Dn. 4 września 2012 r. odbyła się w Sejmie konferencja poświęcona tematyce przestępstw z nienawiści popełnianych na tle homofobicznym. Po raz pierwszy tematyka ta była poruszana w takiej formie w polskim Parlamencie i już sam fakt możliwości jej zorganizowania należy ocenić jako znaczny krok w kierunku uznania dyskryminacji na tle orientacji seksualnej i tożsamości płciowej za ważny problem społeczny i prawny w Polsce. Wydarzenie to odbyło się dzięki inicjatywie i współpracy posła Roberta Biedronia oraz Kampanii Przeciw Homofobii. Podczas spotkania przedstawione zostały nie tylko obowiązujące standardy prawne – międzynarodowe i krajowe – w zakresie karania mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści na tle homofobicznym, zaprezentowano również postulowane zmiany obowiązujących regulacji, w tym projekty nowelizacji polskiego kodeksu karnego, przewidujące dodanie do katalogu przesłanek penalizacji mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści m.in. przesłankę odnoszącą się do orientacji seksualnej i tożsamości płciowej. Ponadto, mowa była o sytuacji osób LGBT w Polsce w kontekście przemocy z nienawiści. Projekt, choć wychodzi naprzeciw nie tylko trendom panującym w większości państw europejskich w zakresie ustanawiania nowej legislacji, lecz również uwzględnia wyniki badań wskazujących na masową skalę zjawiska mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści, których doświadczają osoby LGBT, nie uzyskał jak dotąd w polskim parlamencie i rządzie koniecznego poparcia. Mirosława Makuchowska z Kampanii Przeciw Homofobii przytaczała wyniki badań prowadzonych wśród osób LGBT, które doświadczyły słownej i fizycznej przemocy na tle homofonicznym. Mowa była m.in. o bardzo wysokim odsetku samobójstw popełnianych przez młode osoby o homoseksualne.

Gośćmi specjalnymi konferencji byli państwo Shepard – rodzice Matthew Sheparda, zamordowanego ze szczególnym okrucieństwem z powodu swego homoseksualizmu. Rodzice Matthew swoimi staraniami doprowadzili do zmiany prawa w USA w sposób, który nakazuje w przypadku przestępstw, jakich ofiarą padł ich syn, uwzględniać jako okoliczność dodatkowo obciążającą sprawcę nienawistną motywację wobec osób LGBT. Państwo Shepard mówili w Sejmie nie tylko o swoich wysiłkach na rzecz zmiany amerykańskiego prawa, lecz przede wszystkim o osobistym doświadczeniu tragedii, która dowodzi, jak poważnym i drastycznym problemem na całym świecie jest homofoniczna nienawiść, prowadząca do przemocy.

Niewątpliwie najbardziej przejmującym momentem konferencji w Sejmie, oprócz wystąpienia państwa Shepard, był apel, jaki odczytały matki osób LGBT, skupione w grupie wsparcia działającej przy KPH. W emocjonalnym wystąpieniu domagały się one zakończenia stanu dyskryminacji, w jakim muszą znajdować się osoby LGBT w Polsce oraz zapewnienia im bardziej skutecznej ochrony prawnej przez przestępstwami z nienawiści.

Dużym rozczarowaniem dla organizatorów oraz zgromadzonych gości konferencji był brak obecności jakiegokolwiek przedstawiciela Ministerstwa Sprawiedliwości czy rządu. Obecność taka z pewnością ułatwiłaby dyskusję nad postulowanymi przez środowiska osób LGBT zmianami w zakresie prawa karnego, opiniowanymi dotychczas negatywnie przez resort kierowany przez Ministra Gowina.

„Otwartą Rzeczpospolitą” podczas konferencji reprezentowała Aleksandra Gliszczyńska-Grabias, która przedstawiła w panelu dyskusyjnym referat dotyczący standardów międzynarodowych oraz poszczególnych rozwiązań prawa krajowego w zakresie przeciwdziałania przestępstwom z nienawiści oraz mowie nienawiści.

Aleksandra Gliszczyńska-Grabias

Transmisja z konferencji „przestępstwa z nienawiści na tle homofobii. Standardy ochrony prawnej w Polsce i na świecie”