Warsztaty dla młodzieży w Białymstoku

2014/01/25

Opera i Filharmonia Podlaska organizuje warsztaty „Byliśmy, jesteśmy, będziemy”, na których dzieci i młodzież będą mogły dowiedzieć się więcej o własnych korzeniach i o historii białostockich Żydów.

Zanim krzykniesz – pomyśl

2014/01/21

Pod hasłem „Zanim krzykniesz – pomyśl” partia Twój Ruch Wielkopolska chce walczyć z antysemityzmem na piłkarskich stadionach i planuje rozpowszechniać wśród kibiców ulotkę. Pojawiły się wątpliwości czy partia polityczna powinna się wypowiadać w tej sprawie, niektórym nasuwa się podejrzenie, że chce w ten sposób zbijać kapitał polityczny.
Uważam, że nie ma znaczenia kto reaguje na publicznie demonstrowaną nienawiść, antysemityzm, ksenofobię – pisze Paula Sawicka. więcej i ulotka

Poniżej publikujemy głosy reakcji na nasz komentarz w powyższej sprawie. Nazwiska osób zabierających głos w tej sprawie znane są Stowarzyszeniu OR.
Głosy reakcji

Teatr Lalka – Szopka Krakowska

2014/01/17

Poniżej publikujemy wymianę korespondencji pomiędzy panią Rutą Śpiewak a Teatrem Lalka w sprawie przedstawienia „Szopka Krakowska” i sposobu ukazania w nim postaci Żyda.
list p. Ruty  Śpiewak

Z odpowiedzi kierownik artystycznej Teatru wynika, że rozumie błąd i w przyszłości postara się unikać podobnych wpadek.
odpowiedź z Teatru

Redaktor Terlikowski i inni piewcy apartheidu

2013/12/20

Artykuł Marka Gumkowskiego spotkał się z oddźwiękiem i otrzymaliśmy komentarz innego tekstu red. Terlikowskiego.
komentarz p. Joanny Tegnerowicz

Redaktor Terlikowski reformuje studia wyższe

2013/12/17

Tomasz Terlikowski na portalu fronda.pl w artykule „Na uczelni nie ma miejsca dla krytyków gender” (fronda.pl) atakuje „marksizm-genderyzm”, którego przedstawicielem ma być „lider bolszewickiego sprzeciwu wobec wolności badań naukowych” prof. Podemski.
artykuł Marka Gumkowskiego

Marek Edelman, „Prosto się mówi jak się wie”

2013/11/30

Kup książkę, zrób prezent – wesprzesz Konkurs prac magisterskich im. Jana Józefa Lipskiego – 1 zł z każdego sprzedanego egzemplarza Świat Książki przeznacza na fundusz konkursu.

O Romach w prasie z listopada

2013/11/25

O Romach słyszy się ostatnio nieco więcej, często w mało pozytywnym kontekście „problemów” integracji i „stylu życia skrajnie odmiennego od naszego”. W Polsce sposób myślenia o tej społeczności próbują ożywić m.in. wystawa „Domy srebrne jak namioty” w warszawskiej Zachęcie i premiera filmu „Papusza” Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauzego.

2014 rokiem Jana Karskiego

2013/11/22

Jan Karski ma być patronem 2014 roku. 20.11 posłowie Sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu przyjęli projekt uchwały w tej sprawie.
Towarzystwo Jana Karskiego zabiegało o to od 2007 roku. Udało się teraz. W 2014 roku wybitny Polak obchodziłby setną rocznicę swoich urodzin. Obok Jana Karskiego na patronów nadchodzących miesięcy wybrano także etnografa Oskara Kolberga oraz franciszkanina, św. Jana z Dukli.

Lekki powiew wolności 1981

2013/11/21

Ten album to licząca prawie 1000 zdjęć, monumentalna i radykalna zarazem opowieść fotograficzna o Polsce – europejskim kraju i jego mieszkańcach, którzy przez kilkanaście miesięcy walczyli o wolność i osobistą godność, pragnąc zbudować nowe, obywatelskie instytucje w ramach pokojowego ruchu “Solidarność”. To pierwsza tak obszerna książka fotograficzna Anny Beaty Bohdziewicz, uczestniczki i komentatorki tego pamiętnego, gorącego i pełnego nadziei roku. Książka jest w wersji dwujęzycznej (polsko-angielskiej).

My z Grochowa, z drugiej strony rzeki

2013/11/21

O patriotyzmie inaczej pisze Elżbieta Sawicka – My z Grochowa, z drugiej strony rzeki.

„Nie ma dyskryminacji w uprawianiu nienawiści. Może ona dosięgnąć wszystkich”

2013/11/19

Dla francusko-marokańskiego pisarza i dziennikarza Tahara Ben Jellouna niedawne przejawy ksenofobii w europejskim życiu politycznym są okazją do refleksji na temat istoty współczesnego rasizmu, jego źródeł, związanych z nim zagrożeń i niezbywalnej konieczności reagowania – a przykład dla społeczeństw, jak zauważa autor, idzie z góry, od władz dzisiejszych państw. Artykuł pisarza, wyróżnionego w 1987 roku nagrodą Goncourtów, ukazał się kilka dni temu we francuskiej gazecie „Le Monde” i został przedrukowany w międzynarodowej prasie.

artykuł   oryginał

 

Literatura Polska wobec Zagłady (1939-1968)

2013/11/11

Nakładem Wydawnictwa Instytutu Badań Literackich PAN ukazała się właśnie pod redakcją Sławomira Buryły, Doroty Krawczyńskiej i Jacka Leociaka imponująca praca prezentująca wszelkie aspekty literatury polskiej poświęconej Zagładzie.

Opowiedzieć zagładę

2013/11/11

Praca pt. Opowiedzieć zagładę. Polska proza i historiografia wobec Holocaustu (1987-2003) Bartłomieja Krupy, która ukazała się nakładem wydawnictwa Iniversitas stanowi swojego rodzaju kontynuację tomu „Literatura polska wobec Zagłady”. Autor jest polonistą najmłodszej generacji, a przed kilku laty został laureatem konkursu prac magisterskich im. Jana Józefa Lipskiego.

Raport w sprawie sytuacji Cyganów w Szwecji

2013/11/07

29 września OR otrzymała list od dr Andrzeja B.Lewkowicza. Dr A.B. Lewkowicz pochodzi z Polski, mieszka w Szwecji i jest obywatelem tego kraju, kieruje Instytutem Języka Cygańskiego w Sztokholmie. Poinformował nas o tym, że w Szwecji wybuchł skandal związany z policyjnym (kryminalnym) rejestrem Cyganów. Odkryto, że w Skanii (jedna z prowincji w Szwecji) policja prowadzi rejestr kryminalistów, do którego wpisała wszystkich Cyganów mieszkających na terenie południowej Szwecji.
Dr Andrzej B.Lewkowicz w związku z zaistniałą sytuacją opracował raport na temat sytuacji Cyganów w Szwecji.

Tadeusz Mazowiecki

2013/10/31

Opuścił nas człowiek niepospolitej miary. Miary moralnej, intelektualnej i politycznej.
Pięknie przeżył swoje długie życie, spełniając z honorem zadania wymagające podźwignięcia wyjątkowego ciężaru odpowiedzialności.

Był katolikiem, a to znaczyło dla niego wierność wartościom najwyższym i przestrzeganie cnót kardynalnych: roztropności, sprawiedliwości, umiarkowania i męstwa.

Jako redaktor „Więzi” zapraszał do współpracy ludzi różnych przekonań, zwłaszcza takich, którzy nie mogli publikować gdzie indziej, i stworzył z tego miesięcznika, zgodnie z jego nazwą, pierwsze w PRL-u spoiwo myśli demokratycznej.

Po pierwsze człowiek

2013/10/22

W dniu 30 września 2013 roku w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie podczas narady służbowej kierownictwa Policji odbyła się prezentacja materiału edukacyjnego dla środowiska zawodowego funkcjonariuszy i pracowników cywilnych pt. Działania antydyskryminacyjne w jednostkach Policji.

„Obcy i niemili”. Antysemickie rysunki z prasy polskiej 1919-1939

2013/10/17

Dnia 15 października 2013 w Żydowskim Instytucie Historycznym otworzona została nowa wystawa. Wernisaż poprzedziła konferencja prasowa, na której Otwartą Rzeczpospolitą… reprezentowała
dr Alina Cała.

Relacja z konferencji i wernisażu.

Papież Franciszek: „Antysemityzm to trucizna”

2013/10/12

Papież mocnymi słowami potępił antysemityzm i nawoływał do tworzenia kultury dialogu podczas spotkania z delegacją gminy żydowskiej w Rzymie.
11 października 2013 r. papież Franciszek spotkał się z reprezentantami społeczności żydowskiej w Rzymie. Okazją była nadchodząca rocznica 16 października 1943 r., kiedy to naziści wywieźli z Wiecznego Miasta do Auschwitz ponad tysiąc Żydów.

Trudno w Poznaniu spotkać Innego

2013/10/07

6 października 2013 r. w poznańskim wydaniu „Gazety Wyborczej” pojawił się artykuł jednego z członków Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita prof. Krzysztofa Podemskiego „Trudno w Poznaniu spotkać Innego”. Autor wskazuje w nim, że zdarzenia, które miały miejsce w Poznaniu w ostatnich tygodniach – wywieszenie antylitewskiego transparentu na stadionie, antysemickie okrzyki kibiców, protesty rodziców przeciwko utworzeniu klasy dla romskich dzieci – świadczą o tym, że panowanie narodowych stereotypów i brak tolerancji wobec obcych są w Wielkopolsce wciąż żywymi problemami.

Antysemickie okrzyki podczas meczu

2013/10/01

-To były okrzyki antysemickie, nawołujące do nienawiści. Tłumaczenie teraz, co krzyczący mieli na myśli, nie ma sensu. To jak przekonywanie, że swastyki na murach są symbolami szczęścia. Dziwię się tylko, że takie opinie przedstawia miejski urzędnik – Paula Sawicka, prezeska stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita o zachowaniu poznańskich kiboli, którzy podczas niedzielnego meczu rozgrywanego pomiędzy Lechem a Widzewem Łódź śpiewali: „Waszym domem Auschwitz jest, cała Polska o tym wie, że czerwona armia ta cała pójdzie do pieca!”, „Jazda z Żydami, Kolejorz – jesteśmy z wami!”, a także „Do gazu RTS”.

Specjalne zajęcia dla romskich uczniów

2013/09/11

Józef Łakatosz prezes fundacji Romów zaproponował, aby we Wrocławiu utworzyć romską szkołę. Na początku miała powstać klasa dla romskich dzieci w szkole podstawowej na Żegrzu. Ze względu na niemożliwość utworzenia grupy i niedopełnienia formalności nie udało się utworzyć takiej klasy. W zamian urzędnicy zaproponowali, aby stworzyć dla romskich dzieci zajęcia pozalekcyjne, dzięki które pomogą im włączyć się w system edukacji.

Antyrasistowska kampania teatru TrzyRzecze

2013/09/11

– Problem rasizmu i ksenofobicznych postaw w Białymstoku nie zniknął. W ten sposób o nim przypominamy, próbujemy mobilizować do dalszych działań – powiedział Rafał Gaweł z TrzyRzecza teatru działającego w Białymstoku, który rozpoczął kampanię antyrasistowską „Wiele kultur. Wiele nienawiści?”. W ramach kampanii powstał specjalny plakat, który ukazuje dwie fotografie.

Romowie z Andrychowa. Skąd się bierze dyskryminacja Romów?

2013/09/09

W Andrychowie w sierpniu 16-letni Rom zaatakował młodszego chłopaka, pobił go i próbował odebrać mu rower. Interweniowali przechodnie. Rom stanie przed sądem rodzinnym. Podobne wydarzenia zdarzają się często, słyszy się o pobiciach, bójkach, rozbojach wśród nastolatków. I danymi zdarzeniami zajmują się rodziny, bliscy poszkodowanego a w Andrychowie na pobicie nastolatka zareagowała większość mieszkańców. Powodem reakcji jest fakt, że nastolatek został pobity przez Roma. Należy dodać, że w Andrychowie mieszka około 140 Romów, a duża liczba mieszkańców Andrychowa mówi o nich, że są „największym społecznym problemem” i wystarczył jeden incydent, aby urządzić nagonkę na mniejszość romską.

Jerzy Jedlicki o wierszu Władysława Broniewskiego

2013/08/18

Władysław Broniewski „Żydom polskim”

*Pamięci Szmula Zygielbojma

Z polskich miast i miasteczek nie słychać krzyków rozpaczy,
padli, jak hufiec bojowy, warszawscy obrońcy getta…
Słowa me we krwi nurzam, a serce w ogromnym płaczu,
dla was, o Żydzi polscy, polski tułaczy poeta.

O książce Abrama Lancmana „Młodość w czasie Zagłady” („Youth in the Time of the Holocaust”)

2013/07/24

Tę książkę jej autor, jako młody człowiek, napisał bezpośrednio po wojnie. Przetłumaczona z języka hebrajskiego na języki polski i angielski została wydana w dwóch wersjach językowych przez Oficynę Wydawniczą „Rytm” na 60-lecie zakończenia II wojny światowej. Sponsorem wydania książki jest jeden z jej bohaterów, Max Ostro, businessman mieszkający w Szwajcarii. Władysław Bartoszewski poprzedził ją przedmową, w której napisał: „Książkę Abrama Lancmana, warszawiaka mojego pokolenia, uważam za celny i ważny dokument tamtego czasu”. A tak o swoich wspomnieniach mówił ich autor na spotkaniu z czytelnikami.

Witold Liliental „Polska jest dla wszystkich, dla mnie też”

2013/07/18

11 czerwca, podczas 16 Dni Książki Żydowskiej w Warszawie  swoją książkę „Polska jest dla wszystkich, dla mnie też” zaprezentował Witold Liliental.
Jestem Polakiem. Od 1981 roku mieszkam daleko od Polski, ale sercem i umysłem tkwię w niej cały czas. To moja Ojczyzna, zależy mi na tym, żeby miała na świecie najlepszy z możliwych wizerunków, żeby po tylu złych doświadczeniach w nie tak odległej przeszłości przeżywała pokój i rozkwit. Żeby Polacy w kraju i ci rozproszeni w polonijnej diasporze mogli być szczęśliwi, zadowoleni i dumni. Bo przecież Polska, jak nas uczono od dziecka, jest naszym wspólnym dobrem. A więc jest dla nas wszystkich. Dla mnie też”.

Barbara Majewska o Muzeum Historii Żydów Polskich

2013/07/09

Muzeum

To najpiękniejszy dziś gmach w Warszawie, najlepszy obiekt architektury współczesnej autorstwa Reinera Mahlamakiego, który wygrał konkurs na Muzeum Historii Żydów Polskich. Przewodniczącym jury konkursu był Bohdan Paczowski, architekt, publicysta (książka „Zobaczyć” 2006, wyd. „Słowo/obraz terytoria”), mieszkający obecnie i pracujący w Luksemburgu.

Elżbieta Sawicka – Lekcje innego patriotyzmu

2013/05/04

A może i Matejko miał czasem ochotę namalować coś bezinteresownego? Piaskarzy nad Wisłą, kobiety w niebieskich sukniach na niebieskiej trawie? Może, ale nie miał czasu.

Jest lipiec roku 1991. Środek lata, Warszawa przyjemnie wyludniona. Ulica Górskiego (tyły Nowego Światu) też pustawa i cichsza niż zwykle. Tadeusz Konwicki pisze w swojej nyży „Zorze wieczorne”.

Jest zajęty, ale zgodził się na wywiad dla „Rzeczpospolitej”.

Głosy na temat pomnika Sprawiedliwych Polaków

2013/04/14

W związku z informacją, że w 70. rocznicę powstania w getcie warszawskim ma zostać ogłoszona decyzja o budowie, w pobliżu Muzeum Historii Polskich Żydów w Warszawie, na terenie byłego getta, pomnika Sprawiedliwych Polaków, którzy podczas wojny nieśli pomoc Żydom, pojawiają się różne głosy w tej sprawie.
Poniżej publikujemy wypowiedzi:

*  List otwarty w sprawie lokalizacji pomnika Sprawiedliwych Polaków wystosowany przez środowisko Centrum Badań nad Zagładą Żydów
Dawid Warszawski – „Miejsce sprawiedliwych jest obok powstańców”
Mirosław Sawicki – Konstantemu Gebertowi w odpowiedzi na tekst „Miejsce Sprawiedliwych jest obok powstańców”
Ryszard Feldman – „W odpowiedzi Halinie Flis”
List przedstawicieli organizacji żydowskich w sprawie Pomnika Sprawiedliwych
Protest Fundacji Monumentum Iudaicum Lodzense
ks. Wojciech Lemański – „Sprawiedliwych do getta”
Jan Grabowski – „Upamiętnianie Polaków niosących pomoc”
List Heleny Datner, Elżbiety Janickiej i Bożeny Keff
Rozmowa Bożena Keff – Konstanty Gebert
Komentarz Pauli Sawickiej
Felieton Daniela Passenta
*  Polska panika moralna. Czy upamiętnić Sprawiedliwych koło Muzeum Historii Żydów Polskich
– Elżbieta Janicka, Bożena Keff, Helena Datner
Sprawiedliwy wciąż czyni cuda – Michał Bilewicz
*  Gdzie powinien stanąć Pomnik Sprawiedliwych? Anna Wacławik-Orpik zaprasza na debatę STUDIOTOK 

 

Dawid Warszawski „Zniesławienie” – o wywiadzie Krzysztofa Jasiewicza

2013/04/11

Profesor Krzysztof Jasiewicz, w swym głośnym wywiadzie dla „Focus. Historia Ekstra”, dał wykład ideologii antysemickiej w klarownej i czystej postaci. Jego fundamentem jest przekonanie, że Żydzi stanowią grupę odrębną od innych grup ludzkich razem wziętych („Jest też problem badaczy żydowskich, którzy ukrywają, że są Żydami, i udają, że są Polakami, Francuzami czy Węgrami”). Grupa ta posiada zbiorowo pewne przymioty („Żydów zaślepia ich nienawiść i chęć odwetu…  W narracji żydowskiej pojawia się mnóstwo hipokryzji… Prawdziwym nieszczęściem są nawiedzeni – a przeważnie tylko tacy są – badacze żydowscy, którzy nie dążą do opisania takiej czy innej rzeczywistości, lecz piszą pod z góry założoną tezę. A mówiąc bez ogródek – zwyczajnie i świadomie rozmijają się z prawdą”) naganne i godne potępienia. Stąd też dialog z nimi jest pozbawiony sensu („W moim najgłębszym przekonaniu szkoda czasu na dialog z Żydami, bo to do niczego nie prowadzi”). Słowem: wszyscy Żydzi są źli i należy od nich trzymać się z daleka. Wobec takiego stosunku do jakiejkolwiek grupy ludzkiej: Żydów, Polaków, księży, członków PAN – jakakolwiek debata jest niemożliwa, i bardzo dobrze rozumiem oburzona bezradność, jakiej dał wyraz na przykład Paweł Smoleński.

„Zagłada chorych psychicznie. Pamięć i historia”

2013/04/08

W styczniu 2013 nakładem wydawnictwa Eneteia ukazała się książka „Zagłada chorych psychicznie. Pamięć i historia” pod red. Tadeusza Nasierowskiego, Grażyny Herczyńskiej, Dariusza Macieja Myszki.

Prezentujemy pochodzący z książki tekst autorstwa Ewy Kuryluk – „Norma – zabobon – getto – „eutanazja” Pożegnajmy raz na zawsze drzwi bez klamek”

      Za Kantem odróżniamy normę deskrypcyjną od normy preskrypcyjnej. Przykład normy opisowej to odpowiedź Alberta Einsteina na pytanie, jak stworzył teorię względności.
Normalny człowiek dorosły nie rozmyśla o problemach przestrzeni i czasu – odparł. – Uważa, że myślał o tym już w dzieciństwie. Ja rozwijałem się intelektualnie tak powoli, że przestrzeń i czas zajmowały moje myśli, kiedy stałem się dorosły*.
      Mówiąc „normalny człowiek dorosły”, Einstein miał na myśli normę deskrypcyjną: w dzieciństwie odbijał od normy statystycznej, czyli od przeciętności.

Barbara Engelking: „Getto, powstanie, pomnik Sprawiedliwych. Cierpienie wymaga ciszy i przestrzeni”

2013/04/04

Postawienie pomnika Sprawiedliwych na miejscu przesiąkniętym żydowskim cierpieniem może być odczytane – zapewne wbrew intencjom pomysłodawców – jako przejaw próżności i strachu. Oraz pychy, która wymaga, by „nasze” było na wierzchu.

Alina Cała „Żyd – wróg odwieczny? Antysemityzm w Polsce i jego źródła”

2013/03/15

Fragment recenzji prof. Anny Landau-Czajki

Praca Aliny Całej jest książką o założeniach daleko wykraczających poza dotychczasowe prace o polskim antysemityzmie. Autorka postawiła sobie za zadanie nie tylko – jak zwykle to bywa – opis działań, wypowiedzi i opinii niechętnych lub wrogich Żydom, ale też wyjaśnienie początków (może nawet należałoby napisać prapoczątków) niechęci do społeczności żydowskiej.

Wiktor Woroszylski – Państwa faszystowskie

2013/03/11

Niedługo po wojnie 1914–1918 w Europie powstały pierwsze
państwa faszystowskie W tych państwach
słońce wschodziło i zachodziło o normalnej porze opromieniając
dachy domostw i wzgórz zieloną spadzistość W oborach
łagodnie ryczało bydło Matki o świcie

Opracowanie przygotowane na podstawie autoreferatu rozprawy doktorskiej zatytułowanej „Przeciwdziałanie antysemityzmowi – instrumenty prawne”, obronionej przed Radą Naukową Instytutu Nauk Prawnych PAN w dn. 16 listopada 2012 r.

2013/01/22

Aleksandra Gliszczyńska-Grabias

I.

Antysemityzm to w potocznym rozumieniu przekonania i postawy oparte na uczuciach niechęci, wrogości, nienawiści i pogardy wobec Żydów. Autorstwo samego terminu przypisuje się niemieckiemu publicyście W. Marrowi. Został on ukuty u schyłku XIX wieku – w czasie, kiedy poszukiwano naukowych uzasadnień dla dyskryminacji i wrogości wobec Żydów. Ówczesna nauka twierdziła zaś, że istnieją biologiczne dowody na wyższość określonych ras i narodów nad innymi. Obecnie antysemityzm definiowany jest przede wszystkim na gruncie nauk socjologicznych i historycznych. Jedną z najszerzej akceptowanych i przywoływanych definicji antysemityzmu w ujęciu socjologicznym sformułowała H. Fein, według której antysemityzm to „trwała struktura wrogich przekonań wobec Żydów jako wspólnoty, manifestowana w postawie jednostek oraz w kulturze pod postacią mitu, ideologii, folkloru oraz symboliki, jak również w działaniach – społecznej lub prawnej dyskryminacji, politycznej mobilizacji przeciwko Żydom oraz zbiorowej lub państwowej przemocy – która skutkuje oraz/lub jest zaplanowana w celu izolowania, wysiedlenia czy wyniszczenia Żydów jako Żydów”1. Odwołując się z kolei do badań historyków warto przytoczyć charakterystykę antysemityzmu przedstawianą przez R.S. Wistricha: „Ideologia antysemityzmu od zawsze uznawała Żyda – zarówno indywidualnie jak i kolektywnie – za pogardzanego ‘innego’. Jest to postrzeganie świata napędzane nienawiścią i strachem, które same w sobie stanowią część historycznego doświadczenia ludzkości oraz wszechmocne emocje, nadal kształtujące tworzenie się grupowej tożsamości”2.
Wraz z rozwojem i ewolucją międzynarodowego prawa praw człowieka, ochroną przyznawaną na jego podstawie zaczęto obejmować jednostki oraz grupy od dawna dyskryminowane i prześladowane, również z mocy i w majestacie prawa. Ochronę taką otrzymały także ofiary antysemityzmu. W rezultacie tych zmian przeciwdziałanie antysemityzmowi uzyskało również wymiar prawny.

II.
        Podstawowym celem rozprawy było przeprowadzenie i zaprezentowanie pogłębionej analizy uniwersalnego oraz europejskiego standardu w obszarze prawnej ochrony przed antysemityzmem. Badaniom poddano instrumenty przeciwdziałania antysemityzmowi, przewidziane w międzynarodowym prawie praw człowieka. Systemy, które przeanalizowano w pracy, to system uniwersalny, stworzony w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz system europejski, w obszarze którego omówiono właściwe elementy systemów ochrony praw człowieka Rady Europy (RE), Unii Europejskiej (UE) oraz Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE).
Zasadnicza teza badawcza, której próbę dowiedzenia podjęto w pracy, oparta została na stwierdzeniu, że instrumenty przeciwdziałania antysemityzmowi, dostępne w międzynarodowym prawie praw człowieka, pozwalają na skuteczne przeciwdziałanie temu zjawisku, choć nie mogą zapewnić jego całkowitego wyeliminowania.
Skuteczność tych instrumentów zależna jest od wielu zróżnicowanych czynników. W związku z tym w rozprawie konieczne było rozważenie szeregu problemów badawczych, z których najważniejsze koncentrują się wokół:

• Rozważenia, czy obecne w przestrzeni publicznej przejawy antysemityzmu charakteryzowane mogą być jako jedna z chronionych form realizacji praw i wolności gwarantowanych w traktatach z dziedziny praw człowieka, w tym przede wszystkim wolności wypowiedzi, zgromadzeń i zrzeszania się oraz przedstawienia stanowiska zajmowanego w tej kwestii przez doktrynę i orzecznictwo międzynarodowych organów kontrolnych przestrzegania praw człowieka;
• Prezentacji właściwych instrumentów przeciwdziałania antysemityzmowi zawartych w uniwersalnym oraz europejskim systemie ochrony praw człowieka oraz określenia stopnia skuteczności międzynarodowoprawnej ochrony jednostek oraz grup przed antysemityzmem;
• Analizy wpływu, jaki na ustanawianie i efektywne stosowanie prawnych instrumentów przeciwdziałania antysemityzmowi mogą w niektórych przypadkach wywierać uwarunkowania polityczne i ideologiczne, takie jak konflikt palestyńsko-izraelski czy ruch antysyjonistyczny.

III.

        Uzasadnienie dla podjęcia badań nad prawnymi instrumentami przeciwdziałania antysemityzmowi leży zarówno w wymiarze naukowym, jak i praktycznym. Dotychczas brak jest nie tylko w polskiej, lecz także w zagranicznej literaturze naukowej kompleksowego opracowania na ten temat. Do tej pory analizę w doktrynie prowadzono jedynie w odniesieniu do poszczególnych, wybranych problemów, takich jak: kryminalizacja publicznego głoszenia „kłamstwa oświęcimskiego”, przeciwdziałanie rasistowskiej, ksenofobicznej i antysemickiej „mowie nienawiści” w prawie UE, ograniczenia swobody zrzeszania się bądź zgromadzeń organizacji o charakterze neonazistowskim i rasistowskim, legislacja w obszarze przeciwdziałania antysemityzmowi rozpowszechnianemu w cyberprzestrzeni. Należy również dodać, że najczęściej problematyka omawiana w rozprawie sygnalizowana była jedynie w opracowaniach dotyczących szerszego zagadnienia prawnych metod przeciwdziałania rasizmowi i dyskryminacji rasowej, etnicznej, narodowościowej lub religijnej. W zdecydowanej mierze są to prace zagraniczne.
Inne czynniki, które wpłynęły na wybór tematu pracy to m.in. przekonanie o słuszności podejmowania badań, których rezultaty mogą okazać się pomocne w przezwyciężaniu problemów społecznych mających destrukcyjny wpływ na poszanowanie praw i wolności jednostek oraz grup. Ponadto, do skupienia uwagi na tematyce prawnych instrumentów przeciwdziałania antysemityzmowi skłoniło autorkę zainteresowanie historią ludobójczej postaci antysemityzmu – Holokaustu, naznaczone poczuciem bezradności wobec ogromu tej zbrodni oraz wciąż od nowa podejmowaną próbą zrozumienia, dlaczego możliwe było jej dokonanie.

IV.
Metody badawcze zastosowane w rozprawie to przede wszystkim dogmatyczno-prawna analiza wybranych traktatów z dziedziny praw człowieka oraz innych właściwych aktów normatywnych i szerokiej gamy innych instrumentów, takich jak, przykładowo, zalecenia organów kontrolnych ONZ-owskiego systemu ochrony praw człowieka czy Zgromadzenia Parlamentarnego RE. Krytycznej analizie poddano także instytucjonalny wymiar funkcjonowania wiodących systemów ochrony praw człowieka, badając rezultaty działalności instytucji monitorujących i spełniających funkcje opiniodawczo-doradcze, tj. przede wszystkim Europejskiej Komisji przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji RE (ECRI), Agencji Praw Podstawowych UE (APP) oraz Osobistego Przedstawiciela Przewodniczącego OBWE ds. przeciwdziałania antysemityzmowi. Za pomocą metody porównawczej dokonano analizy orzecznictwa międzynarodowych organów kontrolnych: Komitetu Praw Człowieka ONZ (KPCz), Komitetu ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej ONZ (Komitet LDR) oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) w sprawach dotyczących antysemityzmu. Badając ewolucję ochrony prawnej jednostek oraz grup przed dyskryminacją, nienawiścią i przemocą na tle rasowym, etnicznym, narodowościowym i religijnym, w pracy sięgnięto ponadto do metody historycznej.

V.
Jednym z najważniejszych problemów badawczych, który podjęto w rozprawie, było poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o uzasadnienie dla stosowania reakcji prawnej wobec publicznych przejawów antysemityzmu oraz o to, czy przejawy te stanowić mogą uprawnioną realizację praw i wolności gwarantowanych w traktatach z dziedziny praw człowieka czy też przyjecie takiego stanowiska wykluczone zostało w regulacjach międzynarodowego prawa praw człowieka oraz w dotychczasowym orzecznictwie międzynarodowych organów kontrolnych przestrzegania praw człowieka. Złożoność współczesnych stosunków społecznych sprawia bowiem, że wyraźnie dostrzegalna jest potrzeba nieustannego ważenia proporcji pomiędzy korzystaniem przez jednostkę z jej praw i wolności, a niezbędnymi, proporcjonalnymi i przewidzianymi w prawie ich ograniczeniami.
W odniesieniu do pierwszego z wymienionych dylematów ważna okazała się w szczególności interpretacja sformułowanej przez J.S. Milla „zasady krzywdy”, która stanowi, że granica wolność jednostki sytuuje się w miejscu, w którym zaczyna się krzywda wyrządzona innej jednostce lub jednostkom. Odczytanie jej w kontekście szkody, jaką wyrządza obecność w przestrzeni publicznej antysemityzmu pozwoliło na wskazanie, że niewątpliwie zakresem tego pojęcia, oprócz oczywistej krzywdy doznawanej przez jednostki w wyniku aktów fizycznej agresji, dyskryminacji osób pochodzenia żydowskiego, naruszenia ich godności, dobrego imienia i czci czy zastraszenia prowadzącego do ukrywania swego pochodzenia oraz swej narodowej, etnicznej lub religijnej tożsamości, objęta powinna zostać również krzywda zaistniała w wymiarze szerszym – społecznym. Obecność w przestrzeni publicznej postaw i poglądów stanowiących zaprzeczenie zasady tolerancji oraz poszanowania praw i wolności innych, należy uznać za czynnik destrukcyjnie wpływający na stosunki społeczne w każdym ich wymiarze.
Wyniki badań wykazały, że zarówno w uniwersalnym, jak i w europejskim systemie ochrony praw człowieka publikowanie i rozpowszechnianie antysemickiej prasy nie jest dopuszczalną formą korzystania z wolności wypowiedzi; działalność organizacji szerzącej neonazistowskie idee nie pozostaje objęta ochroną wolności zrzeszania się; marsze i demonstracje, podczas których głoszone są hasła znieważające Żydów i nawołujące do nienawiści przeciwko nim, nie są zaś realizacją prawa do swobodnego zgromadzania się. Silne gwarancje przyznane wolności wypowiedzi, zgromadzeń i zrzeszania się nie są zatem nieograniczone i podlegają limitującej je ingerencji władz, które działają wówczas również na mocy swych międzynarodowoprawnych zobowiązań. Dobitnie wskazuje na to analizowane w rozprawie orzecznictwo międzynarodowych organów kontrolnych. Choć rodzaje narracji i technik interpretacyjnych stosowanych przez KPCz, Komitet LDR oraz ETPCz różnią się w sposób znaczący nawet w przypadku skarg o podobnym przedmiocie i w obrębie ich własnego dorobku orzeczniczego, w każdej z analizowanych w rozprawie spraw prymat ochrony przyznano ofiarom antysemityzmu, nie zaś jednostkom lub grupom posługującym się w przestrzeni publicznej antysemickimi hasłami lub podejmującym działania o antysemickim charakterze. Prymat ten zaznaczono nawet w orzecznictwie dotyczącym kontrowersyjnej kwestii kryminalizacji publicznego głoszenia „kłamstwa oświęcimskiego”, wobec skarg tzw. „kłamców oświęcimskich”, domagających się stwierdzenia naruszenia ich wolności wypowiedzi. ETPCz stanowisko to wyraził dobitnie w swej decyzji o niedopuszczalności skargi R. Garaudy, prominentnej postaci europejskiego ruchu negacjonistów: „Zaprzeczanie zbrodniom przeciwko ludzkości jest (…) jedną z najbardziej drastycznych form znieważania Żydów na tle rasowym oraz nawoływania do nienawiści przeciwko nim. Zaprzeczanie lub wypaczanie tego rodzaju faktów historycznych podważa wartości, na których oparte jest zwalczanie rasizmu i antysemityzmu, stanowi ponadto poważne zagrożenie dla porządku publicznego. Działania takie są sprzeczne z demokracją i prawami człowieka, ponieważ naruszają prawa innych osób”3.

VI.
Główne zagadnienie badawcze, poddane analizie w rozprawie, to wskazanie najważniejszych instrumentów przeciwdziałania antysemityzmowi zawartych w uniwersalnym oraz europejskim systemie ochrony praw człowieka oraz próba określenia stopnia ich efektywności.
W ramach systemu uniwersalnego należy przede wszystkim wymienić przepisy Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich (Osobistych) i Politycznych (MPPOiP) oraz Konwencji w sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Rasowej (Konwencja LDR), odnoszące się do zobowiązań państw w zakresie ustanowienia w ich porządkach krajowych skutecznych, prawnych metod przeciwdziałania antysemityzmowi, w tym metod z obszaru prawa karnego. W tym kontekście warto przywołać w szczególności art. 20 MPPOiP (nakazujący ustawodawcy krajowemu zakazania w ustawie głoszenia propagandy wojennej oraz szerzenia nienawiści na tle rasowym, narodowościowym i religijnym) oraz art. 4 Konwencji LDR (przewidujący obowiązek uznania za przestępstwo podlegające karze zgodnie z prawem rozpowszechnianie idei opartych na wyższości lub nienawiści rasowej, wszelkie podżeganie do dyskryminacji rasowej, jak również wszelkie akty przemocy lub podżeganie do tego rodzaju aktów wobec jakiejkolwiek rasy bądź grupy osób o innym kolorze skóry lub innego pochodzenia etnicznego). Ważnym doprecyzowaniem standardu budowanego przez wymienione traktaty są zalecenia formułowane przez organy traktatowe ONZ – KPCz oraz Komitet LDR wobec sprawozdań okresowych państw-stron tych traktatów, w których dokonywana jest ocena implementacji zobowiązań wynikających m.in. z przywołanych przepisów. Istotną rolę odgrywa również podobna ocena dokonywana przez Radę Praw Człowieka ONZ w ramach procedury Powszechnego Przeglądu Okresowego oraz formułowane w jej efekcie rekomendacje.
W systemie RE, oprócz ochrony gwarantowanej mocą postanowień Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności stworzono również inne traktaty, takie jak Protokół Dodatkowy do Konwencji o Cyberprzestępczości czy Konwencja Ramowa o ochronie mniejszości narodowych, które ustanowiły zobowiązania prawne do rozwiązania bardziej szczegółowych problemów, takich jak rozpowszechnianie treści antysemickich za pomocą Internetu czy zagwarantowanie prawa do kultywowania przez mniejszości narodowe swej kultury i tożsamości w sposób wolny od dyskryminacji.
Instrument ustanowiony w ramach UE, który zidentyfikowano jako najważniejszy w kontekście przedmiotu rozprawy, to Decyzja Ramowa Rady UE w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych (Decyzja Ramowa w sprawie rasizmu). Nie można przy tym pominąć właściwych postanowień Karty Praw Podstawowych oraz takich przepisów jak art. ust. 3 art. 67 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w którym zapewnia się, że UE dokłada starań, aby zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa za pomocą środków zapobiegających przestępczości, rasizmowi i ksenofobii oraz zwalczających te zjawiska.
W systemie ochrony praw człowieka funkcjonującym w ramach OBWE wskazać zaś należy przede wszystkim na deklaracje i postanowienia końcowe całej serii spotkań i konsultacji międzyrządowych poświęconych w całości lub w znacznej mierze problemowi antysemityzmu.
W ujęciu proponowanym w rozprawie również orzecznictwo KPCz, Komitetu LDR oraz ETPCz uznać należy za instrument przeciwdziałania antysemityzmowi. Z jednej strony już sam system skargi indywidualnej daje ofiarom antysemityzmu możliwość dochodzenia swych praw, z drugiej natomiast dotychczasowe orzecznictwo wyraźnie odnosi się do sposobu i zakresu ochrony, jaką państwa zobowiązane są zapewnić przed dyskryminacją, nienawiścią i przemocą motywowaną antysemityzmem.

VII.
W odniesieniu do pytania o efektywność poszczególnych instrumentów odpowiedzieć należy, iż decydującym czynnikiem jest w tym względzie ich charakter prawny oraz rodzaj konsekwencji dla państw związanych z nieprzestrzeganiem bądź brakiem realizacji tych instrumentów na poziomie krajowym. Dla przykładu, szereg zobowiązań wynikających dla państw na podstawie Konwencji LDR nie jest przez nie w praktyce realizowanych bądź też ich realizacja następuje w sposób niewystarczający lub niewłaściwy. Konsekwencją takiego negatywnego stanu rzeczy jest jednak wyłącznie formułowanie uwag i rekomendacji Komitetu LDR w toku procedury rozpatrywania sprawozdań okresowych państw. Choć pozostają one wiążące dla państw-stron traktatu, Komitet LDR, podobnie jak inne organy traktatowe systemu uniwersalnego, nie posiada możliwości zastosowania jakichkolwiek sankcji w przypadku braku uwzględnienia przez państwa jego stanowiska. Jednocześnie nie należy zapominać o doniosłości takich instrumentów jak MPPOiP i Konwencja LDR, ratyfikowanych przez większość państw świata, które na ich podstawie przyjęły do swego krajowego ustawodawstwa szereg przepisów i rozwiązań mających na celu skuteczne przeciwdziałanie zjawiskom rasizmu, antysemityzmu i ksenofobii.
Z drugiej strony na efektywność analizowanych instrumentów prawnych wpływa ich sposób regulacji. Przykładowo, w art. 7 ust. 2 Decyzji Ramowej w sprawie rasizmu stanowi, że nie zobowiązuje ona państw członkowskich do stosowania środków niezgodnych z podstawowymi zasadami dotyczącymi wolności stowarzyszania się i wolności wypowiedzi, wynikającymi z ich przepisów konstytucyjnych lub niezgodnych z przepisami o prawach i obowiązkach oraz gwarancjach proceduralnych dla prasy lub innych mediów. Powołując się na tę klauzulę praktycznie wszystkie państwa unijne mogą zniwelować zakres zobowiązań wynikających z Decyzji Ramowej. Wszystkie one posiadają bowiem przepisy konstytucyjne i ustawowe gwarantujące swobodę wypowiedzi i stowarzyszania się, instrument ten miał zaś stanowić choćby częściowe remedium na sytuację, w której w niektórych z państw gwarancje towarzyszące tym swobodom w znaczny sposób utrudniały przeciwdziałanie rasizmowi i pokrewnym mu formom dyskryminacji i nienawiści.
Wiele spośród instrumentów przeciwdziałania antysemityzmowi, które zostały zaprezentowane w niniejszej pracy, nie ma charakteru prawnie wiążącego. Wśród nich wymienić należy m.in. rezolucje Zgromadzenia Ogólnego ONZ, Zgromadzenia Parlamentarnego RE i Parlamentu Europejskiego, decyzje Komitetu Ministrów RE, dokumenty końcowe międzynarodowych konferencji oraz spotkań wysokiego szczebla organizacji międzynarodowych. Instrumentom tym nie można jednak nie przyznać doniosłej roli w kształtowaniu międzynarodowoprawnych standardów w omawianym obszarze. Co więcej, zobowiązania wynikające z faktu ustanowienia ich można scharakteryzować jako zobowiązania powzięte na płaszczyźnie politycznej, co częstokroć sprzyja i przyspiesza ich realizację. Instrumenty takie cechuje też znaczna elastyczność, pozwalająca na szybkie reagowanie za pomocą formułowanego w nich stanowiska wobec najbardziej aktualnych problemów, np. narastającej fali aktów przemocy o podłożu antysemickim.
W wymiarze instytucjonalnym wysoko oceniono monitorujące, doradcze oraz analityczne działania m.in. ECRI, APP czy Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE. Omówiono w szczególności formułowane przez nie rekomendacje w zakresie skutecznego przeciwdziałania antysemityzmowi. Wskazano jednocześnie na potrzebę lepszej kooperacji z tymi podmiotami ze strony władz poszczególnych państw, m.in. przy gromadzeniu danych potrzebnych do ewaluacji stanu realizacji zobowiązań przez państwa, co w dużym stopniu warunkuje skuteczność oferowanych przez te podmioty instrumentów przeciwdziałania antysemityzmowi.
Innym problemem badawczym analizowanym w rozprawie był wpływ, jaki na ustanawianie oraz efektywne stosowanie prawnych instrumentów przeciwdziałania antysemityzmowi wywierać mogą uwarunkowania polityczne i ideologiczne, w tym przede wszystkim konflikt palestyńsko-izraelski czy ruch antysyjonistyczny. Zagadnienie to w sposób ścisły związane jest z kategorią tzw. „nowego antysemityzmu”. Samo stosowanie terminu „nowy antysemityzm” bywa jednak kwestionowane. Oponenci wyróżniania tej kategorii wskazują, że niezmienna pozostaje istota tego zjawiska, oscylująca wokół odwiecznego wyobrażenia „Żyda” jako obcego, znienawidzonego wroga i zagrożenia. Wydaje się, że takie ujęcie antysemityzmu jest trafne i ulega jedynie pewnym modyfikacjom wyznaczanym przez aktualne uwarunkowania społeczne, polityczne oraz ekonomiczne. Niewątpliwie od lat 70-tych XX wieku można jednak mówić o nowych źródłach antysemityzmu, nowych grupach manifestujących nienawiść do Żydów, nowych „koalicjach” ekstremistów odnajdujących w antysemityzmie łączący je element, a w ciągu ostatnich kilkunastu lat również o zglobalizowaniu kanałów komunikacyjnych, dzięki którym możliwe jest wręcz nieograniczone rozpowszechnianie antysemickiej nienawiści na całym świecie. Za przejawy „nowego antysemityzmu” uznaje się dziś w szczególności: antysyjonizm – rozumiany jako postawa podważająca prawo do istnienia oraz całą ideologię utworzenia państwa Izrael; skrajnie stronniczą, opartą na antysemickich uprzedzeniach krytykę państwa Izrael i jego społeczeństwa, wykraczającą poza akceptowalne ramy dyskursu publicznego, często posługującą się porównaniami Izraela i jego przywódców do władz hitlerowskich Niemiec; bojkotowanie żydowskich naukowców, artystów, przedsiębiorców, uzasadniane sprzeciwem wobec polityki władz izraelskich oraz publiczne rozpowszechnianie „kłamstwa oświęcimskiego”. Jednocześnie stwierdzić należy, że ujęcie „nowego antysemityzmu” w ramy definicyjne pozwalające na stosowanie wobec jego przejawów instrumentów prawnych jest bardzo trudne. Próbę sformułowania takiej definicji podjęli eksperci Europejskiego Centrum Monitorowania Rasizmu i Ksenofobii UE (obecnie APP), nie ma ona jednak wiążącego charakteru.
W rozprawie wykazano, iż wpływ konfliktów polityczno-ideologicznych w omawianym kontekście zaznacza się w sposób najbardziej wyraźny w przypadku politycznego wymiaru ONZ-owskiego systemu ochrony praw człowieka, podczas gdy w przypadku analizowanych systemów europejskich niemal nie występuje. Warunkowane jest to przede wszystkim różnicami w gronie państw członkowskich ONZ i RE, UE oraz OBWE, jak również względami historycznymi. Na forum takich organów ONZ jak Zgromadzenie Ogólne czy Rada Praw Człowieka (a wcześniej Komisja Praw Człowieka) podejmowane są starania na rzecz wykluczenia problemu antysemityzmu z ich agendy; tego samego rodzaju naciski wywierane są również na ekspertów sprawujących mandaty w ramach procedur specjalnych. Wielokrotnie dochodzi tam do prób dyskredytowania samego pojęcia antysemityzmu, negowania Holokaustu czy nawet wykorzystywania najstarszych antysemickich mitów, takich jak legendy o mordach rytualnych. Fakt, iż od kilkudziesięciu lat skutecznie blokowane są próby uchwalenia jakiejkolwiek rezolucji poświęconej w całości przeciwdziałaniu antysemityzmowi jest tylko symbolicznym przykładem stosunku organów systemu politycznego ONZ do tego problemu.
Jednocześnie zaznaczyć należy, iż wymagane jest zachowanie daleko posuniętej ostrożności w klasyfikowaniu postaw wrogich Izraelowi jako postaw antysemickich. Najbardziej nawet zdecydowana krytyka polityki państw jest bowiem nie tylko dopuszczalnym, lecz również potrzebnym czy niezbędnym wręcz elementem dyskursu publicznego w systemach demokratycznych. Nie można jednak zaprzeczać przytoczonym również w rozprawie faktom, które jednoznacznie ukazują sytuacje, gdy krytyka Izraela i jego władz oraz społeczeństwa stanowi jedynie kamuflaż dla szerzenia antysemityzmu, częstokroć w jego najbardziej tradycyjnych formach. Ofiary tej postaci antysemityzmu powinny być w konsekwencji objęte równorzędną ochroną gwarantowaną w międzynarodowym prawie praw człowieka.

 

VIII.
Badania przeprowadzone w rozprawie dowiodły, że międzynarodowe prawo praw człowieka nie pozostaje obojętne wobec trudnego wyzwania, jakim jest problem antysemityzmu a poddane analizie systemy ochrony praw człowieka zawierają całe spektrum prawnych instrumentów przeciwdziałania mu. Instrumenty te usytuowano zarówno w regulacjach traktatowych, jak i pozatraktatowych, współtworzących standard międzynarodowy w omawianym zakresie. Warto podkreślić, że instrumenty, które ustanowiono bezpośrednio po drugiej wojnie światowej w ramach tworzonych wówczas systemów ochrony praw człowieka miały m.in. za zadanie zapobiec powtórzeniu się zbrodni dokonanych przez hitlerowskie Niemcy, w tym zbrodni Holokaustu. W ciągu kolejnych dziesięcioleci, w obliczu ciągłej obecności rasizmu, antysemityzmu i ksenofobii w coraz bardziej różnorodnych ich przejawach, konieczne okazało się jednak znaczne wzbogacenie katalogu takich instrumentów.
Konkluzje wynikające z badań przeprowadzonych w rozprawie warto uzupełnić o jeszcze jedną uwagę, której istotę oddają słowa N. Perlmuttera: „Historia wojny z antysemityzmem jest wypełniona rozczarowaniem i zniechęceniem, jest jednak również naznaczona dowodami zwycięstwa. Antysemityzm (…) może być z sukcesem przezwyciężany, jednak z pewnością przeszłe doświadczenia wskazują, że nigdy nie zostanie całkowicie wyeliminowany”4. Dlatego też ustanowienie w ramach międzynarodowych systemów ochrony praw człowieka instrumentów mających na celu przeciwdziałanie antysemityzmowi, a nawet ich efektywna implementacja przez poszczególne państwa, nie stanowi wystarczającego remedium wobec problemu antysemityzmu. Zdaniem autorki specyfika oraz historia antysemityzmu sprawiają jednak, że aby tych dowodów zwycięstwa mogło być jak najwięcej, niezbędnym elementem przeciwdziałania antysemityzmowi powinno pozostać prawo.

_________________
[1] H. Fein, Explanations of the Origin and Evolution of Antisemitism (w:) The Persisting Question: Sociological Perspectives and Social Context of Modern Antisemitism, red. H. Fein, Berlin and New York 1987, s. 3.
[2] R.S. Wistrich, A lethal obsession: Anti-Semitism from antiquity to the global Jihad, New York 2010, s. 8-9.
[3] Garaudy p.Francji, skarga nr 65831/01, decyzja o niedopuszczalności z dn. 24 czerwca 2003 r.
[4] N. Perlmutter, How to Combat Antisemitism, Patterns of Prejudice 1983, t. 17, nr 4, s. 12.

Ubój rytualny okazją do antysemickich obelg

2012/12/20

Debata o dopuszczalnych zasadach uboju rytualnego jest konieczna. Nie mogę się jednak zgodzić na posługiwanie się w niej haniebnymi antysemickimi argumentami, nie mogę się zgodzić na bezpodstawne zniewagi i oszczerstwa rzucane rzekomo w obronie zwierząt. Czy rzecznicy praw zwierząt rzeczywiście potrzebują takiego poparcia? – pisze Paula Sawicka.

Nowa publikacja Poznańskiego Centrum Praw Człowieka INP PAN

2012/12/12

Międzynarodowy pakt praw obywatelskich (osobistych) i politycznych. Komentarz

Autorzy: Aleksandra Gliszczyńska-Grabias, Katarzyna Sękowska-Kozłowska, Roman Wieruszewski (red. nauk.), Witold Sobczak , Leszek Wiśniewski

 

Książka jest pierwszym opublikowanym w języku polskim komentarzem do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich (Osobistych) i Politycznych – traktatu o fundamentalnym znaczeniu dla ochrony praw człowieka na świecie. Opracowanie stanowi rzetelną i kompleksową analizę, której celem jest dostarczenie czytelnikowi wiedzy o standardach ochrony praw człowieka uregulowanych w Pakcie, o sposobie jego interpretacji przez Komitet Praw Człowieka, a także o tym, jak standardy Paktu zostają odzwierciedlone w polskim prawie. (więcej): Międzynarodowy pakt praw obywatelskich (osobistych) i politycznych. Komentarz, Autorzy: Aleksandra Gliszczyńska-Grabias , Katarzyna Sękowska-Kozłowska , Roman Wieruszewski (red. nauk.) , Witold Sobczak , Leszek Wiśniewski

W 90 rocznicę śmierci Gabriela Narutowicza. Historia trwająca, czy aktualizowana?

2012/12/11

Obraz podzielonej na pół Polski z epoki zabójstwa z 1922 r. to przecież obraz dzisiejszy. Już wtedy Maria Dąbrowska zapisała, że dokonała „wstrząsającego” dla niej „odkrycia”, że „naród nasz składa się z dwu narodów, które język ust mają wspólny, ale nie język ducha”. O książce Patryka Pleskota „Zabić Prezydenta” pisze prof. Marcin Kula.
Zapraszamy także do zapoznania się z biogramem – Gabriel Narutowicz, pierwszy Prezydent RP (1865 – 1922)

Ile jest prawdy w mitach narosłych wokół żydowskich komunistów

2012/12/03

Elementem anarchizującym proces odbudowy polskiej państwowości byli nie Żydzi, tylko narodowcy. Żydzi w Polsce międzywojennej „trzymali” z rządem pisze Jan Tomasz Gross.

Spędziłem tego lata sześć tygodni w Krakowie z grupą amerykańskich studentów. Prowadziłem seminarium na temat historii polskich Żydów „przed, w trakcie i po okresie Zagłady”. A ponieważ jako tako znam tylko drobny wycinek tego zagadnienia, pomagali mi w zajęciach koledzy i koleżanki z Polski i z Ameryki. Między innymi w trakcie trzech spotkań seminaryjnych świetna znawczyni tematu przedstawiła panoramę życia społeczno-politycznego Żydów w Polsce międzywojennej. I kiedy wychodziliśmy z sali po ostatnich zajęciach, złapała się nagle za głowę, mówiąc: „Ojej, Janku, zupełnie zapomniałam powiedzieć czegokolwiek na temat komunistów”.

Henryk Wujec o filmie „Pokłosie”

2012/11/26

Szanowny Panie Redaktorze, śmiał się Pan na „Pokłosiu” (Dominik Zdort: O tym jak śmiałem się na „Pokłosiu”, Plus Minus, 17-18.11.2012), ja płakałem. Może dlatego, że mniejsze mam poczucie humoru, może dlatego, że rozpoznałem w filmie Pasikowskiego wiele znanych mi, dramatycznych historii, o których ciągle nie mogę myśleć spokojnie. Nie tylko ja nie mogę. Może Pan się zdziwi, ale w Polsce jest wielu młodych ludzi, którzy poruszeni bolesną, polską historią, czując się odpowiedzialni za to, co w Polsce dobre i złe (ten motyw osobistej odpowiedzialności kierował nas kiedyś do sprzeciwiania się złu) sami z własnej woli robią to, co Pan szyderczo nazwał „namiętnym kolekcjonowaniem żydowskich nagrobków”.