Od kwietnia 2012 r. do kwietnia 2013 r. „Otwarta Rzeczpospolita” realizuje nowy projekt, poświęcony problematyce organizacji i ruchów skrajnych obecnych w demokratycznych państwach i społeczeństwach, finansowany ze środków Trust for Civil Society in Central and Eastern Europe.

PROJEKT: ORGANIZACJE SKRAJNE W DEMOKRATYCZNYM PAŃSTWIE I SPOŁECZEŃSTWIE

Pozwalamy, żeby na ulicach miast demokratycznych krajów, w imię swobód demokratycznych odbywały się parady nienawiści i nietolerancji. To zły znak. I to nie jest demokracja, bo demokracja nie polega na przyzwoleniu na zło, nawet najmniejsze, bo ono może nie wiadomo kiedy może urosnąć.

Marek Edelman

Podjęcie tej problematyki wydaje się, w świetle obserwowanych w ostatnim czasie wydarzeń, konieczne i coraz bardziej naglące. Aktywność grup skrajnych, radykalnych, posługujących się nie tylko nienawistną retoryką, lecz również podejmujących działania sprzeczne z zasadami i duchem demokracji, narasta w wielu państwach europejskich. Polska nie jest wolna od tej niepokojącej tendencji, a naszym zadaniem i obowiązkiem jest podjęcie jak najszerszych działań na rzecz jej zahamowania. Badania prowadzone w ramach projektu będą zatem w szczególności nastawione na opisanie postaci i skali występowania takich ruchów i organizacji w Polsce oraz w wybranych państwach europejskich, ocena dotychczasowych metod przeciwdziałania im, jak również sposoby zwiększenia ich skuteczności.

Projekt realizowany jest w kilku uzupełniających się etapach, których wyniki złożą się na kompleksową analizę problemu sformułowanego w temacie projektu:

1. Debata ekspercka otwierająca Projekt

2. Ekspertyzy (policy papers) – przygotowane przez uznanych ekspertów, zawierające wieloaspektową analizę i opis zjawiska oraz przede wszystkim szczegółowe rekomendacje w zakresie skutecznego przeciwdziałania poszczególnym problemom, takim jak: nawoływanie do przemocy i szerzenie nienawiści przez organizacje skrajne; organizacje skrajne a ruch kibiców sportowych; organizacje skrajne a wolność zgromadzeń; obecność i działalność organizacji skrajnych w Internecie; organizacje skrajnie a rozumienie patriotyzmu; przekształcanie się ruchów skrajnych w partie polityczne i ich wyborcze sukcesy oraz porażki w państwach Rady Europy; postawa społeczeństwa obywatelskiego wobec aktywności organizacji i ruchów o charakterze skrajnym; organizacje i środowiska skrajne a mniejszości etniczne, narodowe, religijne i seksualne oraz uchodźcy.

3. Seminaria robocze prezentujące poszczególne ekspertyzy. W trakcie realizacji projektu zorganizowane zostaną trzy seminaria robocze, podczas których autorzy ekspertyz prezentować będą rezultaty swoich badań. Adresatami a zarazem uczestnikami seminariów będą przede wszystkim osoby reprezentujące właściwe organy władzy państwowej, sądownictwa, Policji i Prokuratury, jak również przedstawiciele wszystkich środowisk, instytucji, które zaangażowane są w działania na rzecz budowania państwa i społeczeństwa wolnego od tendencji ekstremistycznych. Przewidywane są trzy seminaria eksperckie, poświęcone poszczególnym obszarom tematycznym: charakterystyce organizacji i ruchów skrajnych: skali, postaci i metod działania ruchów i organizacji skrajnych w Polsce oraz w wybranych państwach europejskich; ruchom i organizacjom skrajnym w kontekście ich oddziaływania i wpływu na poszczególne grupy (młodzież, uchodźcy, mniejszości rasowe i etniczne, lecz również partie polityczne) oraz aspektom prawnym przeciwdziałania takim ruchom i organizacjom. Rezultatem każdego z seminariów będzie opublikowanie prezentowanych podczas niego materiałów oraz przekazanie ich właściwym podmiotom.

4. Działania edukacyjne – w Projekcie przewidziano przygotowanie materiałów informacyjnych dla młodzieży szkolnej oraz studentów właściwych kierunków studiów dotyczące zagrożeń wynikających z działalności organizacji i ruchów skrajnych, metod przeciwdziałania im, ze szczególnym uwzględnieniem form działania i inicjatyw, w które młodzi ludzie mogą się włączać, chcąc budować otwarte i wolne od ekstremizmu społeczeństwo

5. Działania w mediach – kampania informacyjna na temat Projektu i jego rezultatów. Elementami kampanii będą artykuły publikowane w prasie na temat samego Projektu oraz problematyki, której Projekt dotyczy, a także wystąpienia w mediach przedstawicieli „Otwartej Rzeczpospolitej”. Media zapraszane będą ponadto do uczestnictwa w debatach i seminariach realizowanych w ramach Projektu.

6. Wykład Otwarty dedykowany Markowi Edelmanowi, upamiętniając Patrona zarazem da wyraz przesłaniu, jakie towarzyszy całemu Projektowi, niezgodzie na nienawiść i nietolerancję w życiu publicznym. To właśnie charakteryzowało bliską nam życiową postawę Marka Edelmana i w ten sposób kontynuujemy Jego dzieło.

7. Publikacja w formie książki drukowanej i elektronicznej, w polskiej i angielskiej wersji językowej, zawierająca całość materiałów zgromadzonych podczas trwania Projektu. Publikacja dostępna będzie również w wersji elektronicznej.

8. Debata zamykająca i podsumowująca Projekt. Podczas debaty końcowej zaprezentowane zostaną rezultaty prowadzonych przez rok badań i działań przewidzianych w Projekcie.

Zamiarem „Otwartej Rzeczpospolitej” jest, aby projekt przyczynił się do rzeczywistego, jak najbardziej efektywnego przeciwdziałania negatywnym skutkom aktywności ruchów i organizacji skrajnych w Polsce. Wierzymy, że dzięki podjętym w ramach Projektu inicjatywom, będzie to możliwe.

4 kwietnia 2012 r. „Otwarta Rzeczpospolita”, przy współpracy Poznańskiego Centrum Praw Człowieka INP PAN oraz Zakładu Praw Człowieka UW, pod patronatem Rady Programowej „Otwartej Rzeczpospolitej”, zorganizowała debatę ekspercką podejmującą problematykę obecności organizacji skrajnych w demokratycznych państwach i społeczeństwach. Z referatami wystąpili m.in. Ada Paprocka i dr Michał Bilewicz, w panelach eksperckich wypowiadali się natomiast m.in. prof. Mirosław Wyrzykowski, prof. Jerzy Jedlicki, prof. Klaus Bachmann, prof. Monika Płatek, dr Agnieszka Graff, Ewa Siedlecka, Konstanty Gebert i dr Adam Bodnar.

Poniżej prezentujemy referaty panelistów I debaty:

Potencjał ruchów skrajnych  – Michał Bilewicz

Organizacje skrajne  – Adam Leszczyński

Delegalizacja organizacji skrajnych – Ada Paprocka

Koncepcja demokracji obronnej –  Michał Urbańczyk

Dodatkowe materiały:

Afisz

Program pierwszej debaty

Polecamy także REPORTAŻ

Aktualności związane z projektem

Far-right parties and discourse in Europe: A challenge for our times – raport European Network Against Racism na temat organizacji i ruchów skrajnie prawicowych w Europie, 2012.

http://cms.horus.be/files/99935/MediaArchive/publications/20060_Publication_Far_right_EN_LR.pdf

Opracowanie Organizacji SOVA na temat organizacji i ruchów skrajnych w Rosji

http://www.sova-center.ru/en/xenophobia/reports-analyses/2012/07/d24976/

Democracy and extremist organisation. Legal answers to political challenges in the UK

Democracy and extremist organisation (…)

Right Violence: More Needs to be Done (opinion),  Matthew Goodwin

http://www.icare.to/news.php?en#Far