W dniach 8-9 listopada 2010 r. w Ottawie odbyła się doroczna konferencja Międzyparlamentarnej Koalicji na Rzecz Zwalczania Antysemityzmu (The Inter-parliamentary Coalition for Combating Antisemitism – ICCA), zorganizowana we współpracy z rządem kanadyjskim. Koalicja, zawiązana we wrześniu  2008 r., powstała przede wszystkim w celu wymiany wiedzy, informacji i doświadczeń koniecznych dla skutecznego przeciwdziałania antysemityzmowi, oraz dla uświadamiania niebezpieczeństw i dramatycznych skutków, jakie wywołuje ta postać nienawiści. Jej inicjatorem i organizatorem jest członek Parlamentu Wielkiej Brytanii i przewodniczący Komisji Parlamentarnej ds. walki z antysemityzmem, John Mann, który dwukrotnie przyjeżdżał do Polski (w lutym i w lipcu 2008 r.) poszukując posłów zainteresowanych przystąpieniem do Koalicji. (z panem Johnem Mannem spotkaliśmy się w naszej siedzibie 13 lutego 2008 r. Do Koalicji należą parlamentarzyści reprezentujący ponad 50 państw z całego świata. Podczas spotkania w Ottawie nie było niestety ani jednego przedstawiciela polskiego parlamentu.

Tegoroczna konferencja zgromadziła ponad 150 uczestników – parlamentarzystów, naukowców, przedstawicieli organizacji pozarządowych. Obradom grup parlamentarnych towarzyszyły równoległe panele ekspertów, podczas których zastanawiano się nad sposobami przeciwdziałania antysemityzmowi we wszystkich jego postaciach, także tych najbardziej współczesnych, zaliczając do nich głoszenie „kłamstwa oświęcimskiego”, akcje bojkotowania izraelskich naukowców i ośrodków akademickich oraz pozbawioną wszelkich proporcji, skrajnie stronniczą krytykę Izraela, z wyraźnym zastrzeżeniem, iż krytyka Izraela podobna do tej, której doświadczają wszystkie inne państwa świata, jest nie tylko dopuszczalna, lecz również bardzo potrzebna. Dużo miejsca poświęcono ponadto problemowi szerzenia antysemickiej nienawiści w Internecie. Podkreślono także niezwykle niepokojące odradzanie się tradycyjnych form antysemityzmu, m.in. oskarżenia Żydów o dokonywanie mordów rytualnych, pojawiające się na całym świecie nowe wydania „Protokołów Mędrców Syjonu”. Przedstawiono ponadto szereg przykładów antysemickich postaw i wypowiedzi pojawiających się na forum politycznych gremiów ONZ – Zgromadzenia Ogólnego oraz Rady Praw Człowieka, które sprawiają, że organizacja powstała w celu ochrony praw człowieka i zwalczania wszelkiej dyskryminacji, sama staje się często areną szerzenia nienawiści i uprzedzeń.

W konferencji wzięło udział wielu wybitnych akademików i ekspertów reprezentujących różne dziedziny nauki, m.in. prof. Alvin Rosenfeld, prof. Karen Eltis, prof. Walter Reich, prof. Irwin Cotler, dr Charles Small, jak również przedstawicieli organizacji międzynarodowych, polityków i aktywistów. Był wśród nich m.in. Andrew Baker – Specjalny Przedstawiciel OBWE ds. Przeciwdziałania Antysemityzmowi oraz Hillel Neuer, dyrektor organizacji pozarządowej UN Watch.

Jednym z najbardziej przejmujących momentów konferencji, która obfitowała w niezwykle zdecydowane wystąpienia (m.in. zakończone owacjami na stojąco przemówienie Premiera Kanady, w którym zapewnił o determinacji, z jaką jego rząd będzie zwalczał wszelkie przejawy antysemityzmu), była przemowa prof. Elie Wiesela. I chyba właśnie jego słowa o tym, że nigdy od czasu zakończenia II wojny światowej, nie czuł się tak zagrożony wzrostem nastrojów antysemickich oraz „ludobójczym antysemityzmem” propagowanym przez władze Iranu, powinny stanowić sygnał ostrzegawczy dla wszystkich, którzy deprecjonują dziś zjawisko antysemityzmu lub starają się je sprowadzić do postaci „antyizraelskiej złości”. Nie wolno bowiem, co podkreślał prof. Wiesel, zapominać o tym, jak szybko złość ta może przerodzić się w „złość antyżydowską”.

Efektem końcowym konferencji jest dokument o nazwie Protokół Ottawski, przyjęty przez zgromadzenie parlamentarzystów Koalicji. Wskazuje on na najbardziej niepokojące obecnie tendencje i postaci antysemityzmu, formułuje szereg postulatów w zakresie pożądanych reakcji ze strony władz poszczególnych państw jak również całej międzynarodowej wspólnoty. Protokół należy jednak odczytywać również jako wezwanie skierowane do nas wszystkich, jako apel o zdecydowane, bezkompromisowe przeciwstawianie się wszelkim formom antysemityzmu – „najstarszej nienawiści” na świecie.

Aleksandra Gliszczyńska-Grabias

Autorka jest asystentką naukową w Poznańskim Centrum Praw Człowieka INP PAN, stypendystką Yale University Initiative for the Interdisciplinary Study of Antisemitism, członkinią Otwartej Rzeczpospolitej.

Tekst Protokołu Ottawskiego: http://www.antisem.org/archive/ottawa-protocol-on-combating-antisemitism/