Spotkanie z przedstawicielami Amnesty International

2015/03/25

Dziś (25.03) gościli u nas w biurze Marco Perolini, ekspert ds. dyskryminacji w Amnesty International oraz Weronika Rokicka, koordynatorka kampanii Amnesty International Polska. Przybliżyłyśmy ideę naszego projektu „Społeczeństwo na rzecz tolerancji” i tryb działania portalu www.zglosnienawisc.otwarta.org. Wizyty przedstawicieli Amnesty International w polskich organizacjach zajmujących się zwalczaniem przestępstw motywowanych nienawiścią, wiążą się z przygotowywanym przez specjalistów raportem dotyczącym dyskryminacji mniejszości w Polsce.

Informacja o korzystnym (precedensowym) postanowieniu SA w Warszawie – sprawa przeciwko W. Olszańskiemu oraz M. Osadowskiemu

2024/02/02

Czy powództwo o ochronę dobrego imienia Narodu Polskiego może być skutecznym narzędziem zwalczania nienawiści etnicznej i antysemityzmu?

Prawnicy kancelarii Jabłoński Koźmiński, przy współpracy z Instytutem Cycerona, prowadzą precedensową sprawę z powództwa Otwartej Rzeczpospolitej – Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii. Pozew przeciwko Wojciechowi Olszańskiemu i Marcinowi Osadowskiemu dotyczy roszczeń o ochronę dobrego imienia Narodu Polskiego (na gruncie ustawy o IPN) w związku z antysemickimi działaniami.

W styczniowym postanowieniu Sąd Apelacyjny w Warszawie potwierdził, że w sprawach ekscesów antysemickich powództwo organizacji społecznej o ochronę dobrego imienia Narodu Polskiego jest jak najbardziej możliwe.

Więcej informacji na stronie internetowej Kancelarii Jabłoński Koźmiński.

___________________________________________

Analiza przypadku, przygotowanie pozwu i koncepcji litygacji strategicznej było częścią projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG. 

Konferencja podsumowująca projekt Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie

2024/01/26

26 stycznia 2024 roku odbyła się konferencja podsumowująca projekt „Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie„, który Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita realizowało od listopada 2021 roku do grudnia 2023 roku.

Projekt był realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

W konferencji udział wzięły:

– Paula Sawicka, Przewodnicząca Rady Programowej Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita;

– Dominika Bulska, koordynatorka merytoryczna projektu;

– Agnieszka Haska, Centrum Badań nad Zagładą, IFiS PAN;

– Aleksandra Gliszczyńska –Grabias, Rada Programowa Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita, Poznańskie Centrum Praw Człowieka INP PAN.

Nie rób drugiemu co antysemickie

2024/01/26

Antysemityzm to zachowania, które szkodzą Żydom dlatego, że są Żydami.

To słowa i czyny skierowane przeciw Żydom lub osobom tylko uznawanym za Żydów, a także własności, instytucjom, obiektom religijnym społeczności żydowskiej.

Nie rób drugiemu co antysemickie.

Wejdź na www.otwarta.org i dowiedz się więcej.

Projekt Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

Kolejny akt oskarżenia przeciwko Michałowi Woźnickiemu

2024/01/23

2 czerwca 2023 roku Michał Woźnicki – wydalony niedawno ze stanu kapłańskiego salezjanin – transmitował odprawianą przez siebie mszę św. trydencką. W jej trakcie mówił o Żydach jako „pijawkach i kleszczach, żyjących na organizmie właściciela”, „korumpujących, zniewalających, deprawujących”, „odpowiedzialnych za pornografię, rozpijanie młodzieży, demoralizację”, „odpowiedzialnych za zło na świecie” – a tym samym wywoływał poczucie silnej niechęci oraz nienawiści wobec Żydów z powodu ich przynależności narodowej i wyznaniowej.

5 czerwca 2023 roku złożyliśmy w tej sprawie zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu.

29 grudnia 2023 roku do Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald przesłano akt oskarżenia przeciwko Michałowi Woźnickiemu, oskarżonemu o popełnienie przestępstwa z art. 257 kk.

___________________________________

Podejmowane przez nas interwencje prawne były częścią projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG. 

Podsumowanie interwencji prawnych w okresie lipiec – grudzień 2023

2024/01/10

W ramach projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG podejmujemy, za pośrednictwem portalu www.zglosnienawisc.otwarta.org, interwencje prawne dotyczące czynów i mowy nienawiści, ze szczególnym uwzględnieniem tych o charakterze antysemickim.

Interwencje prawne i ich skutki w okresie lipiec – grudzień 2023

Ujęcie całościowe W okresie od lipca do grudnia 2023 roku przekazaliśmy do Prokuratury 128 zawiadomień o możliwości popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu; z wyjątkiem 3 (facebook.pl, Radio TOK FM oraz miasto Warszawa) wszystkie zawiadomienia dotyczyły treści zamieszczanych w serwisie x.com (dawniej twitter.com). 124 ze 128 zawiadomień dotyczyła zdarzeń i wypowiedzi o charakterze antysemickim lub krzyżowej mowy nienawiści (komentarz antysemicki i homofobiczny). 84 sprawy zostały zamknięte, pozostałe 44 nadal są w toku.

Wyrok za plakat „Strzeż się tyfusu plamistego. Unikaj Żydów”

2023/12/01

4 września 2022 roku, w trakcie cotygodniowej manifestacji Literiady pod Pałacem Prezydenckim, kontrmanifestantka prezentowała transparent zawierający sformułowania: „Strzeż się tyfusu plamistego. Unikaj Żydów”, tj. zawierający treści nawołujące do nienawiści na tle narodowościowym.

W tej sprawie złożyliśmy do Prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu. Udzieliliśmy również pomocy prawnej osobie, która zdecydowała się występować jako osoba bezpośrednio dotknięta tym przestępstwem. Sąd przesłuchał dodatkowo trzech innych świadków tego wydarzenia.

30 listopada 2023 roku w Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Śródmieścia odbyła się kolejna rozprawa w tej sprawie.

Joanna C. została uznana winną zarzucanych czynów. Sąd wyznaczył karę ograniczenia wolności poprzez wykonywanie prac społecznych przez 10 miesięcy w wymiarze 30 godzin miesięcznie. Dodatkowo nałożył grzywnę w wysokości 3.000 złotych oraz obciążył kosztami postępowania – 250 złotych.

Sąd ogłaszając ustne motywy wyroku wskazał, że szerzenie nienawiści na tle narodowościowym, etnicznym, rasowym czy religijnym – wszystkie te aspekty zostały wyczerpane w sądzonym czynie – wobec Żydów w mieście, w którym było największe getto, gdzie Holokaust był rzeczywistością, za pomocą materiałów z czasów Holokaustu jest szczególnie wyraziste i zasługuje na wyraźne i jednoznaczne potępienie i ukaranie. Jednocześnie Sąd podkreślił, że oskarżona jest w pełni świadoma znaczenia swoich czynów i może za nie odpowiadać.

Wyrok nie jest prawomocny.
___________________________________
Podejmowane przez nas interwencje prawne są częścią projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG. 

Podręcznik „Antysemityzm w Polsce. Praktyczne wytyczne”

2023/10/30

Oddajemy w Państwa ręce podręcznik “Antysemityzm w Polsce. Praktyczne wytyczne”, którego celem jest przedstawienie korzeni i polskiej specyfiki stereotypowych przekonań i uprzedzeń antysemickich oraz wskazówek jak rozpoznawać przejawy antysemityzmu w Polsce. Jest to pewnego rodzaju uszczegółowienie przyjętej 26 maja 2016 roku przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Upamiętnienia Holokaustu (International Holocaust Remembrance Alliance – IHRA), do którego należy Polska, niewiążącej prawnie roboczej definicji antysemityzmu.

Publikacja zawiera przydatne informacje prawne, ponieważ niektóre z zachowań antysemickich są przestępstwami. Ponadto na końcu podręcznika znajdują się sformułowane przez nas rekomendacje, które mogłyby usprawnić przeciwdziałanie antysemityzmowi. 

Podręcznik jest przeznaczony dla każdego, kto powołany jest do przeciwdziałania antysemityzmowi oraz do tych, którzy nie chcą być na niego obojętni.

Antysemityzm psuje społeczeństwo. Jego przejawy były i są obecne wszędzie tam, gdzie mieszkali Żydzi. W zależności od miejsca i czasu, dominującej kultury i religii, antysemityzm mógł przyjmować specyficzne formy. Lepiej zrozumiemy i rozpoznamy obecne dziś w Polsce przejawy antysemityzmu, jeśli poznamy kontekst historyczny, w jakim się pojawiały i rozwijały. Bowiem antysemityzm w jednym kraju – w tym wypadku w Polsce – może, ale nie musi, mieć taką samą formę, jak w każdym innym kraju” – pisze we wstępie do publikacji Paula Sawicka, Przewodnicząca Rady Programowej Otwartej Rzeczpospolitej.

Autorzy i autorki publikacji: Michał Bilewicz, Dominika Bulska, Aleksandra Gliszczyńska-Grabias, Agnieszka Haska, Bożena Keff, Grzegorz Krzywiec, Mateusz Woiński, Mikołaj Winiewski. 

Współpraca merytoryczna: Dariusz Stola, Paula Sawicka, Damian Wutke.

___________________________

Publikacja powstała w ramach projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

Kolejny akt oskarżenia przeciwko autorowi antysemickiego wpisu

2023/10/27

4 kwietnia 2023 roku użytkownik serwisu twitter.com umieścił antysemicki wpis o treści: „Ja tez najchętniej życzył bym im powtórkę z historii. Jak niemcy mordowali żydów to było be, ale jak żydzi mordują Palestyńczyków, twierdząc ze to ich ziemia bo w książce pisze ze bóg dal to jest dobrze. No kurwa, żydy do gazu a nie do Gazy”. Tego samego dnia skierowaliśmy do Prokuratury Okręgowej w Warszawie zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu.

Zawiadomienie zostało przekazane do Prokuratury Rejonowej w Piasecznie, która 29 maja br. wszczęła dochodzenie w tej sprawie.

24 października 2023 roku do Sądu Rejonowego w Piasecznie, II Wydział Karny, został przesłany akt oskarżenia, który zarzuca autorowi wpisu popełnienie przestępstwa z art. 256 § 1 kodeksu karnego, tj. propagowanie faszystowskiego lub innego totalitarnego ustroju państwa i nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość.

___________________________

Podejmowane przez nas interwencje prawne są częścią projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG. 

Zawiadomienie ws. Marie Andersen

2023/10/24

W dn. 24 października 2023 roku Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita złożyło zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa nawoływania do nienawiści na tle etnicznym i narodowościowym (art. 256 k.k.) oraz nawoływania do i pochwalania popełnienia przestępstwa (art. 126a k.k.) przez Marie Andersen, studentkę Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, w sprawie, która od kilku dni bulwersuje krajową i międzynarodową opinię publiczną oraz środowiska zaangażowane w zwalczanie wszelkich form antysemityzmu i ksenofobii. Stoimy na stanowisku, że drastyczne przejawy antysemityzmu nie mogą pozostawać bez odpowiedzi i konsekwencji prawnych.

O dalszych krokach prawnych, jak również kolejnych innych działaniach Otwartej Rzeczpospolitej w tej sprawie będziemy informować na bieżąco.

Kolejny akt oskarżenia przeciwko Michałowi Woźnickiemu

2023/10/09

6 listopada 2022 roku w trakcie transmitowanej za pośrednictwem serwisu YouTube.pl mszy świętej Michał Woźnicki publicznie nawoływał do nienawiści wobec Żydów i propagował faszystowski ustrój państwa. Mówił o nich jako o „rozsadnikach nienawiści”, sugerował jakoby Holokaust był wyłączną konsekwencją działań Żydów, a także wskazywał, że Żydzi jako narodowość są perfidni i obłudni.

Jak wynika z Nagrania, Michał Woźnicki podczas transmitowanej mszy świętej zawarł szereg twierdzeń odnoszących się do Żydów:

„Pius XII nie miał odwagi Żydom powiedzieć, że to co  cierpicie w czasie II wojny jest to zapłata, konsekwencja zabicia Jezusa Chrystusa. A trzeba to było Żydom mówić i dzisiaj im to trzeba mówić, że  jak Wam [Żydom – przyp. wł.] nie wystarczyła II wojna światowa i Hitler to się szykujcie na następnego, samego wyprodukujecie, swoimi pieniędzmi  i swoją perfidią. Diabeł usłucha waszych próśb, a Pan Bóg dopuści, skoro  dopuścił już takie rzeczy. Ewidentnie Holokaust jest zapłatą dla Żydów  za zabicie Mesjasza”.

Żydowska obłuda, która ma moc się siać

„Jeśli się Żydzi nie nawrócicie… Hitler wam zgotował jedną rzeczywistość, przyjdzie drugi który wam zgotuje jeszcze większą. Samą ją wyhodujecie za swoje pieniądze. Diabeł wam w tym dopomoże.”

28 listopada 2022 roku złożyliśmy w tej sprawie zawiadomienie do Prokuratury Okręgowej w Poznaniu, która sprawę przekazała do Prokuratury Okręgowej Poznań-Stare Miasto. 21 grudnia 2022 roku zostało wszczęte dochodzenie w sprawie możliwości popełnienia przestępstwa z art. 256 § 1 kk w zb. z art. 257 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, tj. publiczne propagowanie faszyzmu i nawoływanie do nienawiści.

25 września 2023 roku do Sądu Rejonowego Poznań-Stare Miasto przesłano akt oskarżenia przeciwko Michałowi Woźnickiemu.

_______________________________________________________________________________
Podejmowane przez nas interwencje prawne są częścią projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG. 

Infografika – Antysemityzm w Polsce. Praktyczne wytyczne.

2023/07/31

Czym jest antysemityzm? Kto jest na niego narażony? Czym charakteryzują się tego typu uprzedzenia? I w jaki sposób uprzedzenia antyżydowskie objawiają się w Polsce?

Udzielenie jednoznacznej odpowiedzi na te pytania to nie lada wyzwanie. W projekcie Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanym z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG podjęliśmy się tego zadania i dziś oddajemy w Państwa ręce infografikę przedstawiającą wytyczne opisujące antysemityzm w Polsce, będące rozwinięciem definicji IHRA. Prace nad wytycznymi trwały półtora roku i prowadzone były w zespole ekspertów zajmujących się antysemityzmem w Polsce.

Więcej informacji o definicji IHRA, pracach nad wytycznymi i składzie zespołu eksperckiego znajdziecie Państwo na naszej stronie internetowej.

Autorką infografiki jest Katarzyna Woszczyńska.

Warszawa przyjmuje roboczą definicję antysemityzmu

2023/07/28

28 lipca 2023 r. Prezydent m.st. Warszawy Rafał Trzaskowski podpisał Deklarację w sprawie przeciwdziałania antysemityzmowi. Tekst deklaracji zawiera Roboczą definicję antysemityzmu przyjętą w 2016 r. przez Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście (IHRA), która to definicja będzie stosowana przez władze miasta i podległe im instytucje.

Warszawa stała się tym samym drugim miastem – a pierwszą metropolią – w Polsce, która w tak czytelny sposób powiedziała NIE antysemityzmowi. To niezwykle ważne przesłanie w roku, gdy obchodzimy 80. rocznicę Powstania w Getcie Warszawskim.

Podczas uroczystego podpisania Deklaracji Prezydent Rafał Trzaskowski powiedział: „W Polsce, w Warszawie, społeczność żydowska współtworzyła nasz kraj i nasze miasto. Warszawa zawsze była i zawsze będzie miastem otwartym i tolerancyjnym. Miastem, w którym nie ma miejsca na antysemityzm. I dlatego bardzo się cieszę, że dziś możemy tę deklarację podpisać i tę definicję przyjąć. Polski rząd też podziela te wartości. Potrzebujemy twardej walki z antysemityzmem”.

Podpisanie deklaracji nastąpiło w Ratuszu Miejskim w obecności m.in. Ambasadora Izraela w Polsce dra Yacova Livne, Naczelnego Rabina Polski Michaela Schudricha, Przewodniczącej Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Polsce Klary Kołodziejskiej, Przewodniczącej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie Sylwii Kędzierskiej-Jasik oraz dra Sebastiana Rejaka, Dyrektora Amerykańskiego Komitetu Żydowskiego na Europę Środkową.

Deklaracja przeciwdziałania antysemityzmowi

Podsumowanie interwencji prawnych w okresie styczeń – czerwiec 2023

2023/07/18

W ramach projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG podejmujemy, za pośrednictwem portalu www.zglosnienawisc.otwarta.org, interwencje prawne dotyczące czynów i mowy nienawiści, ze szczególnym uwzględnieniem tych o charakterze antysemickim.

Interwencje prawne i ich skutki w okresie styczeń – czerwiec 2023

Ujęcie całościowe

W okresie od stycznia do czerwca 2023 roku przekazaliśmy do Prokuratury 130 zawiadomień o możliwości popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu; z wyjątkiem 3 (wpolityce.pl, wiernipolsce.wordpress.com oraz miejscowość Turzyn) wszystkie zawiadomienia dotyczyły treści zamieszczanych w serwisie twitter.com. 122 ze 130 zawiadomień dotyczyła zdarzeń i wypowiedzi o charakterze antysemickim. 85 wszystkich spraw zostało zamkniętych, pozostałe 45 nadal jest w toku.

Akt oskarżenia przeciwko Wojciechowi Olszańskiemu

2023/07/11

13 sierpnia 2022 roku w Grudziądzu odbył się I Marsz gen. Tadeusza Rozwadowskiego. W jego trakcie Wojciech Olszański nawoływał do mordowania i dyskryminowania Żydów i znieważał publicznie osoby pochodzenia żydowskiego. Otwarcie szczuł na przebywające w Polsce osoby, które w naszym kraju znalazły schronienie przed wojną w Ukrainie. O trudną sytuację ekonomiczną Polaków oskarżał Żydów: „kredyt hipoteczny, na żydowskich, lichwiarskich warunkach jest silniejszy od każdych kajdan”, „ceny węgla, ceny paliwa, ceny żarcia, ceny prądu to są żydowskie knowania, nie możemy do Polaków strzelać, to ich zagłodzimy”, „Żyd nie popuści, jak już raz coś wziął, to nie oda”. Oskarżał Żydów również o spowodowanie śmierci generała Rozwadowskiego mimo braku jakichkolwiek dowodów i przesłanek w tym względzie. Szerzył nieprawdziwe informacje mające dyskredytować Ukraińców: „Staje przed wami gnojek z banderowską odznaką i żąda, by w Polsce język ukraiński był językiem urzędowym”. Podburzał też nastroje antyukraińskie: „Nasze polskie dzieci nie dostają się na studia, bo miejsca naszych, polskich dzieci mają dzieci tych, którzy w 1943 r. rżnęli Polaków w czasie snu, a dzisiaj udają dziewice”.

Zgromadzeni na wiecu w okolicach pl. Niepodległości eksponowali nazistowskie symbole, sam Olszański na rękawie miał emblemat nawiązujący do Żelaznego Krzyża – pruskiego, a potem hitlerowskiego odznaczenia wojskowego. „Śmierć wrogom Polaków”, „Śmierć wrogom Ojczyzny” – skandowali uczestnicy, a Olszański otwarcie nawoływał: „Cel jest prosty, zgrywamy muszkę ze szczerbinką, a na końcu tej drogi widzimy nienawistny pysk naszego wroga i spokojnie, płynnym ruchem pociągamy za spust… polityczny”. „Celuj w łeb, a potem myśl” – dodawał.

16 sierpnia 2022 roku złożyliśmy w tej sprawie zawiadomienie do Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy, która sprawę przekazała do Prokuratury Rejonowej w Grudziądzu. 20 października 2022 roku zostało wszczęte dochodzenie w sprawie możliwości popełnienia przestępstwa z art. 256 § 1 kk w zb. z art. 257 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, tj. publiczne propagowanie faszyzmu i nawoływanie do nienawiści.

27 czerwca 2023 roku do Sądu Rejonowego w Grudziądzu przesłano akt oskarżenia przeciwko Wojciechowi Olszańskiemu.

_______________________________________________________________________________
Podejmowane przez nas interwencje prawne są częścią projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG. 

Antysemityzm w Polsce: praktyczne wytyczne

2023/04/14

Od listopada 2021 roku Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita realizuje projekt Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, w ramach dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG

Jednym z głównych celów, jakie postawiliśmy sobie w ramach projektu, było przygotowanie operacyjnej definicji antysemityzmu dostosowanej do kontekstu polskiego. W trakcie prac ekspertów i ekspertek powstały praktyczne wytyczne, które ułatwić mają pracę osobom na co dzień zajmującym się przeciwdziałaniem antysemityzmowi w Polsce. Zaproponowane przez nas wytyczne stanowią uszczegółowienie definicji antysemityzmu Międzynarodowego Sojuszu pamięci o Holokauście (IHRA).

W panelu eksperckim pracowało ośmioro wybitnych specjalistów i specjalistek ds. antysemityzmu w Polsce, reprezentujących różne dziedziny naukowe a tym samym różne punkty widzenia:

Psychologia społeczna – dr Mikołaj Winiewski, adiunkt w Centrum Badań nad Uprzedzeniami, badacz antysemityzmu z perspektywy psychologii społecznej od 2008 roku, jego doktorat poświęcony był m.in. postrzeganiu Żydów w Polsce. Zajmuje się również tematyką pogromów żydowskich oraz stereotypów żydowskich w Polsce.

Psychologia społeczna i socjologia – dr hab. Michał Bilewicz, prof. UW, adiunkt w Centrum Badań nad Uprzedzeniami, badacz antysemityzmu z perspektywy psychologii społecznej i socjologii od 2005 roku. W swoich badaniach skupia się nie tylko na postrzeganiu Żydów w Polsce, ale przede wszystkim na historycznych relacjach między Polakami i Żydami, a także na historycznych wyjaśnieniach różnych wydarzeń międzygrupowych.

Prawo międzynarodowe – dr Aleksandra Gliszczyńska-Grabias, adiuntka w Poznańskim Centrum Praw Człowieka INP PAN, badaczka i prawniczka zajmuje się tematem antysemityzmu (w tym głównie przeciwdziałania antysemityzmowi) od połowy lat 2000. Jej praca doktorska poświęcona była przeciwdziałaniu antysemityzmowi za pomocą instrumentów prawa międzynarodowego. Uczestniczka międzynarodowych i krajowych projektów badawczych, ekspertka Rady Europy, Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej, autorka ekspertyz i opracowań przygotowywanych dla tych instytucji.

Prawo karne – dr Mateusz Woiński, adiunkt w katedrze prawa karnego Akademii Leona Koźmińskiego, ekspert w swojej pracy zajmuje się m.in. mową nienawiści i przestępstwami z nienawiści, w 2019 roku był ekspertem społecznej komisji kodyfikacyjnej, zespołu ds. opracowania projektu nowelizacji kodeksu karnego w zakresie przestępstw z nienawiści.

Antropologia i socjologia – dr Agnieszka Haska, adiunktka Centrum Badań nad Zagładą UW w IFiS PAN, autorka książek poświęconych tematyce żydowskiej oraz rozlicznych rozdziałów na temat historii i postrzegania Żydów w Polsce. Współpracowała z Krajową Radą Radiofonii i Telewizji w zakresie poprawności stosowanego języka w mediach.

Literaturoznawstwo – dr Bożena Keff, poetka, eseistka, badaczka literatury, jedna z pierwszych w Polsce badaczek związku między nacjonalizmem a kulturową konstrukcją płci, zajmuje się rekonstrukcją dyskryminacyjnych aspektów polskiej kultury, w tym m.in. antysemityzmem.

Historia – dr Grzegorz Krzywiec, pracownik naukowy Instytutu Historii PAN, badacz historii antysemityzmu na ziemiach polskich, autor m.in. książki „Polska bez Żydów. Studia z dziejów idei, wyobrażeń i praktyk antysemickich na ziemiach polskich początku XX wieku”.

Historia i socjologia – prof. Dariusz Stola, były dyrektor muzeum POLIN, pracownik Instytutu Studiów Politycznych PAN, zajmuje się tematem Zagłady Żydów, stosunkami polsko-żydowskimi, pamięcią społeczną. Zasiada w Międzynarodowej Radzie Oświęcimskiej, wykłada historię współczesną i prowadzi badania na temat migracji międzynarodowych w XX w., Zagłady Żydów i stosunków polsko-żydowskich, reżimu komunistycznego w Polsce i pamięci społecznej. Jest autorem lub współautorem 10 książek i ponad 150 artykułów naukowych.

Antysemityzm w Polsce: praktyczne wytyczne

O „Jawnych kompletach” w „Polonistyce. Innowacjach”

2023/02/20

W ostatnim numerze czasopisma „Polonistyka. Innowacje” ukazał się artykuł prof. Katarzyny Kuczyńskiej-Koschany pt. Koiné i kontr-koiné, solidarność i jej antonimy – rozważania nad kulturową wspólnotą uczniowsko-nauczycielską na przykładzie cyklu prelekcji polonistycznych Otwartej Rzeczpospolitej „JAWNE KOMPLETY – lektury oddelegowane, lektury orzekające inaczej”.

Członkini Zarządu Otwartej Rzeczpospolitej, pomysłodawczyni i koordynatorka tego projektu omawia go w szerokim kontekście kulturowym, między innymi w kontekście kategorii koiné, wspólnoty i solidarności.

W czasopiśmie ukazały się również teksty czterech, wygłoszonych w ramach cyklu, wykładów: Anny Czabanowskiej-Wróbel o Weselu St.Wyspiańskiego, Piotra Mitnzera o Pannach z Wilka J.Iwaszkiewicza, Joanny Roszak o Zdążyć przed Panem Bogiem H. Krall i Pawła Próchniaka o twórczości M. Świetlickiego.

Wszystkie wykłady można obejrzeć na kanale Otwartej Rzeczpospolitej w serwisie YouTube.

Oświadczenie Fundacji Batorego w sprawie kłamliwych treści przedstawianych w stacjach TVP na temat dotacji udzielanych przez Fundację w programie Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy

2023/02/18

Oświadczenie Fundacji Batorego w sprawie kłamliwych treści przedstawianych w stacjach TVP na temat dotacji udzielanych przez Fundację w programie Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy

W związku z fałszywymi informacjami i godzącymi w dobre imię Fundacji insynuacjami sformułowanymi w materiałach nadawanych przez Telewizję Polską w dniu 15 i 16 lutego, w tym m.in. w głównym wydaniu Wiadomości TVP 1 – 16.02.2023 (godz. 19.30), w paśmie Serwis Info TVP Info – 16.02.2023 (godz. 11.47) oraz w programie Panorama TVP2 – 16.02.2023 (godz. 18.00) na temat prowadzonego przez nas programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego oświadczamy co następuje:

Ankieta Agencji Praw Podstawowych nt. antysemityzmu i życia Żydów

2023/02/14

Agencja Praw Podstawowych UE ogłosiła ankietę na temat antysemityzmu i życia Żydów. Udział w niej mogą wziąć osoby identyfikujące się jako Żyd/Żydówka, mające 16 lat lub więcej, mieszkające w Polsce.

Ankieta dostępna jest online na stronie eujews.eu

Zachęcamy do podzielenia się swoimi doświadczeniami i opiniami, aby przyczynić się do zmian. O

Agencja Praw Podstawowych UE oraz jej podwykonawcy zapewniają ochronę danych osobowych respondentów podczas gromadzenia i analizy danych.

Podsumowanie interwencji prawnych w okresie listopad 2021 – grudzień 2022

2023/01/16

W ramach projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG rozszerzyliśmy funkcjonalność portalu www.zglosnienawisc.otwarta.org przez rozbudowę kategoryzacji incydentów o nowe kryteria, umożliwienie zaawansowanego wyszukiwania, unowocześnienia systemu raportowania i wprowadzenie narzędzi statystycznych pozwalających na prezentowanie statystyk na temat zgłoszonych incydentów w przystępnej formie na w/w stronie.

Podczas rozbudowy portalu dodano następujące kryteria:

a) Z poziomu zgłaszającego: wyodrębnienie typy incydentów i możliwość wyboru tła, na jakim popełniono przestępstwo; wyodrębnienie kategorii antysemickich przestępstw z nienawiści.

b) Z poziomu administratora strony: dodanie nowych statusów zgłoszeń (np. proces rozpoczęty, rodzaje odmów wszczęcia lub umorzeń), dodanie możliwości generowania raportów zbiorczych.

Poniżej prezentujemy podsumowanie interwencji prawnych podjętych przez nas od listopada 2021 roku do końca roku 2022.

Prace nad operacyjną definicją antysemityzmu

2022/12/29

Od listopada 2021 roku Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita realizuje projekt Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, finansowany z dotacji programu „Aktywni Obywatele,  Fundusz Krajowy” ze środków przekazanych przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

Jednym z głównych celów, jakie postawiliśmy sobie w ramach projektu, było przygotowanie operacyjnej definicji antysemityzmu dostosowanej do kontekstu polskiego. Chcieliśmy stworzyć taką definicję uprzedzeń antyżydowskich, która ułatwiłaby pracę osobom na co dzień zajmującym się przeciwdziałaniem antysemityzmowi w Polsce – prokuratorom i prokuratorkom, policjantom i policjantkom, nauczycielom i nauczycielkom, dziennikarzom i dziennikarkom czy prawnikom i prawniczkom. Zależało nam na tym, by operacyjna definicja antysemityzmu stanowiła uszczegółowienie definicji antysemityzmu Międzynarodowego Sojuszu pamięci o Holokauście (IHRA).

Prace nad definicją trwały dwanaście miesięcy. W tym czasie zorganizowaliśmy siedem spotkań eksperckich (zdalnie oraz offline), na których toczyły się dyskusje na temat różnorodnych aspektów antysemityzmu w Polsce. W panelu eksperckim pracowało ośmioro wybitnych specjalistów i specjalistek ds. antysemityzmu w Polsce, reprezentujących różne dziedziny naukowe a tym samym różne punkty widzenia. 

Ponadto, przeprowadziliśmy konsultacje pierwszej wersji definicji wśród osób z mniejszości żydowskiej, wśród prawników i prawniczek zajmujących się prawami człowieka oraz wśród osób na co dzień nie mających do czynienia z przeciwdziałaniem antysemityzmowi. Dzięki temu zebraliśmy informacje na temat jasności i przejrzystości opracowanego materiału. 

Prace zakończyły się sukcesem, a finalna wersja definicji zostanie opublikowana na początku 2023 roku w formie podręcznika oraz infografiki.

Komisja senacka za odrzuceniem Lex Czarnek 2.0

2022/11/17

Większość senatorów z Komisji Nauki, Edukacji i Sportu na posiedzeniu 17 listopada br. opowiedziała się za wnioskiem o odrzucenie ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw.

W opinii Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu zastrzeżenia budzi dotychczasowy sposób procedowania tego aktu prawnego, a w szczególności nieprzeprowadzenie konsultacji publicznych i niedochowanie terminu umożliwiającego zapoznanie się z projektem stronie samorządowej. Pominięcie trybu konsultacji może być powodem zaskarżenia ustawy do Trybunału Konstytucyjnego z powodu naruszenia art. 7 konstytucji, a także z uwagi na złamanie zasady zaufania obywateli do państwa prawa. Biuro Legislacyjne zgłosiło ponadto wiele uwag szczegółowych, będących powtórzeniem uwag do zawetowanej przez prezydenta ustawy z 13 stycznia br.

To już kolejna próba niszczenia polskiej szkoły, indoktrynacji uczniów i uczennic (czego przykładem jest przedmiot i podręcznik do Historii i Teraźniejszości) i podporządkowania placówek oświatowych nieograniczonej władzy kuratorów.

Przypominamy o naszym projekcie „Otwarta szkoła. Jak zrobić z HiT-u hit” i zachęcamy do korzystania z portalu www.otwarta.szkola.org, który wspiera nauczycieli, chcących czyć krytycznego myślenia i samodzielności intelektualnej przy realizacji podstawy programowej przedmiotu Historia i Teraźniejszość. 

Pozew przeciwko Wojciechowi Olszańskiemu i Marcinowi Osadowskiemu

2022/11/17

Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobi Otwarta Rzeczpospolita oraz osoba prywatna pozwały Wojciecha Olszańskiego i Marcina Osadowskiego – organizatorów antysemickiego, nawołującego do nienawiści zgromadzenia, którego kulminacyjnym punktem było spalenie kopii Statutu Kaliskiego 11 listopada 2021 roku na rynku w Kaliszu.

Powodowie wskazują, że Pozwani, poprzez spalenie kopii Statutu Kaliskiego, głoszenie antysemityzmu oraz stosowanie mowy nienawiści wobec żydowskiej mniejszości narodowej – stanowiącej od stuleci integralną część Narodu Polskiego – w sposób bezprawny narazili na szwank dobre imię Narodu Polskiego, a także dobra osobiste Powodów, takie jak godność narodowa oraz poczucie dumy z przynależności do Polskiego Narodu.

Działania Pozwanych i głoszone przez nich hasła stawiają Naród Polski w fałszywym, skrajnie negatywnym świetle oraz kreują nieprawdziwy obraz Rzeczypospolitej Polskiej. Szkalowanie mniejszości narodowych, wzywanie do fizycznego prześladowania członków tych mniejszości, nawoływanie do zemsty na Żydach i wydalenia ich z Polski, a także określanie ich jako ,,wrogów ojczyzny” – stoją w rażącej sprzeczności z fundamentalnymi wartościami Rzeczypospolitej Polskiej. Prezentowane na forum publicznym wypowiedzi i czyny Pozwanych poniżają przede wszystkim nie samych Żydów, lecz cały Naród Polski. Głoszenie antysemickich i ksenofobicznych treści godzi w ideały demokratycznego i wielokulturowego społeczeństwa, a spalenie kopii Statutu Kaliskiego stanowi swoisty akt profanacji naszej narodowej historii.

Interwencje prawne – skuteczne zażalenie na decyzję Prokuratury i skierowany akt oskarżenia

2022/10/19

14 marca br. złożyliśmy zawiadomienie w sprawie antysemickiego komentarza umieszczonego na Twitterze. Autor nazywał w nim Żydów „parszywcami” i „parchami„. Prokuratura Rejonowa Warszawa-Ochota odmówiła wszczęcia dochodzenia w tej sprawie. Odwołaliśmy się od tej decyzji, jednak Prokuratura do zażalenia się nie przychyliła.

Ostatecznie – 13 września 2022 roku – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy uwzględnił zażalenie, uchylił postanowienie Prokuratury i sprawę przekazał do dalszego prowadzenia. Sąd zdecydowanie nie podziela poglądu Prokuratury, jakoby wpis wpis mieścił się w kategorii objętej gwarancją wolności wypowiedzi. Nie może też stanowić głosu w dyskusji na tematy międzynarodowe czy gospodarcze. Motywem tej wypowiedzi, wg Sądu, jest agresja a celem poniżenie i znieważenie grupy wyróżnionej z uwagi na przynależność narodową.

Druga sprawa, w przypadku której możemy mówić już o częściowym sukcesie, to sprawa dotycząca wpisu negującego fakt, rozmiar i metody ludobójstwa ludności żydowskiej przeprowadzonego przez niemieckich narodowych socjalistów. Wpis, który zgłosiliśmy 21 marca br., sugerował że Żydzi nie byli ofiarami obozów koncentracyjnych i Zagłady stworzonych przez hitlerowskie Niemcy. Sugerował, że sami Żydzi podczas okupacji mieli udział w hitlerowskiej machinie Zagłady. Nazywał ich „Kapo, Mengele i oprawcami”.

12 października br. do Sądu Rejonowego w Gliwicach został skierowany akt oskarżenia przeciwko autorce wpisu, który zarzuca jej popełnienie przestępstwa z art. 55 Ustawy z 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

______________________________________

Podejmowane przez nas interwencje prawne są częścią projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG. 

Miasteczko edukacyjne – dyskusja o podstawach programowych

2022/10/14

14 października w Miasteczku Edukacyjnym, zorganizowanym przez Związek Nauczycielstwa Polskiego, odbyła się dyskusja Treści nauczania i podstawy programowe – rozmowa praktyków.

Udział w rozmowie wzięli: Monika Klyszcz-Kaczmarek, Mirosław Kirszensztajn, Edyta Książek, Michał Tragacz, Rafał Szymczak, Rafał Derda, Szymon Rębowski oraz Irena Wóycicka. Rozmowę moderował Mirosław Kozik.

Irena Wóycicka, wiceprezeska Otwartej Rzeczpospolitej, mówiła o realizowanym przez nas projekcie Otwarta Szkoła. Jak zrobić z HIT-u hit. To portal wspierający nauczycieli, którzy chcą uczyć krytycznego myślenia i samodzielności intelektualnej przy realizacji podstawy programowej przedmiotu Historia i Teraźniejszość. Inicjatywę wspiera Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca

Irena Wóycicka o „Otwartej Szkole”

2022/09/06

Irena Wóycicka, wiceprezeska Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita, opowiadała wczoraj w programie „Istota rzeczy” Jarosława J. Szczepańskiego w TV News24 o naszym projekcie „Otwarta Szkoła. Jak zrobić z HiT-u hit„, w którym oferujemy nauczycielom i nauczycielkom materiały pomocnicze do nauki tego przedmiotu.

Inicjatywa, w ramach której powstała platforma szkola.otwarta.org, wspierana jest przez Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.

Rusza portal edukacyjny „Jak z HiT-u zrobić hit”

2022/08/30

Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii Otwarta Rzeczpospolita uruchomiło dzisiaj portal edukacyjny „Otwarta Szkoła. Jak zrobić z HiT-u hit”. Materiały zamieszczone na tym portalu mają na celu wsparcie tych nauczycieli przedmiotu Historia i Teraźniejszość, którzy chcą realizować podstawę programową tego przedmiotu pokazując uczniom wielość perspektyw na współczesność, oraz skłonić ich do samodzielnego namysłu i krytycznego spojrzenia na obiegowe opinie i uproszczone oceny.

Na portalu zamieszczono materiały w 10 blokach tematycznych, które odnoszą się do ok. 40 haseł podstawy programowej HiT. Do końca roku 2022 zamierzamy zamieścić kolejne 10 bloków tematycznych.

Inicjatorami, pomysłodawcami i autorami materiałów edukacyjnych są nauczyciele historii i wiedzy o społeczeństwie z Zespołu Społecznych Szkół Ogólnokształcących Bednarska w Warszawie: Damian Banasiak i Rafał Derda.

Inicjatywa wspierana jest przez Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.

Otwarta szkoła. Jak zrobić z HiT-u hit

2022/07/05

Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii Otwarta Rzeczpospolita rozpoczęło realizację projektu edukacyjnego Otwarta szkoła. Jak zrobić z HiT-u hit. Projekt ma wspierać nauczycieli, którzy chcą uczyć krytycznego myślenia i samodzielności intelektualnej przy realizacji podstawy programowej przedmiotu Historia i Teraźniejszość.

Uważamy, że otwarte, krytyczne myślenie jest nieodzowne w budowaniu społeczności wolnej od uprzedzeń i nienawiści, broniącej godności człowieka. Inicjatywę wspiera Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca. Projekt realizowany jest we współpracy z Animativ Software House.

W ramach projektu utworzona zostanie platforma edukacyjna, na której począwszy od września umieszczane będą materiały edukacyjne adresowane do tych nauczycieli nowego przedmiotu Historia i Teraźniejszość (HiT), którzy chcą ominąć pułapki indoktrynacji i manipulacji faktami, jakie grożą w wypadku bezrefleksyjnej realizacji podstawy programowej tego wprowadzonego do szkół ponadpodstawowych przedmiotu. Pokażemy jak można pracować z uczniami, żeby skłonić ich do samodzielnego namysłu, uwzględniania i rozumienia różnych perspektyw i krytycznego spojrzenia na obiegowe opinie i uproszczone oceny.

Materiały edukacyjne na platformie będą ujęte w bloki tematyczne; jej użytkownicy będą mogli w wyszukiwarce z łatwością odnaleźć odpowiednie treści edukacyjne służące do realizacji haseł podstawy programowej.

Pomysłodawcami i autorami treści zamieszczonych na platformie są nauczyciele historii i wiedzy o społeczeństwie z Zespołu Społecznych Szkół Ogólnokształcących Bednarska w Warszawie: Rafał Derda i Damian Banasiak. Platforma pozwali na partycypacyjne tworzenie treści edukacyjnych przez jej użytkowników. Liczymy na to, że lista autorów i współpracowników portalu będzie się powiększać.

 

Nowe funkcjonalności na portalu www.zglosnienawisc.otwarta.org

2022/06/14

Od listopada 2021 roku realizujemy projekt „Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie”.

Jednym z głównych działań jest podejmowanie interwencji prawnych i obywatelskich dotyczących przestępstw z nienawiści. Głównym źródłem informacji o incydentach jest portal www.zglosnienawisc.otwarta.org

W ostatnim czasie dokonaliśmy modyfikacji portalu – dodaliśmy typy incydentów i możliwość wyboru tła, na jakim przestępstwo zostało popełnione. Wyodrębniliśmy również kategorię antysemickich przestępstw z nienawiści. Zachęcamy do korzystania z portalu i reagowania na nienawistne słowa i czyny pojawiające się w przestrzeni wirtualnej i realnej.

Poniżej krótka infografika przypominająca jak działa portal www.zglosnienawisc.otwarta.org

Dziewiąty wykład z cyklu JAWNE KOMPLETY

2022/05/25

JAWNE  KOMPLETY: lektury oddelegowane, lektury orzekające inaczej

26 V 2022: Anna Czabanowska-Wróbel o weselu w Weselu Stanisława Wyspiańskiego

Premiera o godz. 18:00 na kanale Otwartej Rzeczpospolitej w serwisie YouTube

Anna Czabanowska-Wróbel – prof. dr hab., badaczka literatury Młodej Polski, poezji współczesnej i literatury dziecięcej. Kieruje Katedrą Historii Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Ośrodkiem Badań Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej UJ. Autorka książek: Baśń w literaturze Młodej Polski (1996); Dziecko. Symbol i zagadnienie antropologiczne w literaturze Młodej Polski (2003); Poszukiwanie blasku. O poezji Adama Zagajewskiego (2005); Złotnik i śpiewak. Poezja Leopolda Staffa i Bolesława Leśmiana w kręgu modernizmu (2009); Sprzeczne żywioły. Młoda Polska i okolice (2013), Utopia powtórzenia. Powtórzenie, podmiotowość, pamięć w literaturze modernizmu (2019). Redaktorka i współredaktorka wielu książek zbiorowych, między innymi o twórczości Staffa, Tetmajera, Micińskiego, Wyspiańskiego, Bursy, Zagajewskiego, Różyckiego, o czterech żywiołach w literaturze dziecięcej. Członkini Komitetu Nauk o Literaturze PAN, Komisji Historycznoliterackiej PAN w Krakowie, Okręgowego Komitetu Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w Krakowie.

Ósmy wykład z cyklu JAWNE KOMPLETY

2022/04/26

JAWNE  KOMPLETY: lektury oddelegowane, lektury orzekające inaczej

28 IV 2022: Piotr Mitzner o Pannach z Wilka Jarosława Iwaszkiewicza

Premiera o godz. 18:00 na kanale Otwartej Rzeczpospolitej w serwisie YouTube

Piotr Mitzner (ur. 1955), poeta, biograf, edytor.  Ukończył Wydział Wiedzy o Teatrze PWST w Warszawie. Pracował w teatrach, w wydawnictwach niezależnych („Krąg”, „Karta”, „Spółka Poetów”) i w Muzeum Iwaszkiewiczów. Prowadził ośrodek kultury „Koło Podkowy”. W latach 1999-2021 był nauczycielem akademickim (UKSW),  a w latach 2000-2018 zastępcą redaktora naczelnego miesięcznika „Nowaja Polsza”. Jest członkiem Zarządu Polskiego PEN Clubu. 

Laureat Nagrody im. Edwarda Csató, Nagrody Craiga, Nagrody Literackiej Fundacji Kultury, Nagrody „Zeszytów Literackich” im. J. Czapskiego. Jest redaktorem serii „Biblioteka Zapomnianych Poetów”, wydawanej przez Ośrodek Brama Grodzka w Lublinie. Nominowany do nagród poetyckich: Silesiusa, Nike, Nagrody Literackiej m. st. Warszawy i Cogito. Laureat nagród Orfeusza (2020) i KOSA (2021).

W 2013 uzyskał stopień profesora nauk humanistycznych. Zajmuje się twórczością Jarosława Iwaszkiewicza, literaturą lat wojny i okupacji oraz emigracją polską i rosyjską.

Mieszka na warszawskiej Pradze.

Nie odwracaj głowy! – buduj z nami Otwartą Rzeczpospolitą

2022/04/04

„Twoje odwrócenie głowy pomaga tym, którzy dopuszczają się zła.”
Marek Edelman
___________________________________

Od 23 lat Otwarta Rzeczpospolita przeciwdziała nienawiści w przestrzeni publicznej. Składamy zawiadomienia do prokuratury, skutecznie blokujemy koncerty grup nazirockowych, piętnujemy nienawistne głosy osób publicznych. Chcesz żyć w społeczności wolnej od uprzedzeń, szanującej drugiego człowieka, upominającej się o jego godność?

Przekaż 1% na wsparcie naszej działalności.

Możesz zrobić to na dwa sposoby:
Pierwszy z nich to samodzielne wypełnienie zeznania podatkowego i wpisanie w odpowiednią rubrykę naszego numeru KRS 0000123605.
Drugi sposób to skorzystanie ze strony podatki.gov.pl.
– Jeśli po raz pierwszy korzystamy z portalu i chcemy wesprzeć Otwartą Rzeczpospolitą musimy wpisać numer KRS 0000123605.
– Jeśli wspieramy ją ponownie musimy sprawdzić czy numer KRS jest poprawny.
– Możemy również dokonać zmiany wspieranej organizacji i zatwierdzić zmiany.

Siódmy wykład z cyklu JAWNE KOMPLETY

2022/03/30

JAWNE  KOMPLETY: lektury oddelegowane, lektury orzekające inaczej

31 III 2022: Paweł Próchniak o wierszach Marcina Świetlickiego

Premiera o godz. 18:00 na kanale Otwartej Rzeczpospolitej w serwisie YouTube

Paweł Próchniak – literaturoznawca, antropolog literatury, krytyk literacki. W kręgu jego zainteresowań pozostaje twórczość pisarzy polskiego modernizmu (od przedpola Młodej Polski po współczesność), poezja XX wieku, literatura najnowsza oraz sztuka interpretacji. Zajmują go zagadnienia antropologii słowa, długiego trwania form literackich i powiązanych z nimi figur wyobraźni, przekształcenia dokonujące się w obrębie imaginarium nowoczesności, problematyka mitu i transgresji, egzystencjalny wymiar literatury oraz fundamentalna nieoczywistość związanego z nią sensu. 

Szósty wykład z cyklu JAWNE KOMPLETY

2022/02/24

JAWNE  KOMPLETY: lektury oddelegowane, lektury orzekające inaczej

24 II 2022: Przemysław Czapliński o Jądrze ciemności Josepha Conrada

Premiera o godz. 18:00 na kanale Otwartej Rzeczpospolitej w serwisie YouTube

Przemysław Czapliński – profesor zwyczajny, historyk literatury XX i XXI wieku, tłumacz; współtwórca Zakładu Antropologii Literatury (UAM Poznań) i Centrum Humanistyki Otwartej. Ostatnio opublikował: Polska do wymiany (2009), Resztki nowoczesności (2011), Poruszona mapa (2016), Literatura i jej natury. Przewodnik ekokrytyczny dla nauczycieli i uczniów szkół średnich (współautorzy: Joanna B. Bednarek, Dawid Gostyński, 2017). Redaktor tomów zbiorowych – m. in.: Nowa humanistyka: zajmowanie pozycji, negocjowanie autonomii (współredaktor: Ryszard Nycz; 2018), Prognozowanie teraźniejszości (współredaktor: Joanna B. Bednarek; 2018), O jeden las za daleko. Demokracja, kapitalizm i nieposłuszeństwo ekologiczne w Polsce (współredaktorzy: Joanna B. Bednarek, Dawid Gostyński; 2019), Tożsamość po pogromie. Świadectwa i interpretacje Marca ’68 (wespół z Aliną Molisak, Warszawa 2019), Znaki katastrofy, spacje ocalenia. O twórczości W.G. Sebalda (wespół z Katarzyną Kończal, Warszawa 2020). Przedmiot badań: literatura (polska) i problemy późnej nowoczesności. 

Piąty wykład z cyklu JAWNE KOMPLETY

2022/01/25

JAWNE  KOMPLETY: lektury oddelegowane, lektury orzekające inaczej

27 I 2022: Jacek Leociak o opowiadaniu Irit Amiel pt. Pożegnanie mojej martwej klasy z tomu Osmaleni

Premiera o godz. 18:00 na kanale Otwartej Rzeczpospolitej w serwisie YouTube.

Jacek Leociak – prof.dr hab., kierownik Zakładu Badań nad Literaturą Zagłady w Instytucie Badań Literackich PAN, członek Pracowni Poetyki Teoretycznej i Semiotyki Kultury IBL PAN, członek-założyciel Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy IFiS PAN, redaktor rocznika „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”. Razem z Barbarą Engelking przygotował koncepcję galerii „Zagłada” w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Pomysłodawca i współautor scenariusza wystawy czasowej „Tu Muranów” w Muzeum POLIN (czerwiec 2020 — marzec 2021). Opublikował: Tekst wobec Zagłady. O relacjach z getta warszawskiego (1997; przekład angielski 2004; II wyd. 2016; przekład niemiecki 2018). Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, (wspólnie z Barbarą Engelking) 2001; przekład angielski 2009; II wyd. rozszerzone i poprawione 2013). Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji (2009; przekład angielski 2018). Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów (2010; II wyd. 2018). Spojrzenia na Warszawskie getto (2011). Biografie ulic. O żydowskich ulicach Warszawy: od narodzin po Zagładę (2017). Młyny boże. Zapiski o Kościele i Zagładzie (2018, II wyd. 2021). Wieczne strapienie. O kłamstwie, historii i Kościele, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2020. Warszawski Trójkąt Zagłady (wspólnie z Zofią Waślicką-Żmijewską i Arturem Żmijewskim), Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2020. Opracował (razem z Martą Janczewską) i wstępem opatrzył Archiwum Ringelbluma. Antologia, Wrocław 2019, seria „Biblioteka Narodowa”.

Czwarty wykład z cyklu JAWNE KOMPLETY

2021/12/16

JAWNE  KOMPLETY: lektury oddelegowane, lektury orzekające inaczej

16 XII 2021: Ryszard Koziołek o Potopie Henryka Sienkiewicza

Premiera o godz. 18:00 na kanale Otwartej Rzeczpospolitej w serwisie YouTube.

Ryszard Koziołek – literaturoznawca, eseista, profesor w Instytucie Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego, rektor Uniwersytetu Śląskiego na kadencję 2020 – 2024, dyrektor Śląskiego Festiwalu Nauki Katowice. W 2010 roku otrzymał Nagrodę Literacką Gdynia w kategorii „Eseistyka” za książkę Ciała Sienkiewicza. Studia o płci i przemocy. Członek jury Nagrody Literackiej Nike w latach 2012-2015. Stały współpracownik „Tygodnika Powszechnego”. W 2016 jego książka Dobrze się myśli literaturą została uhonorowana Śląskim Wawrzynem Literackim. W 2017 roku otrzymał Nagrodę im. Kazimierza Wyki za wybitne osiągnięcia w dziedzinie eseistyki oraz krytyki literackiej i artystycznej. Ostatnio wydał książkę Wiele tytułów (2019).

Kolejny wykład z cyklu JAWNE KOMPLETY

2021/11/24

JAWNE  KOMPLETY: lektury oddelegowane, lektury orzekające inaczej

25 XI 2021: Tomasz Mika o Bogurodzicy

Premiera o godz. 18:00 na kanale Otwartej Rzeczpospolitej w serwisie YouTube.

Tomasz Mika – profesor, członek-korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, wiceprzewodniczący Komitetu Językoznawstwa PAN, przewodniczący Komisji Historii Języka KJ PAN. Zajmuje się polszczyzną średniowieczną, przede wszystkim jej składnią i stylem oraz metodologią badań historycznojęzykowych i edytorstwem tekstów dawnych. Jest autorem i współautorem licznych prac, wśród nich monografii o staropolskich tekstach Maryja, Jezus, Bóg w „Rozmyślaniu przemyskim”: o nazywaniu osób (2002), „Kazania świętokrzyskie” – od rękopisu do zrozumienia tekstu (2012) (Nagroda Prezesa Rady Ministrów za najlepszą habilitację) oraz o staropolskiej składni Składnia średniowiecznej polszczyzny. Część I: Konteksty – metody – tendencje (2015) (współautorzy: Zdzisława Krążyńska, Agnieszka Słoboda), Wyrażenia funkcyjne w średniowiecznej polszczyźnie z perspektywy składniowej. Wybrane problemy badawcze (2015) (współautor: A. Słoboda).

Zawiadomienia ws. wydarzeń w Kaliszu

2021/11/14

W związku z wydarzeniami w Kaliszu, które miały miejsce 11 listopada 2021 roku, złożyliśmy zawiadomienia do Prokuratury. Jedno z nich zostało wysłane do Prokuratury Okręgowej w Ostrowie Wielkopolskim, która jest Prokuraturą nadrzędną w stosunku do Prokuratury Rejonowej w Kaliszu. Drugie zawiadomienie, co wynika z ciężaru czynu i konieczności szybkiej i adekwatnej reakcji, zostało wysłane do Prokuratora Generalnego.

Zawiadomienia te dotyczą Wojciecha Olszańskiego oraz Piotra Rybaka, którzy w trakcie wystąpień na kaliskim rynku dopuścili się naruszenia kodeksu karnego: publicznie nawoływali do popełnienia zbrodni, co wyczerpuje znamiona art. 255 § 2 kk oraz publicznie propagowali ustrój faszystowski, nawoływali do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, co wyczerpuje znamiona art. 256 § 1 kk i publicznie nawoływali do pełnienia czynu określonego w art. 118 i art. 119 kk, co wyczerpuje znamiona art. 126 kk.

Inauguracja projektu „Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie”

2021/11/09

9 listopada w Międzynarodowym Dniu Walki z Faszyzmem i Antysemityzmem zainaugurowaliśmy projekt „ANTYSEMITYZM W POLSCE: DEFINICJA, MONITOROWANIE, SKUTECZNE PRZECIWDZIAŁANIE„. W konferencji prasowej udział wzięli: Paula Sawicka, Aleksandra Gliszczyńska-Grabias oraz Michał Bilewicz, reprezentujący Radę Programową Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita.

Transmisja: Przemysław Wiszniewski

Drugi wykład z cyklu JAWNE KOMPLETY

2021/10/27

JAWNE  KOMPLETY: lektury oddelegowane, lektury orzekające inaczej

28 X 2021: Tomasz Żukowski o Medalionach Zofii Nałkowskiej

Premiera o godz. 18:00 na kanale Otwartej Rzeczpospolitej w serwisie YouTube.

Tomasz Żukowski (ur. 1969) – dr. hab. historyk literatury, profesor w Instytucie Badań Literackich PAN. Zajmuje się problemami dyskursu publicznego w Polsce; interesuje się funkcjami obrazów Żyda i ich rolą w definiowaniu polskiej tożsamości oraz narracjami o PRL-u i komunizmie po roku ’89. W latach 2002-2004 koordynował program badania podręczników gimnazjalnych pod kątem obrazu mniejszości etnicznych, religijnych i seksualnych realizowany w Stowarzyszeniu „Otwarta Rzeczpospolita”. Autor książek Obrazy Chrystusa w twórczości Aleksandra Wata i Tadeusza Różewicza (2014), Przemoc filosemicka?, (z Elżbietą Janicką; 2016), Wielki retusz. Jak zapomnieliśmy, że Polacy zabijali Żydów (2018), Pod presją. Co mówią o Zagładzie ci, którym odbieramy głos (2021); współautor i redaktor 12 tomów zbiorowych, m.in. Zagłada w Medalionach Zofii Nałkowskiej. Tekst i konteksty (2016), Debaty po roku 1989. Literatura w procesach komunikacji. W stronę nowej syntezy (2) (2017) i Opowieść o niewinności. Kategoria świadka Zagłady w kulturze polskiej (1942-2015) (2018), Lata czterdzieste. Początki polskiej opowieści o Zagładzie (2019). Uprawia publicystykę społeczną i polityczną. Publikował w „Gazecie Wyborczej”, „Przeglądzie”, „Przekroju”.

Pierwszy wykład z cyklu JAWNE KOMPLETY

2021/09/29

JAWNE  KOMPLETY: lektury oddelegowane, lektury orzekające inaczej

30 IX 2021: Czytać bez granicJoanna Roszak o Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall

Premiera o godz. 18:00 na kanale Otwartej Rzeczpospolitej w serwisie YouTube.

Joanna Roszak – dr habilitowana, profesorka w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, poetka (m.in. Tego dnia, Przyszli niedokonani, Ploso). Ostatnio wydała książki: Miejsce i imię. Poeci niemieckojęzyczni żydowskiego pochodzenia (2014), Słyszysz synagoga. Wychodząc spod poznańskiej synagogi przy Wronieckiej (2015) oraz Żuraw z origami. Opowieść o Józefie Rotblacie (2019). Zredagowała m.in. monografie poświęcone: F. Pessoi, I. Bachmann, P. Celanowi, M. Świetlickiemu, N. Sachs, P. Matywieckiemu, musicalom. Współfundatorka i wiceprezeska Fundacji Józefa Rotblata. Nauczycielka dyplomowana. Uczy języka polskiego i filozofii w Ogólnokształcącej Szkole Baletowej im. Olgi Sławskiej-Lipczyńskiej w Poznaniu. Propagatorka edukowania na rzecz pokoju.