Publikujemy oświadczenie Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny, które w gronie ponad 140 organizacji społecznych poparliśmy.

Z wielkim oburzeniem i głębokim niepokojem odnosimy się do wypowiedzi Grzegorza Brauna, kandydującego na urząd Prezydenta RP, wygłoszonych podczas debaty zorganizowanej przez „Super Express” w dniu 28 kwietnia 2025 roku. Dyskryminujące wypowiedzi są przykładem jaskrawego antysemityzmu i mowy nienawiści które w konsekwencji prowadzą do dyskryminacji. Słowa te nie mogą pozostać bez jednoznacznego potępienia w demokratycznym świecie.

Historia niejednokrotnie pokazała, że wskazywanie rzekomego „wroga publicznego” – grupy, którą łatwo można napiętnować, oskarżyć, zdehumanizować – prowadzi do społecznego rozkładu, napięć i przemocy. Historycznie ofiarami podobnych działań byli często Żydzi, współcześnie są to również mniejszości seksualne, imigranci i inne mniejszości, którym trudno samodzielnie się bronić. Trzeba pamiętać, jak trudna jest walka z konsekwencjami tak łatwo szafowaną nienawiścią, dlatego każdy przejaw dyskryminacji grupy mniejszościowej zwłaszcza w przestrzeni publicznej musi spotkać się z reakcją.

Bulwersujący i niepokojący jest również fakt, że jedynie dwoje kandydatów zdobyło się na jakąkolwiek reakcję i werbalny sprzeciw wobec skandalicznych wypowiedzi. Milczenie pozostałych nie jest neutralnością – jest zgodą i otwartym przyzwoleniem na wprowadzanie do debaty kłamstw, manipulacji oraz retoryki szczucia na innych ludzi. Równie niepokojące jest to, że prowadzący debatę, nie przerwali wypowiedzi i nie zajęli stanowiska po jej zakończeniu. Media, zwłaszcza w czasie kampanii wyborczej, mają obowiązek stać na straży podstawowych wartości demokratycznych i przeciwdziałać mowie nienawiści.

Pamiętając słowa Mariana Turskiego, ocalałego z Auschwitz: „Wypuszczanie demonów trwa sekundę, a uwięzienie ich z powrotem jest bardzo mozolnym procesem.” musimy reagować i protestować przeciwko haniebnym wypowiedziom w stosunku do mniejszości, które padają w przestrzeni publicznej. W związku z tym wyrażamy nasze oczekiwanie wobec mediów, zarówno publicznych, jak i prywatnych, by – zwłaszcza w czasie kampanii wyborczej – stały na straży podstawowych wartości demokratycznych i przeciwdziałaniu mowie nienawiści.

1. Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce

2. Muzeum Getta Warszawskiego

3. Fundacja Centrum Taubego na Rzecz Edukacji i Życia Żydowskiego

4. Centrum Społeczności Żydowskiej JCC Warszawa

5. Stowarzyszenie Strefa Styku

6. Żydowskie Stowarzyszenie Czulent

7. Fundacja Miejsce Uwagi

8. Deutsch-Polnisches Haus

9. Muzeum POLIN

10. Żydowskie Stowarzyszenie B’nai B’rith w RP

11. Festiwal Kultury Żydowskiej w Grodzisku Mazowieckim

12. Fundacja “Pamięć Treblinki”

13. Stowarzyszenie „4 kultury Sokółki „

14. Szlakiem Wieluńskich Żydów

15. Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”

16. Fundacja Hillel Polska

17. Fundacja Zikaron

18. Stowarzyszenie Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojny Światowej

19. Stowarzyszenie im. Maxa Kopfsteina

20. Stowarzyszenie Żydów Radomskich

21. Centralna Rada Romów w Polsce

22. Stowarzyszenie Drugie Pokolenie Potomkowie Ocalałych z Holokaustu

23. Fundacja Edukacja I Demokracja

24. Fundacja MIFGASH

25. Fundacja Życie Żydowskie

26. Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie

27. Instytut Bezpieczeństwa Społecznego

28. Stowarzyszenie Kehila Trzebinia

29. Żydowskie Muzeum Galicja

30. Ogólnopolskie Forum Badań nad Izraelem

31. Fundacja Nobiscum

32. SOS dla podwórek na Muranowie

33. Fundacja Spichlerz Kultury / Organizator Pardes Festival – Spotkań z Kulturą Żydowską

34. Fundacja PUSZKE

35. Brama Cukermana

36. Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie

36. Just Lodz Justyna Tomaszewska

37. OR HADASZ – STOWARZYSZENIE ŻYDÓW POSTĘPOWYCH W KRAKOWIE

38. Kancelaria Radcy Prawnego Aneta Miechowicz

39. Szkoła Podstawowa w Świętoniowej

40. Fundacja Sztetl Mszana Dolna

41. Fundacja im. Prof. Mojżesza Schorra

42. Stowarzyszenie na rzecz kultury „GESZER”

43. KJMC Mishpacha Gdynia

44. Biłgorajskie Stowarzyszenie Kulturalne im. I. B. Singera

45. Beit Polska Związek Postępowych Gmin Żydowskich w Polsce

46. Fundacja Pojednanie

47. Żydowski Instytut Historyczny im. E. Ringlebluma

48. Stowarzyszenie Dzieci Holocaustu w Polsce

49. Wspólnota Chrześcijańska Namiot Dawida

50. TJCII Polska

51. Kościół Chrześcijański Wieczernik

52. Forum Dialogu

53. Chrześcijańska Fundacja ŻYCIE I MISJA w Ustroniu

54. Fundacja „W Jedności”

55. Fundacja Polania

56. Jewish Przysucha

57. Żydowska Historia Polskich Miasteczek

58. Centrum Informacji o Dawnej Gminie Izraelickiej Biecz

59. Koło Gospodyń Wiejskich w Ujeździe „Gościniec”

60. Memoriał Polska

61. Stowarzyszenie Sądecki Sztetl

62. Ludzie, nie liczby-Fundacja Rodziny Popielów Centrum

63. American Jewish Committee Central Europe

64. Fundacja Żydoteka

65. Fundacja ToTutaj-Oficyna

66. Stowarzyszenie Miłośników Starego Fordonu

67. Fundacja Synagoga w Fordonie-Dom Kultury

68. Otwarta Rzeczpospolita – Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii

69. Kościół Boży w Chrystusie, społeczność Zakopane

70. Wspólnota Chrześcijańska Namiot Dawida

71. Fundacja imienia Leszka Moczulskiego

72. Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku.

73. Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju

74. Stowarzyszenie Społeczno – Kulturalne MISZUNG

75. Kościół Zielonoświątkowy Zbór Betlejem w Krakowie

76. Towarzystwo Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich Oddział w Radomiu

77. Fundacja Asymetryści

78. Stowarzyszenie „Pamięć i dialog. Wspólna historia”

79. Oddział Łódzki Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

80. Stowarzyszenie Warto Być Przyzwoitym

81. TERAZ Twój Ruch. Ruch Społeczny.

82. Stowarzyszenie „Kuźnica”

83. Komitet Pamięci ,,Mykwa” w Dobczycach

84. Stowarzyszenie Gliwicka 66

85. Fundacja „Przyjaciele i Rodziny Żydowskie Miasta Kutna”

86. Instytut Terapii i Edukacji Społecznej – Stowarzyszenie

87. Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej w Gdyni

88. Fundacja Simkha Dom

89. Fundacja Muzeum Drukarstwa Rodziny Kamińskich

90. Wolne Radio Opornik

91. Wspólnota „Jezus Żyje” w Piotrkowie Trybunslskim, K.B.WCh.

92. Stowarzyszenie polsko-izraelskiej współpracy kulturalnej

93. Sonia Bacchus

94. Stowarzyszenie im. Jana Karskiego

95. Fundacja „JESTEŚMY MUZYKĄ”

96. Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce

97. Oddział Wrocławski Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

98. Polskie Towarzystwo Studiów Jidyszystycznych / Polish Association for Yiddish Studies

99. Towarzystwo Dziennikarskie

100. Centrum Rozwoju i Edukacji

101. ŚLADY – historia radomskich Żydów

102. Kościół Boży w Chrystusie zbór w Warszawie: Dom Boży

103. MISJA MODLITEWNA – Dom Modlitwy „BRAMA NIEBA”

104. Fundacja Żydowski Lublin

105. Zarząd Sekcji Badań Biograficznych Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

106. Akcja Demokracja

107. Misja Poślij Mnie

108. Dom Pamięci w Płońsku

109. Fundacja BOŻnica

110. ZWIĄZEK ZAWODOWY OSÓB PRACUJĄCYCH W POSTPRODUKCJI – GILDIA MONTAŻU I POSTPRODUKCJI GMP

111. Fundacja Znowu Razem Kalisz

112. Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi

113. Fundacja Humanity in Action Polska

114. Społeczna inicjatywa tocząca walkę z antysemityzmem – Sitwa

115. Słupskie Biuro Porad Obywatelskich

116. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej

117. Stowarzyszenie Dziennikarzy i Twórców Radia Publicznego

118. Kancelaria Radcy Prawnego Artur Zakrzewski

119. Polskie Towarzystwo Studiów Żydowskich

120. Fundacja EFC

121. Polska Rada Chrześcijan i Żydów

122. Mayn Shtetele Mielec

123. Towarzystwo Przyjaciół Warszawy – Zarząd Główny

124. Miejska Galeria Sztuki w Łodzi

125. Polskie Towarzystwo Socjologiczne

126. Teatr Żydowskim im. Estery Rachel i Idy Kamińskich Centrum Kultury Jidysz

127. Fundacja Shalom

128. Kościół Boży w Chrystusie w Kaliszu

129. Zespół Szkół Lauder-Morasha

130. Polskie Towarzystwo Socjologiczne oddział Katowice

131. Muzeum KL Plaszow

132. Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie

133. Forum Darczyńców w Polsce

134. Fundacja Wspomagania Wsi

135. Polska Rada Chrześcijan i Żydów

136. Ośrodek „Brama Grodzka -Teatr NN „

137. Komitet Obrony Demokracji

138. Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej w Radzyniu Podlaskim

139. Towarzystwo Przyjaciół Warszawy

140. Fundacja Kościuszkowska Polska

141. Stowarzyszenie Rajsze

Oraz kilkadziesiąt osób prywatnych wspierających organizacje społeczne