6 marca obchodzimy Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych ustanowiony przez Parlament Europejski w maju 2012 roku z inicjatywy działającego we Włoszech Komitetu Światowego Ogrodu Sprawiedliwych (GARIWO). Nie jest to data przypadkowa. Tego dnia zmarł Mosze Bejski, urodzony w Polsce inicjator Ogrodów Sprawiedliwych w Jerozolimie oraz współtwórca definicji Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Sprawiedliwy jest pojęciem szerszym w stosunku do przyznawanego przez Yad Vashem tytułu Sprawiedliwego wśród Narodów Świata – honorowego odznaczenia nadawanego przez państwo Izrael osobom nieżydowskiego pochodzenia za pomoc okazaną Żydom podczas II wojny światowej. Sprawiedliwi, poza obroną godności człowieka w czasie Zagłady, sprzeciwiali się ludobójstwu Ormian, udzielali pomocy ofiarom wojny w Rwandzie, Kambodży czy w czasie czystek etnicznych w byłej Jugosławii oraz występowali w obronie wolności w reżimach totalitarnych.

5 marca poznaliśmy nazwiska kolejnych osób, dla których wiosną tego roku posadzimy drzewka i odsłonimy kamienie z pamiątkową inskrypcją. Tegoroczni Sprawiedliwi to: Arsienij Borisowicz Roginski – rosyjski historyk i działacz polityczny, przewodniczący Stowarzyszenia „Memoriał”, zajmującego się badaniem zbrodni stalinowskich; Ewelina Lipko-Lipczyńska – nauczycielka języka polskiego. Podczas wojny wraz z rodziną uratowała ok. czterdziestu Żydów, za co otrzymała w 1966 r. tytuł Sprawiedliwej wśród Narodów Świata, a w 1997 r. honorowe obywatelstwo Państwa Izrael. Otwarcie protestowała przeciwko aresztowaniom studentów oraz antysemickiej kampanii Marca 1968 r., za co została wyrzucona ze szkoły z zakazem dalszego nauczania w Polsce; Raoul Wallenberg – szwedzki dyplomata, który w czasie wojny uratował od eksterminacji kilkadziesiąt tysięcy węgierskich Żydów.

Więcej informacji na stronie Domu Spotkań z Historią