy minikampanię społeczną opartą na wynikach badań dotyczących postrzegania nierówności między grupą większościową (Polacy) a grupami mniejszościowymi w Polsce.

Badania pokazały, że decyzje dotyczące pracy czy wynajmu mieszkania podejmowane są nie na podstawie umiejętności, potrzeb czy charakteru człowieka, a na podstawie jego lub jej narodowości. Powstałe animacje w prosty, symboliczny sposób pokazują te codzienne sytuacje, w których uprzedzenia stają się barierą dla równego traktowania. Każda z nich kończy się mocnym, wspólnym przesłaniem.

Zatrudniasz? Zatrudnij człowieka, nie paszport.

Animacja poświęcona jest sytuacji Ukrainek na rynku pracy w Polsce. Pokazuje, jak decyzje o zatrudnieniu bywają zdeterminowane narodowością, a nie kompetencjami. To apel o równość i sprawiedliwość w miejscu pracy, niezależnie od pochodzenia.

Wynajmujesz? Patrz na człowieka, nie w paszport.

Druga animacja skupia się na Ukraińcach poszukujących mieszkań w Polsce. Ukazuje, że narodowość często staje się nieuzasadnioną przeszkodą w wynajmie. Kampania zachęca, by spojrzeć na człowieka, nie na jego dokumenty.

2025/11/04

Zatrzymaj faszyzm ocal wartości – wesprzyj zbiórkę

 

Blisko 60 przedstawicieli i przedstawicielek życia publicznego oraz ponad 50 organizacji społecznych, w tym Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita, dołączyło do akcji „ZATRZYMAJ FASZYZM” zainicjowanej przez Fundację Aktywnej Demokracji.

Cisza to przyzwolenie… na nienawiść… przemoc… pogardę wobec drugiego człowieka. Zło nie przychodzi z krzykiem. Przychodzi niezauważone, przenikając coraz bardziej do naszej codzienności. Przyzwyczajamy się. Przestajemy reagować. Stajemy się obojętni.

Powiedzmy STOP NIENAWIŚCI… Zatrzymajmy faszyzm zanim będzie za późno!
Nie chcemy żyć w kraju podzielonym murem.
Nie chcemy żyć w kraju, w którym nie czujemy się bezpiecznie.
Nie chcemy żyć w kraju wykluczającym człowieka.
Gdy radykalizm chce nas podzielić, my okażmy jedność i miejmy odwagę powiedzieć “nie zgadzam się”. Każde słowo sprzeciwu ma znaczenie!

Dzięki Twojemu wsparciu:
– stworzymy stronę internetową z rzetelną bazą wiedzy o faszyzmie jako zjawisku psychologicznym i społecznym,
– przygotujemy projekt uchwał samorządowych potępiających agresję i mowę nienawiści,
– wyprodukujemy film dokumentalny oraz zrealizujemy serię podcastów i artykułów,
– zrealizujemy kampanię billboardową “Zatrzymaj faszyzm”.

Wierzymy, że demokracja to rozmowa, otwartość i szacunek, a patriotyzm – troska i ogromna odpowiedzialność. Razem budujmy kraj, który nie wyklucza.

Dołącz do nas!

2025/10/31

Druga odsłona raportu „Kogo widzą Polacy, kiedy widzą Żyda… po 7 października 2023 roku?”

W 2025 Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN przeprowadziło drugą edycję badań semiotycznych na temat obrazu Żyda w kulturze polskiej. Celem badania było uchwycenie zmiany w stosunku do analogicznych badań z roku 2022.

Badania z 2022 roku (opublikowane w 2023) pokazywały, jaki obraz Żyda pojawia się w tekstach kultury polskiej, w dyskursie politycznym, jaki ten obraz ma potencjał tworzenia narracji antysemickich i jak odbieramy jest przez osoby w Polsce – zarówno ze społeczności żydowskiej, jak i spoza niej.

W przeciągu kolejnych dwóch lat wydarzenia na świecie wpłynęły na stosunek do Żydów w Polsce. Różne strony politycznego sporu wprowadzają do publicznej debaty język antyżydowskiej obsesji i nienawiści, zdobywając w ten sposób nowych zwolenników, zyskując atencję mediów oraz zasięgi w sieciach społecznościowych. Antysemityzm stał się paliwem, które napędza polityczne dyskursy.

Powtórzone badanie pokazuje, czy i ewentualnie w jakim stopniu istotne wydarzenia polityczne i społeczne w ostatnich latach wpłynęły na zmianę tego obrazu. Przyjrzeliśmy się obrazowi Żyda i narracjom antysemickim obecnym w polskiej kulturze popularnej w latach 2023–2025.

Badania zrealizowało Semiotic Solutions.

Cały raport do pobrania na stronie Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

2025/10/31

Tęczowy Piątek 2025

Tegoroczna edycja Tęczowego Piątku odbywa się pod hasłem „Silniejsi Razem„. Bo młodzi cały czas potrzebują wsparcia, zwłaszcza ci, którzy reprezentują społeczność LGBTQ+. – Hejt w sieci czy przemoc rówieśnicza bardzo często są skoncentrowane właśnie na tej grupie.

„Niestety, statystyki pokazują, że nawet 7 na 10 młodych osób LGBTQ+ doświadczyło jakiejś formy przemocy” – mówi Krystyna Piątkowska, psychoedukatorka Fundacja GrowSPACE.

Tęczowy Piątek to akcja zainicjowana w 2016 roku przez Kampanię Przeciw Homofobii. Celem akcji jest zapobieganie dyskryminacji i szykanowaniu uczniów, pokazywanie, że w szkole wszyscy mogą być sobą i powinni czuć się bezpiecznie. Wydarzenie organizuje się w każdy ostatni piątek października.

 

2025/10/29

Nagroda POLIN 2025

Laureatem głównej nagrody konkursu Nagroda POLIN 2025 został Marek Chmielewski. Podczas uroczystej gali Nagrodę Specjalną POLIN Kultura i Media odebrały ex equo Wydawnictwo Austeria i Wydawnictwo Czarne, a Nagrodę Specjalną POLIN 2025Fundacja Sztetl Mszana Dolna. Kapituła konkursu przyznała także dwa wyróżnienia. Otrzymali je Kamil Mrozowicz z Jedwabnego i Marek Kołcon z Zamościa.

Laureat Nagrody POLIN 2025 – Marek Chmielewski – sołtys wsi Orla, który od wielu lat z ogromnym oddaniem przywraca pamięć o lokalnej społeczności żydowskiej. Szczególnym obszarem działań Marka Chmielewskiego jest przepiękna synagoga w Orli, stanowiąca obecnie przestrzeń pamięci i dialogu. Dzięki jego staraniom i zaangażowaniu w 2023 roku właściciel synagogi złożył poprzez Gminę Orla wniosek do Rządowego Programu Zabytków. W wyniku tego współdziałania synagoga w Orli została zakwalifikowana do programu „7 Najbardziej Zagrożonych Zabytków i Obiektów Dziedzictwa Kulturowego w Europie” na rok 2025. Obiekt otrzyma wsparcie finansowe i eksperckie z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w celu prowadzenia prac konserwatorskich.
Marek Chmielewski jest również inicjatorem i organizatorem Festiwalu „Mimo wszystko – Szalom”, który odbywa się w Orli od 2023 roku. Dzięki jego uporowi i zaangażowaniu co roku w rocznicę wywiezienia orlańskich Żydów do Treblinki, organizowane są Dni Pamięci. Od wielu lat sołtys dba również o lokalny cmentarz żydowski.

Serdecznie gratulujemy wszystkim finalistom i laureatom!

Więcej informacji na stronie Muzeum POLIN

2025/10/28

Rocznica śmierci Tadeusza Mazowieckiego

12 lat temu, 28 października 2013 roku, odszedł Tadeusz Mazowiecki – pierwszy premier III RP. Człowiek dialogu, pojednania, wielkiego szacunku dla drugiego człowieka.

Przypominamy Jego przesłanie, które kilka lat temu towarzyszyło warszawiakom i warszawiankom podróżującym Tramwajami Warszawskimi, w ramach naszej wspólnej kampanii Agresja wysiada.

2025/10/19

Rocznica samospalenia Piotra Szczęsnego

„Najważniejsze jest życie, a jak jest życie, to najważniejsza jest wolność. Ale potem oddaje się życie za wolność i wtedy nie wiadomo, co jest najważniejsze”. Marek Edelman

Piotr Szczęsny, który 19 października 2017 roku dokonał aktu samospalenia na placu Defilad w Warszawie, rozstrzygnął ten dylemat zgodnie z własnym głębokim przekonaniem.

Przypominamy Jego manifest.

Pamiętamy!

Konkurs

im. J. j. Lipskiego

Monitoring

„Do Europy tak, ale razem z naszymi syjonistami. Przywracanie znaczeń”, taki tytuł nosił wykład, a właściwie, jak to nazwali organizatorzy, prelekcja janionowska prof. Piotra Foreckiego z Uniwersytetu...
Bronicie banderowców - krzyczała na sądowym korytarzu młoda kobieta. Chwilę wcześniej sąd skazał jej partnera na karę pozbawienia wolności. Przed Sądem Okręgowym w Częstochowie zakończył się proces cz...
Policjanci z Komendy Miejskiej Policji w Gdyni zatrzymali 44-letniego mężczyznę podejrzanego o popełnienie szeregu przestępstw o charakterze cyberprzestępczym i propagandowym. Zatrzymany publikował w ...
W wywiadzie radiowym radny Dariusz W., powołując się na rzekomą wypowiedź Winstona Churchilla, powiedział, że "Niemcy powinno się bombardować co 50 lat, bez podania przyczyny". W Sądzie Rejonowym w Ra...
Burmistrz Milicza do programu obchodów Święta Niepodległości dołączył projekcję filmu Grzegorza Brauna. W reakcji na uroczystości nie będzie strażaków, wojskowych ani uczniów. Na Święcie Niepodległośc...
"Żydzi, masoni we wspólnej pracy", "Poznaj Żyda!", "Ukropolin" - to tylko kilka pozycji prezentowanych podczas sobotnich Targów Książki bez Cenzury. Na imprezę zorganizowaną w sali konferencyjnej...
Lubelski kurator oświaty przygląda się sprawie udziału młodzieży w konferencji w szkolnej hali w Tomaszowie Lubelskim, w której wziął udział Robert Bąkiewicz. Do kuratorium wpłynęły zapytania w tej sp...
Nigdy nie spodziewałbym się, że Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku (ECS) wykaże się tchórzostwem. A jednak tak się właśnie stało, gdy obawiając się demonstracji ECS odwołała wizytę gości z Izr...
Grzegorz Braun grzmiał na wiecu, że we Wrześni polskie dzieci w katolickim kościele mają śpiewać po niemiecku pieśń hanukową. To spowodowało falę gróźb pod adresem organizatorów. Fundacja Dzieci Wrzes...