Gdy powiedziałam w pracy, że jestem lesbijką, usłyszałam: nie afiszuj się – opowiada Emilia. Coming out w miejscu pracy może mieć bardzo konkretne skutki np. braku podwyżki albo awansu.

Kiedy pytam pracownice i pracowników LGBT+, co jest dla nich ważne w miejscu pracy (poza oczywiście godną i uczciwą pensją), większość mówi mniej więcej to samo: nastawienie innych ludzi. – Przyjazną atmosferę tworzy przede wszystkim sam zespół, od samej góry po każdego „zwykłego” pracownika – mówi Alicja, pracująca w lokalu gastronomicznym. 

To, co pozornie najłatwiejsze, czyli szacunek, w praktyce okazuje się najtrudniejsze. Aż 19 proc. mężczyzn LGBTQIA+ i 21 proc. kobiet LGBTQIA+ doświadczyło w pracy dyskryminacji. Osoby transpłciowe zgłaszały jeszcze wyższy odsetek dyskryminacji, który wynosił aż 36 proc. Te dane pochodzą z ubiegłorocznego raportu Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej.

Z czym mierzą się osoby LGBTQIA+ w miejscu pracy? To dyskryminacja (np. utrudnianie dostępu do awansu, niższa pensja), uprzedzenia wpływające na relacje ze współpracownikami, czy mikroagresje (uśmieszki, żarty, nietaktowne pytania itd.). Próba uniknięcia tego rodzaju zachowań ze strony przełożonych i innych pracowników wywołuje stałą czujność, która utrwala się jako przewlekły stres, prowadzi do niemożności bycia sobą i swobodnego opowiadania o swoim życiu.

– Wyobraźmy sobie, że ktoś zza biurka opowiada o swoich wakacjach. My natomiast musimy milczeć, kiedy pojawia się pytanie, z kim byliśmy na wakacjach. Milczymy, kiedy koleżanki z zespołu opowiadają, jak spędziły weekend, a pytani, dlaczego nie mamy obrączki na palcu, wymyślamy na poczekaniu jakieś historie – mówi Aleksandra Muzińska, aktywistka oraz członkini zarządu Fundusz dla Odmiany.

Emilia, graficzka z Warszawy, postanowiła, że w pracy będzie mówić, że jest lesbijką i umawia się z dziewczynami, ale… – Nie usłyszałam jakichś krytycznych komentarzy na temat swojej orientacji, ale za to usłyszałam, że za dużo opowiadam o życiu prywatnym i niepotrzebnie się tak afiszuję – podsumowuje. 

Pracownicy ze społeczności LGBT+ próbują więc na własną rękę tworzyć przestrzenie, w których mogą złapać oddech. Tak powstają tęczowe sieci pracownicze. Pomagają one pracownikom w budowaniu poczucia bezpieczeństwa i przynależności, zgłaszaniu swoich potrzeb czy postulatów wobec pracodawcy i współpracowników. Zawiązywanie się takich sieci – formalnych czy nieformalnych – pozwala również odnaleźć w pracy inne osoby, które dzielą podobną tożsamość czy mierzą się z inną trudną sytuacją oraz osoby sojusznicze.