O książce Jana T. Grossa „STRACH. Antysemityzm w Polsce-tuż po wojnie. Historia moralnej zapaści” pisze Alina Brodzka-Wald.

O książce Jana T. Grossa „STRACH. Antysemityzm w Polsce-tuż po wojnie. Historia moralnej zapaści” pisze Alina Brodzka-Wald.
Ta książka, przywołaniem realiów dręczy zarówno tych, co fakty znają z autopsji, z bezpośrednich relacji, jak też młodszych, którzy zechcieli sięgnąć do dokumentów, kronikarskich i osobistych. Dręczy tych, co ocalali – i ocalonych. Bowiem każdy w swej ojczyźnie chce ojczyzny; każdy pragnie nadziei.

Jak więc wchłonąć ten bezlitosny głos o faktach? Przecież, my starsi, je znamy. Chociaż każdy ma własne spostrzeżenia i związane z nimi myśli i zachowania. My, starsi, z radością obserwujemy, jak stopniowo, zwłaszcza po 1989 roku , wyrastają w naszym kraju badacze, którzy gruntownie i żarliwie swych publikacjach a także w nauczaniu , od uczelni wyższych po szkoły, wskrzeszają wiedzę i serdeczną pamięć o wielowiekowych losach obywateli Rzeczypospolitej – eksterminowanych czasu II wojny za sprawą norymberskich reguł. Ci badacze, od profesorów po młodzież, z czułą uwagą – i ze zgrozą – rekonstruują z ułomków świat unicestwiony. Przeciwstawiają się fatalnym zaszłościom albo tchórzliwym przemilczeniom , które też, w głębi, są podszyte STRACHEM.

Jan Tomasz Gross – najpierw i najmocniej, przywołuje śmiertelny STRACH SKAZANYCH, strach znowu, tuż po wojnie, okrutnie rzeczywisty. Jego cienie wracają falami, tajone, czasem jawnie narzucane. Temu strachowi bez wyjścia, bez głosu – paradoksalnie – odpowiada wrzaskiem, strach tych, co się pamięci faktów boją. Oby więc to kolejne Grossowskie wyzwanie, odarte z zasłon i z niuansów, wsparło słyszalność budowniczych mostów. I wstrząsnęło nieświadomymi. Bo matactwom hipokrytów, którzy chcą zawładnąć wspólną ojczystą historią – ta książka przeciwstawia FAKTY ZBRODNI. Fakty znane. Niech one ostrzegają.