Przedmiotem opinii jest rządowy projekt ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa w zakresie, w jakim jej zastosowanie jest uzależnione od obywatelstwa, a więc, w konsekwencji – także narodowości i koloru skóry.

W opinii organizacji zrzeszonych w Koalicji na rzecz Równych Szans, nie ma podstaw do ograniczania zastosowania projektowanej ustawy wyłącznie do obywateli Ukrainy, z pominięciem członków ich rodzin, osób od nich zależnych, będących na ich utrzymaniu oraz osób mających stałe miejsce zamieszkania w Ukrainie.

W tym kontekście bardzo niepokojące są obecnie wytyczne poszczególnych Ministerstw na stronach internetowych dotyczące konkretnych, dopiero przygotowywanych programów, ale też założenia opiniowanego projektu. O ile w motywach powstania projektu wymienia się szerszą grupę osób, jako że celem ma być zapewnienie „doraźnej podstawy prawnej do legalnego pobytu cudzoziemcom, w szczególności posiadającym obywatelstwo Ukrainy”, to wśród wszystkich zapowiadanych rozwiązań w ośmiu dziedzinach życia, ośmiokrotnie powtarza się ograniczenie: „obywatelom Ukrainy”. 

Przepisy projektowanej ustawy w obecnym kształcie nie regulują sytuacji osób bez obywatelstwa ukraińskiego. Szczególnie uderzające jest, że wymóg obywatelstwa ukraińskiego zawarty został nawet w projektowanym artykule 2, przedłużającym legalny pobyt osób, które „wjechały legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy” po 24 lutego 2022 r. do 18 miesięcy.

Całość opinii