Wiadomości z Otwartej Rzeczpospolitej

2025/11/05

Liczy się człowiek, nie paszport

W ramach projektu RAISE przygotowaliśmy minikampanię społeczną opartą na wynikach badań dotyczących postrzegania nierówności między grupą większościową (Polacy) a grupami mniejszościowymi w Polsce.

Badania pokazały, że decyzje dotyczące pracy czy wynajmu mieszkania podejmowane są nie na podstawie umiejętności, potrzeb czy charakteru człowieka, a na podstawie jego lub jej narodowości. Powstałe animacje w prosty, symboliczny sposób pokazują te codzienne sytuacje, w których uprzedzenia stają się barierą dla równego traktowania. Każda z nich kończy się mocnym, wspólnym przesłaniem.

Zatrudniasz? Zatrudnij człowieka, nie paszport.

Animacja poświęcona jest sytuacji Ukrainek na rynku pracy w Polsce. Pokazuje, jak decyzje o zatrudnieniu bywają zdeterminowane narodowością, a nie kompetencjami. To apel o równość i sprawiedliwość w miejscu pracy, niezależnie od pochodzenia.

Wynajmujesz? Patrz na człowieka, nie w paszport.

Druga animacja skupia się na Ukraińcach poszukujących mieszkań w Polsce. Ukazuje, że narodowość często staje się nieuzasadnioną przeszkodą w wynajmie. Kampania zachęca, by spojrzeć na człowieka, nie na jego dokumenty.

2025/11/04

Zatrzymaj faszyzm ocal wartości – wesprzyj zbiórkę

 

Blisko 60 przedstawicieli i przedstawicielek życia publicznego oraz ponad 50 organizacji społecznych, w tym Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita, dołączyło do akcji „ZATRZYMAJ FASZYZM” zainicjowanej przez Fundację Aktywnej Demokracji.

Cisza to przyzwolenie… na nienawiść… przemoc… pogardę wobec drugiego człowieka. Zło nie przychodzi z krzykiem. Przychodzi niezauważone, przenikając coraz bardziej do naszej codzienności. Przyzwyczajamy się. Przestajemy reagować. Stajemy się obojętni.

Powiedzmy STOP NIENAWIŚCI… Zatrzymajmy faszyzm zanim będzie za późno!
Nie chcemy żyć w kraju podzielonym murem.
Nie chcemy żyć w kraju, w którym nie czujemy się bezpiecznie.
Nie chcemy żyć w kraju wykluczającym człowieka.
Gdy radykalizm chce nas podzielić, my okażmy jedność i miejmy odwagę powiedzieć “nie zgadzam się”. Każde słowo sprzeciwu ma znaczenie!

Dzięki Twojemu wsparciu:
– stworzymy stronę internetową z rzetelną bazą wiedzy o faszyzmie jako zjawisku psychologicznym i społecznym,
– przygotujemy projekt uchwał samorządowych potępiających agresję i mowę nienawiści,
– wyprodukujemy film dokumentalny oraz zrealizujemy serię podcastów i artykułów,
– zrealizujemy kampanię billboardową “Zatrzymaj faszyzm”.

Wierzymy, że demokracja to rozmowa, otwartość i szacunek, a patriotyzm – troska i ogromna odpowiedzialność. Razem budujmy kraj, który nie wyklucza.

Dołącz do nas!

2025/10/31

Druga odsłona raportu „Kogo widzą Polacy, kiedy widzą Żyda… po 7 października 2023 roku?”

W 2025 Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN przeprowadziło drugą edycję badań semiotycznych na temat obrazu Żyda w kulturze polskiej. Celem badania było uchwycenie zmiany w stosunku do analogicznych badań z roku 2022.

Badania z 2022 roku (opublikowane w 2023) pokazywały, jaki obraz Żyda pojawia się w tekstach kultury polskiej, w dyskursie politycznym, jaki ten obraz ma potencjał tworzenia narracji antysemickich i jak odbieramy jest przez osoby w Polsce – zarówno ze społeczności żydowskiej, jak i spoza niej.

W przeciągu kolejnych dwóch lat wydarzenia na świecie wpłynęły na stosunek do Żydów w Polsce. Różne strony politycznego sporu wprowadzają do publicznej debaty język antyżydowskiej obsesji i nienawiści, zdobywając w ten sposób nowych zwolenników, zyskując atencję mediów oraz zasięgi w sieciach społecznościowych. Antysemityzm stał się paliwem, które napędza polityczne dyskursy.

Powtórzone badanie pokazuje, czy i ewentualnie w jakim stopniu istotne wydarzenia polityczne i społeczne w ostatnich latach wpłynęły na zmianę tego obrazu. Przyjrzeliśmy się obrazowi Żyda i narracjom antysemickim obecnym w polskiej kulturze popularnej w latach 2023–2025.

Badania zrealizowało Semiotic Solutions.

Cały raport do pobrania na stronie Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

2025/10/31

Tęczowy Piątek 2025

Tegoroczna edycja Tęczowego Piątku odbywa się pod hasłem „Silniejsi Razem„. Bo młodzi cały czas potrzebują wsparcia, zwłaszcza ci, którzy reprezentują społeczność LGBTQ+. – Hejt w sieci czy przemoc rówieśnicza bardzo często są skoncentrowane właśnie na tej grupie.

„Niestety, statystyki pokazują, że nawet 7 na 10 młodych osób LGBTQ+ doświadczyło jakiejś formy przemocy” – mówi Krystyna Piątkowska, psychoedukatorka Fundacja GrowSPACE.

Tęczowy Piątek to akcja zainicjowana w 2016 roku przez Kampanię Przeciw Homofobii. Celem akcji jest zapobieganie dyskryminacji i szykanowaniu uczniów, pokazywanie, że w szkole wszyscy mogą być sobą i powinni czuć się bezpiecznie. Wydarzenie organizuje się w każdy ostatni piątek października.

 

2025/10/29

Nagroda POLIN 2025

Laureatem głównej nagrody konkursu Nagroda POLIN 2025 został Marek Chmielewski. Podczas uroczystej gali Nagrodę Specjalną POLIN Kultura i Media odebrały ex equo Wydawnictwo Austeria i Wydawnictwo Czarne, a Nagrodę Specjalną POLIN 2025Fundacja Sztetl Mszana Dolna. Kapituła konkursu przyznała także dwa wyróżnienia. Otrzymali je Kamil Mrozowicz z Jedwabnego i Marek Kołcon z Zamościa.

Laureat Nagrody POLIN 2025 – Marek Chmielewski – sołtys wsi Orla, który od wielu lat z ogromnym oddaniem przywraca pamięć o lokalnej społeczności żydowskiej. Szczególnym obszarem działań Marka Chmielewskiego jest przepiękna synagoga w Orli, stanowiąca obecnie przestrzeń pamięci i dialogu. Dzięki jego staraniom i zaangażowaniu w 2023 roku właściciel synagogi złożył poprzez Gminę Orla wniosek do Rządowego Programu Zabytków. W wyniku tego współdziałania synagoga w Orli została zakwalifikowana do programu „7 Najbardziej Zagrożonych Zabytków i Obiektów Dziedzictwa Kulturowego w Europie” na rok 2025. Obiekt otrzyma wsparcie finansowe i eksperckie z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w celu prowadzenia prac konserwatorskich.
Marek Chmielewski jest również inicjatorem i organizatorem Festiwalu „Mimo wszystko – Szalom”, który odbywa się w Orli od 2023 roku. Dzięki jego uporowi i zaangażowaniu co roku w rocznicę wywiezienia orlańskich Żydów do Treblinki, organizowane są Dni Pamięci. Od wielu lat sołtys dba również o lokalny cmentarz żydowski.

Serdecznie gratulujemy wszystkim finalistom i laureatom!

Więcej informacji na stronie Muzeum POLIN

2025/10/28

Rocznica śmierci Tadeusza Mazowieckiego

12 lat temu, 28 października 2013 roku, odszedł Tadeusz Mazowiecki – pierwszy premier III RP. Człowiek dialogu, pojednania, wielkiego szacunku dla drugiego człowieka.

Przypominamy Jego przesłanie, które kilka lat temu towarzyszyło warszawiakom i warszawiankom podróżującym Tramwajami Warszawskimi, w ramach naszej wspólnej kampanii Agresja wysiada.

2025/10/19

Rocznica samospalenia Piotra Szczęsnego

„Najważniejsze jest życie, a jak jest życie, to najważniejsza jest wolność. Ale potem oddaje się życie za wolność i wtedy nie wiadomo, co jest najważniejsze”. Marek Edelman

Piotr Szczęsny, który 19 października 2017 roku dokonał aktu samospalenia na placu Defilad w Warszawie, rozstrzygnął ten dylemat zgodnie z własnym głębokim przekonaniem.

Przypominamy Jego manifest.

Pamiętamy!

2025/10/17

Zostaliśmy partnerem kampanii #STOPRASIZMOWIWPRACY

Jako Otwarta Rzeczpospolita – Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii, zostaliśmy oficjalnym partnerem kampanii społecznej Grupy T2S #STOPRASIZMOWIWPRACY

Celem kampanii jest uświadomienie polskich i zagranicznych przedsiębiorców, działających w Polsce, że rasizm i brak tolerancji wobec pracowników o odmiennym kolorze skóry czy religii to zjawisko powszechne. Kampania społeczna po raz pierwszy została zorganizowana w 2019 roku i została pozytywnie przyjęta przez społeczeństwo.

W 2025 roku Grupa T2S powróciła z nową odsłoną kampanii #STOPRASIZMOWIWPRACY, w ramach której opracowała raport „Rasizm ma wiele twarzy”. Na podstawie badania, przeprowadzonego wśród pracowników z zagranicy oraz przedstawicieli biznesu. Na podstawie zebranych danych Grupa T2S przeanalizowała m.in. jakie działania są obecnie uznawane za przejawy dyskryminacji w pracy, czy problem jest odczuwalny i jakie działania mogą sprzyjać przeciwdziałaniu dyskryminacji w pracy. 

Nasze wspólne cele zaowocują powstaniem kolejnego branżowego raportu!

By jednak tak się stało, zapraszamy do wypełnienia anonimowej ankiety, której wyniki posłużą nam do opracowania publikacji.  

Konkurs

im. J. j. Lipskiego

Monitoring

„Do Europy tak, ale razem z naszymi syjonistami. Przywracanie znaczeń”, taki tytuł nosił wykład, a właściwie, jak to nazwali organizatorzy, prelekcja janionowska prof. Piotra Foreckiego z Uniwersytetu...
Bronicie banderowców - krzyczała na sądowym korytarzu młoda kobieta. Chwilę wcześniej sąd skazał jej partnera na karę pozbawienia wolności. Przed Sądem Okręgowym w Częstochowie zakończył się proces cz...
Policjanci z Komendy Miejskiej Policji w Gdyni zatrzymali 44-letniego mężczyznę podejrzanego o popełnienie szeregu przestępstw o charakterze cyberprzestępczym i propagandowym. Zatrzymany publikował w ...
W wywiadzie radiowym radny Dariusz W., powołując się na rzekomą wypowiedź Winstona Churchilla, powiedział, że "Niemcy powinno się bombardować co 50 lat, bez podania przyczyny". W Sądzie Rejonowym w Ra...
Burmistrz Milicza do programu obchodów Święta Niepodległości dołączył projekcję filmu Grzegorza Brauna. W reakcji na uroczystości nie będzie strażaków, wojskowych ani uczniów. Na Święcie Niepodległośc...
"Żydzi, masoni we wspólnej pracy", "Poznaj Żyda!", "Ukropolin" - to tylko kilka pozycji prezentowanych podczas sobotnich Targów Książki bez Cenzury. Na imprezę zorganizowaną w sali konferencyjnej...
Lubelski kurator oświaty przygląda się sprawie udziału młodzieży w konferencji w szkolnej hali w Tomaszowie Lubelskim, w której wziął udział Robert Bąkiewicz. Do kuratorium wpłynęły zapytania w tej sp...
Nigdy nie spodziewałbym się, że Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku (ECS) wykaże się tchórzostwem. A jednak tak się właśnie stało, gdy obawiając się demonstracji ECS odwołała wizytę gości z Izr...
Grzegorz Braun grzmiał na wiecu, że we Wrześni polskie dzieci w katolickim kościele mają śpiewać po niemiecku pieśń hanukową. To spowodowało falę gróźb pod adresem organizatorów. Fundacja Dzieci Wrzes...