9 marca br. odbyło się spotkanie z Sir Robertem Andrew Burnsem, specjalnym wysłannikiem rządu brytyjskiego ds. związanych z Holokaustem, zorganizowane na prośbę Ambasady Brytyjskiej przez Stowarzyszenie „Otwarta Rzeczpospolita” we współpracy z Żydowskim Instytutem Historycznym, który udzielił gościny.

Uczestnicy spotkania rozmawiali o nauczaniu o Holokauście. Zebranych przywitała dyrektorka ŻIH, Eleonora Bergman, dyskusję poprowadziła Paula Sawicka, prezeska Stowarzyszenia „Otwarta Rzeczpospolita”. Wśród gości znaleźli się: Beata Angelica reprezentująca Ambasadę USA,  Alon Simhhayoff z Ambasady Izraela oraz Piotr Kadlcik, Przewodniczący Zarządu Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP.

Uczestnictwo w debacie potwierdzili m.in.: Małgorzata Blicharz i Krzysztof Izdebski z Warszawskiej Gminy Żydowskiej, Ewa Bobińska z Pracowni Edukacji Obywatelskiej Ośrodka Rozwoju Edukacji, Iga Kaźmierczak i Alicja Pacewicz z Centrum Edukacji Obywatelskiej, Piotr Kowalik z Muzeum Historii Żydów Polskich, Monika Kozuń z Forum Dialogu Między Narodami, Aleksandra Leliwa-Kopystyńska ze Stowarzyszenia „Dzieci Holokaustu”, Katarzyna Madoń-Mitzner z Domu Spotkań z Historią, Wiesława Młynarczyk z Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej, Arkadiusz Walczak z Warszawskiego Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń, a także Helena Datner, Hanna Węgrzynek i Andrzej Żbikowski z Żydowskiego Instytutu Historycznego.

Gość z Wlk. Brytanii zapoznał zebranych z tym w jaki sposób w system edukacji na Wyspach Brytyjskich włącza się nauczanie o Holokauście, opowiedział m.in. o tym, jak jednodniowe wizyty uczniów brytyjskich w b. Obozie Auschwitz-Birkenau poprzedzane zajęciami przygotowującymi, stanowią następnie podstawę do dalszych zajęć.

Trzeba tu wspomnieć, że wcześniej Sir Robert Andrew Burns spotkał się z przedstawicielami Ministerstwa Edukacji Narodowej, którzy zapoznali go z polityką resortu w tym zakresie. Powołano w ministerstwie w październiku ub. roku Zespół Doradczy ds. nauczania o Holokauście. Kolejne spotkanie Zespołu przewidziane jest na początku kwietnia br.

Podczas spotkania w Żydowskim Instytucie Historycznym omawiano głównie przedsięwzięcia edukacyjne  dotyczące Holokaustu prowadzone z inicjatywy organizacji pozarządowych, tzn. takie, które stanowią fakultatywną formę szkoleń i warsztatów adresowanych do młodzieży i nie wynikają z obligacji programowych.

Uczestnicy dyskusji wspólnie zastanawiali się, w jaki sposób skutecznie zachować wśród następnych pokoleń pamięć o Holokauście i wrażliwość na tematykę Zagłady. Różnie definiowano cele edukacyjne nauczania o Holokauście. Dla jednych jest nim poznanie historii Zagłady i wynikających zeń implikacji w życiu społecznym i kulturowym, dla innych – ma być wprowadzeniem do poznania fenomenu ludobójstwa i współczesnych jego przejawów. Część ekspertów widzi w historii Żydów polskich ciągłość dziejów, przerwanych przez Shoah, część natomiast chce traktować Zagładę jako dziejowy precedens, niezależny od wydarzeń wcześniejszych. Jedni dostrzegają, że walka z antysemityzmem u swych podstaw winna mieć tego typu edukację, inni akcentują potrzebę ponownego włączenia dziedzictwa żydowskiego do spuścizny kulturowo-historycznej naszego kraju.

Wszyscy dyskutanci prezentowali stanowisko, że edukacja o Holokauście jest koniecznością.

Przemysław Wiszniewski

Podziękowanie Sir Andrew Burnsa – kliknij tutaj