Otwarta Rzeczpospolita współtworząc organizację AEDH [Association Européenne pour la défense des Droits de l’Homme] podpisała się pod listem otwartym do członków Parlamentu Europejskiego „Członkowie Parlamentu Europejskiego, nie sprzedawajcie prawa osób starających się o azyl zbyt tanio!”

Zapraszamy do zapoznania się z tłumaczeniem apelu.

 

 Bruksela, 10 grudnia 2012 r.

List otwarty do członków Parlamentu Europejskiego

Członkowie Parlamentu Europejskiego, nie sprzedawajcie prawa osób starających się o azyl zbyt tanio!

Projekt Wspólnego Europejskiego Systemu Azylu (CEAS) miał na celu położenie kresu loterii niegodnej Państw Prawa, z którą mają do czynienia ludzie poszukujący ochrony w UE. AEDH z zadowoleniem przyjęła fakt, że, z jednej strony, ta wola reformowania ukazała niepodważalne cele postępu w kwestii poszanowania praw i godności uchodźców i osób szukających azylu, a z drugiej strony, podejście przyjęte przez Komisję oddalało się od normalizacji opartej na minimalistycznych podstawach, jakie zostały przyjęte dla pierwszego pakietu dotyczącego azylu.

Niestety, po czterech latach między-instytucyjnych dyskusji nie mamy wyboru i musimy odnotować, że Państwa Członkowskie najwyraźniej nie chcą tego postępu pod pretekstem, że oznaczałby on dodatkowe koszty, obciążenia administracyjne i, przede wszystkim, że prowadziłby do efektu boomu dla imigrantów, powodując wzrost “agresywnych” wniosków.

AEDH stwierdza ze zdumieniem, że duch tekstów, które prawdopodobnie będą stanowić podstawę przyszłego wspólnego europejskiego systemu azylu ukazuje niezdolność UE do wyobrażenia sobie przyszłej rzeczywistości w kontekście międzynarodowym, gdzie konflikty, rewolucje i wojna mogą tylko prowadzić do rosnącej liczby migrujących ludzi, co ukazują regularne publikacje HCR [Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców].

 

AEDH pragnie mocno podkreślić potrzebę utworzenia europejskiego wspólnego systemu azylu, ponieważ warunki przyjęcia ludzi potrzebujących ochrony i ich szansa na uzyskanie statusu uchodźcy różnią się w poszczególnych Państwach Członkowskich. Nasze stowarzyszenie uważa również, że dyskusje prowadzone przez ostatnie cztery lata będą mieć znaczenie tylko wtedy, gdy przekształcenia będą prowadzić do faktycznego postępu w kategoriach ochrony międzynarodowej i będą ukazywać gotowość EU do wniesienia zasadniczego wkładu w tę sprawę.

Projekt CEAS był początkowo planowany na rok 2010, a następnie został przesunięty na rok 2012. Projekt uległ takiemu drastycznemu opóźnieniu, że pośpiech nie jest już tak ważny, a projekt musi zostać sformalizowany z uszczerbkiem dla fundamentalnych praw.

 

Dlatego też AEDH wzywa członków Parlamentu Europejskiego, aby nie ulegali naciskom dotyczącym ostatecznego terminu, co prowadziłoby ich do sprzedania praw i godności ludzi występujących o azyl i integracji uchodźców w naszych krajach. Ich zadaniem jest zademonstrowanie, że są zdolni odmówić poparcia dla zrobienia kroku w tył w porównaniu z pierwotnymi żądaniami wyrażonymi przez Parlament.

 

W nocie analitycznej, którą opublikujemy 6 grudnia[1] nasze stowarzyszenie wyraża szczególne zaniepokojenie tym, że:

 

1 – Potencjalny europejski system azylu (CEAS) będzie się różnić zamiast być „wspólny”.

Zatwierdzony przez komisję Parlamentu LIBE, przerobiony tekst dyrektywy „Przyjęcie” w swej obecnej formie jest znacznie słabszy od pierwszych propozycji Komisji (2008) a pozostawiony Państwom Członkowskim margines na wdrożenie sprawia, że system wyraźnie odbiega od wytycznych Programu Sztokholmskiego. Podobnie dyskusje nad projektem dyrektywy „Procedura” ukazują znaczne rozbieżności w poszczególnych krajach dotyczące poziomu gwarancji udzielanych osobom starającym się o azyl, a projektowany tekst zawiera szeroki zakres środków prawnych naruszających formalne prawo, w tym krajowe wykazy bezpiecznych krajów pochodzenia.

W obecnej sytuacji osoby starające się o azyl wyraźnie wystawiałyby się na podwójną dyskryminację w zależności od kraju, który rejestruje i analizuje ich wniosek.

 

AEDH wzywa członków Parlamentu Europejskiego, aby nie ulegali naciskowi Państw Członkowskich próbujących utrzymać system azylu oparty na współistnieniu poszczególnych okoliczności w danym kraju, wręcz przeciwnie, żeby prowadzili akcję na rzecz zagwarantowania absolutnej równości wśród azylantów, niezależnie od tego, gdzie się znajdują w UE, i przy zastosowaniu ambitnego regulowanego systemu.

 

2 – Rozporządzenie Dublin II pozostanie pretekstem pozwalającym Państwom Członkowskim zwolnić się ze swoich formalnych zobowiązań.

Wiemy, że rozporządzenie Dublin II nie ma na celu uczciwie podzielić „ciężaru” pomiędzy Państwa Członkowskie, lecz dąży do uniknięcia wielokrotnych wniosków o azyl. Jest to też sposób karania państw peryferyjnych za porażkę w sprawowaniu nadzoru zewnętrznych granic UE. Jednak wszyscy zdają sobie sprawę, że te kraje nie zawsze są tymi, które oferują najlepsze gwarancje praw, przyjęcia i perspektywy statusu ochronnego. W gruncie rzeczy, zamiast być systemem gwarantującym osobom starającym się o azyl prawo pewności, że ich wniosek zostanie rozpatrzony, rozporządzenie Dublin II jest stosowane jako system ochronny przez Państwa Członkowskie, które są zdeterminowane bronić swoich granic państwowych. To Rozporządzenie pozwala im na zwolnienie się ze swoich formalnych zobowiązań przy użyciu europejskiego prawodawstwa jako usprawiedliwienia!

 

W braku jakiejkolwiek ambitnej polityki relokacji i mechanizmu solidarności pomiędzy Państwami Członkowskimi AEDH podkreśla, że każdy człowiek starający się o azyl powinien móc wnosić o ochronę ze strony kraju swego wyboru, z dowolnego powodu – osobistego, rodzinnego, językowego czy kulturowego.

 

W każdym razie, ponieważ przegląd Rozporządzenia Dublin II nie doprowadzi do zmiany jego filozofii, AEDH wzywa członków Parlamentu Europejskiego, aby nie porzucali pierwotnego projektu ustanowienia mechanizmu tymczasowego zawieszenia transferów. AEDH zachęca też parlamentarzystów, aby kontynuowali swoją pracę tak, by wreszcie ustanowić jakąś formę solidarności pomiędzy Państwami Członkowskimi, jako że jest to jedyna droga do opracowania europejskiego i wspólnego systemu azylu i istotny warunek uczciwego traktowania osób starających się o azyl.

 

3 – Zbyt wielka liczba zwolnień będzie przeciwieństwem ambitnych norm dotyczących przyjęcia i proceduralnych gwarancji.

Na przykład w odniesieniu do warunków przyjęcia, uzgodnienie byłoby ustalone w oparciu o normy, które byłyby mniej wymagające niż pierwsze propozycje zmian dyrektywy z roku 2003. W szczególności dwa punkty ukazują restrykcyjne i wyraźnie dyskryminacyjne stanowisko Rady: poziom możliwości niezbędny dla osób starających się o azyl nie byłby zgodny z tymi, jakie są dostępne dla obywateli danego państwa, i byłby ustalony w oparciu o specjalne warunki ramowe; dostęp do pracy byłby możliwy po dziewięciu miesiącach, a nie sześciu, jak pierwotnie proponowano.

Jeśli chodzi o „procedury”, AEDH jest poważnie zaniepokojone tym, że dyskusje pomiędzy Parlamentem a Radą mogłyby się zakończyć utrzymaniem naruszających prawa zapisów z grupy tych, które są najbardziej kontestowane w dyrektywie z roku 2005, w tym przyspieszonej procedury, koncepcji wniosków w oczywisty sposób nieuzasadnionych, krajowych list bezpiecznych krajów pochodzenia. Sposób, w jaki wiele Państw Członkowskich UE stosuje te przepisy wskazuje na dramatyczną przyszłość, jeśli chodzi o zagwarantowanie praw azylantom, zwłaszcza, że procedury odwoławcze nie będą powodować zawieszenia postępowania.

AEDH obawia się, że z każdym przyjmowaną naruszeniem oraz „elastycznością” polegającą na uleganiu wobec szczególnych okoliczności w danym kraju wspólny system dotyczący azylu będzie dramatycznie odbiegać od celu, jakim było równe traktowanie wnioskodawców określone Programem Sztokholmskim. Pod pretekstem zapobiegania ryzyku wynikającemu z kilku „agresywnych” wniosków, te środki prawne dotkną wielu osób starających się o azyl.

 

Dlatego też AEDH wzywa członków Parlamentu Europejskiego do odrzucenia wszelkich form procedur naruszających zasadę indywidualnego, kompletnego i uczciwego zbadania wniosku; do narzucenia zasady, że odwołanie musi powodować zawieszenie postępowania; oraz do odrzucenia zatwierdzenia koncepcji bezpiecznych krajów pochodzenia.

 

4 – Aresztowanie osób starających się o azyl zostanie zbanalizowane

Niezależnie od tego, czy chodzi o dyrektywę dotyczącą przyjęcia, dotyczącą procedury czy o Rozporządzenie Dublin II, AEDH stwierdza z przykrością, że w tekstach, które mają wyjaśnić system CEAS, aresztowanie osób szukających azylu pojawia się jako „normalna” sytuacja, w tym wobec wrażliwych osób, nieletnich, w więzieniach. Propozycje Komitetu LIBE aby ograniczyć przypadki aresztowania są jedynie bladym echem norm UE a nie mocnym veto jakiego moglibyśmy oczekiwać.

 

Ponieważ poleganie na Państwach Członkowskich, że położą kres praktyce aresztu dla azylantów wydaje się niemożliwe, AEDH wzywa członków Parlamentu Europejskiego do żądania, aby zatrzymanie, areszt, i każda inna forma uwięzienia azylantów, z jakiegokolwiek powodu, były absolutnie zakazane, niezależnie od okoliczności i od miejsca na terytorium Unii.

 

Projekt CEAS był ambitnym projektem. Był bardzo ważny, zgodnie z zasadą nie dyskryminowania, na której opiera się budowa wolnej Europy. Miał na celu ustanowienie standardu dla postępu w UE w kategoriach ochrony międzynarodowej.

AEDH jest przekonane, że członkowie Parlamentu Europejskiego zdają sobie sprawę, co jest stawką w tym zreformowanym projekcie i wiedzą, że podważanie fundamentalnych praw osób starających się o azyl będzie prowadzić do osłabienia fundamentalnych praw wszystkich obywateli Unii Europejskiej. W tym duchu nasze stowarzyszenie wzywa członków Parlamentu Europejskiego do zakomunikowania tych żądań i do odmowy zaakceptowania tego, że wspólny system azylu pozostanie, definitywnie, oświadczeniem dotyczącym zasad.

 

Catherine TEULE Serge KOLLWELTER

Wiceprezes                            Prezes

Kontakty z mediami:

Catherine Teule, AEDH Wiceprezes. E-mail: catherine.teule@ldh-france.org

Serge Kollwelter, AEDH Prezes. E-mail : serge.kollwelter@aedh.eu

AEDH, Association Européenne pour la défense des Droits de l’Homme

33, rue de la Caserne. B-1000 Bruxelles

Tél : +32(0)25112100 Fax : +32(0)25113200 Email : info@aedh.eu

---