Znamy laureatkę Nagrody im. Ireny Sendlerowej

2016/11/01

scale-750x750Niedawno wręczono, dziesiątą już, Nagrodę im. Ireny Sendlerowej „Za naprawianie świata”. Laureatką została Zofia Cofałka, nauczycielka z Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Chorzowie, od lat zaangażowana w edukację globalną i działania na rzecz praw człowieka na świecie.

Członkowie kapituły podkreślili, że tym większa jest rola mądrych i wrażliwych pedagogów, którzy są gotowi zmierzyć się z tymi nowymi wyzwaniami. Lauretka nagrody, Zofia Cofałka, wyzwań się nie boi. Nauczycielka pracująca w Gimnazjum nr 2 w Chorzowie oraz  Niepublicznym Liceum dla Dorosłych w Katowicach od 17 lat działa na rzecz praw człowieka, podejmując trudne tematy w inspirujący i angażujący młodzież sposób. Wśrod problemów, które podejmuje z uczniami i uczennicami, są i sprawy mniejszości romskiej, i zagadnienie sprawiedliwego handlu, i sytuacja uchodźców, i historia Holokaustu. Współpracuje z Amnesty International, Polską Akcją Humanitarną i wieloma innymi organizacjami i instytucjami, jest nie tylko nauczycielką, ale też wolontariuszką na wielu polach, bo jak mówi, „nie można uczyć i żyć według innych reguł niż te, o których się uczy. Tylko wiarygodny nauczyciel będzie prawdziwy, a tylko prawdziwy nauczyciel będzie wzorem do naśladowania”.

Kapituła wyróżniła również 10 nauczycieli: Beatę Bierówkę, Przemysława Fabjańskiego, Hannę Jastrzębską-Gzellę, Monikę Niedźwiecką, Łukasza Połomskiego, Joannę Roszak, Mariusza Sokołowskiego, Annę Sosnę, Bożennę Sucharską i Małgorzatę Wójcik-Dudek.

56. rocznica Marca 1968

2024/03/08
8 marca 1968 roku na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego odbył się wiec studentów, brutalnie stłumiony przez władze komunistyczne.
 
Symbol pokoleniowego buntu.
 
Początek brutalnej antysemickiej kampanii, która zmusiła do opuszczenia Polski 13 tysięcy obywateli i obywatelek żydowskiego pochodzenia.
 
 

Buduj z nami Otwartą Rzeczpospolitą!

2024/03/07

Od 25 lat Otwarta Rzeczpospolita przeciwdziała nienawiści w przestrzeni publicznej. Składamy zawiadomienia do prokuratury, skutecznie blokujemy koncerty grup nazirockowych, piętnujemy nienawistne głosy osób publicznych.

Chcesz żyć w społeczności wolnej od uprzedzeń, szanującej drugiego człowieka, upominającej się o jego godność?

Przekaż 1,5 % na wsparcie naszej działalności.

Możesz zrobić to na dwa sposoby:

Pierwszy z nich to samodzielne wypełnienie zeznania podatkowego i wpisanie w odpowiednią rubrykę naszego numeru KRS 0000123605.

Drugi sposób to skorzystanie ze strony podatki.gov.pl.
– Jeśli po raz pierwszy korzystamy z portalu i chcemy wesprzeć Otwartą Rzeczpospolitą musimy wpisać numer KRS 0000123605.
– Jeśli wspieramy ją ponownie musimy sprawdzić czy numer KRS jest poprawny.
– Możemy również dokonać zmiany wspieranej organizacji i zatwierdzić zmiany.

Sprawiedliwi 2024

2024/03/06

6 marca obchodzimy Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych ustanowiony przez Parlament Europejski w maju 2012 roku z inicjatywy działającego we Włoszech Komitetu Światowego Ogrodu Sprawiedliwych (GARIWO). Nie jest to data przypadkowa. Tego dnia zmarł Mosze Bejski, urodzony w Polsce inicjator Ogrodów Sprawiedliwych w Jerozolimie oraz współtwórca definicji Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Sprawiedliwy jest pojęciem szerszym w stosunku do przyznawanego przez Yad Vashem tytułu Sprawiedliwego wśród Narodów Świata – honorowego odznaczenia nadawanego przez państwo Izrael osobom nieżydowskiego pochodzenia za pomoc okazaną Żydom podczas II wojny światowej. Sprawiedliwi, poza obroną godności człowieka w czasie Zagłady, sprzeciwiali się ludobójstwu Ormian, udzielali pomocy ofiarom wojny w Rwandzie, Kambodży czy w czasie czystek etnicznych w byłej Jugosławii oraz występowali w obronie wolności w reżimach totalitarnych.

W tym dniu Komitet Warszawskiego Ogrodu Sprawiedliwych ogłosił nazwiska kolejnych osób, dla których wiosną tego roku zostaną posadzone drzewka i odsłonięte kamienie z pamiątkową inskrypcją.

W tym roku do grona uhonorowanych dołączają: Jacek Kuroń, Vivian Silver, Amer Abu Sabila oraz bracia Andrzej i Klemens Szeptyccy.

90 lat temu urodził się Jacek Kuroń

2024/03/03

90 lat temu, 3 marca 1934 roku we Lwowie, urodził się Jacek Kuroń – działacz opozycji w okresie PRL, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników, minister w pierwszych niekomunistycznych rządach, wielki społecznik, wspaniały człowiek.

Jeden z naszych duchowych ojców, wzór do naśladowania, drogowskaz do działania.

Jego słowa nie tracą na aktualności.

Postępowania w sprawach o uzgodnienie płci. Przewodnik

2024/02/28

W 2024 roku w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich ukazała się publikacja „Postępowania w sprawach o uzgodnienie płci. Przewodnik” będąca kompendium wiedzy, zbiorem orzecznictwa oraz praktycznych wskazówek, opierających się na obecnie obowiązujących przepisach prawa, dotyczących procedury związanej z uzgodnieniem płci.

Tożsamość płciowa jest cechą każdego człowieka, uwarunkowaną obiektywnymi czynnikami, niezależną od jego woli. Prawo do życia w zgodzie z tożsamością płciową jest elementem godności człowieka, warunkiem jego samorealizacji i prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Obowiązkiem państwa jest zatem zapewnić odpowiednie warunki faktyczne i prawne umożliwiające korzystanie z tego prawa. Ważne jest, aby postępowania prowadzone w takim trybie możliwie najpełniej realizowały standardy ochrony praw człowieka.

– Przewodnik, oprócz rekomendacji zawartych w pierwszym jego wydaniu, uwzględnia dodatkowe kwestie wynikające z doświadczeń Rzecznika oraz osób biorących udział w postępowaniach o ustalenie płci. W nowym wydaniu zaktualizowano wykaz orzecznictwa sądów polskich i międzynarodowych, a także część dotyczącą dobrych praktyk w postępowaniu. Rolą Rzecznika Praw Obywatelskich jest upowszechnianie standardu postępowania, który najpełniej zabezpiecza prawa osób transpłciowych i wsłuchiwanie się w ich głos – stąd w Przewodniku znalazł się również rozbudowany słowniczek oraz odpowiedzi na pytania związane z samym zjawiskiem transpłciowości, które – mam nadzieję – pozwolą na podejmowanie najlepszych decyzji dla stron procesowych – pisze we wstępie rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek.

Publikacja do pobrania ze strony Biura Rzecznika Praw Obywatelskich

Fundacja W Stronę Dialogu: Przestańcie traktować społeczność romską z Ukrainy jak uchodźców drugiej kategorii

2024/02/23

Apel Fundacji W Stronę Dialogu do Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska, Rady Ministrów, Rzecznika Praw Obywatelskich Prof. Marcina Wiącka, Marszałka Sejmu RP Szymona Hołowni oraz liderów partii koalicji rządzącej wystosowany w związku z 2. rocznicą rozpoczęcia pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę

W sobotę, 24 lutego mija 2. rocznica od momentu rozpoczęcia pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę. Wojna wypędziła z domów 7 milionów Ukrainek i Ukraińców, w tym 50 000 – 70 000  osób ze społeczności romskiej, z których większość to dzieci. Ich sytuacja była i jest dramatyczna. Co przez ostatnie 2 lata zrobiły polskie władze, aby wesprzeć uchodźczynie i uchodźców romskiego pochodzenia? Zdecydowanie za mało! 

Dlatego dzisiaj, kiedy wojna w Ukrainie trwa kolejny rok, apelujemy do polskich władz o podjęcie zdecydowanych działań na rzecz poprawy sytuacji ukraińskiej społeczności romskiej. Romki i Romowie z Ukrainy, którzy znaleźli schronienie w Polsce, spotkali się – i nadal spotykają – z dyskryminacją, gorszym traktowaniem i odrzuceniem. Tym samym romskie osoby uchodźcze z Ukrainy stały się „uchodźcami drugiej kategorii” ignorowanymi przez dotychczasową władzę, która przymykała oczy na segregację, brak dostępu Romek i Romów do ośrodków zbiorowego zakwaterowania przyzwalając tym samym na dyskryminację tej najsłabszej grupy uchodźczyń i uchodźców.

Kampania społeczna „Na gwałt”

2024/02/22

22 lutego, w Dzień Praw Ofiar, Fundacja Pomocy Ofiarom Przestępstw rozpoczęła kampanię społeczną „Na gwałt”.

Fundacja powstała w 1985 r. Jej misją jest poprawa sytuacji osób pokrzywdzonych przestępstwami. Osoby te stanowią w polskim społeczeństwie jedną z grup, której potrzeby nie są zabezpieczane należycie i zgodnie ze standardami Unii Europejskiej. Fundatorem Fundacji jest Wolters Kluwer Polska. Kampania została objęta honorowym patronatem Rzeczniczki Praw Dziecka oraz Prezydenta miasta stołecznego Warszawy. Patronami medialnymi są prawo.pl oraz Onet. Partnerami – StereotypStudio oraz jajkofilm.

Gwałt zdarza się kobietom, mężczyznom, osobom hetero i homo, niebinarnym, transpłciowym. Zdarza się księżom i zakonnikom, pracownikom i pracownicom seksualnym. Małżonkom i partnerom. Niezależnie od wieku i stylu życia.

GWAŁT NIE KOŃCZY SIĘ NIGDY, BO JEGO SKUTKI ZOSTAJĄ NA CAŁE ŻYCIE.

Więcej na stronie kampanii www.nagwalt.org oraz na Facebooku.

Lista prac magisterskich zakwalifikowanych do XXIX edycji Konkursu im. Jana Józefa Lipskiego

2024/02/20

Zgodnie z regulaminem XXIX edycji Konkursu im. Jana Józefa Lipskiego publikujemy listę prac magisterskich zakwalifikowanych do dalszego etapu.

Wszystkim uczestnikom i uczestniczkom serdecznie gratulujemy i życzymy powodzenia!

Lista prac magisterskich zakwalifikowanych do XXIX edycji Konkursu

Kolejny blok tematyczny na platformie szkola.otwarta.org

2024/02/12

Od roku szkolnego 2022/2023 Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii Otwarta Rzeczpospolita realizuje projekt edukacyjny Otwarta Szkoła. Jak zrobić z HiT-u HIT.

Wspieramy nauczycieli, którzy chcą uczyć krytycznego myślenia i samodzielności intelektualnej przy realizacji podstawy programowej przedmiotu Historia i Teraźniejszość.

Dzięki wsparciu Funduszu Obywatelskiego im. Henryka Wujca została utworzona platforma edukacyjna, na której umieszczane są materiały edukacyjne adresowane do tych nauczycieli nowego przedmiotu Historia i Teraźniejszość (HiT), którzy chcą ominąć pułapki indoktrynacji i manipulacji faktami, jakie grożą w wypadku bezrefleksyjnej realizacji podstawy programowej tego wprowadzonego do szkół ponadpodstawowych przedmiotu. Pokazujemy jak można pracować z uczniami, żeby skłonić ich do samodzielnego namysłu, uwzględniania i rozumienia różnych perspektyw i krytycznego spojrzenia na obiegowe opinie i uproszczone oceny.

Na platformie opublikowaliśmy właśnie kolejny blok tematyczny Mowa nienawiści, w opracowaniu Michała Bilewicza, Dominika Puchały, Wiktora Sorala oraz Kamili Zochniak z Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW.

Nagroda im. ks. Stanisława Musiała dla Roberta Szuchty i Agnieszki Cahn

2024/02/07

1 marca na Uniwersytecie Ignatianum w Krakowie zostanie wręczona Nagroda im. Księdza Stanisława Musiała, przyznawana osobom zasłużonym dla dialogu chrześcijańsko- i polsko-żydowskiego. Za twórczość nagrodzony został Robert Szuchta, a za działalność społeczną – Agnieszka Cahn.

Serdecznie gratulujemy!

Robert Szuchta jest historykiem, nauczycielem w jednym z warszawskich liceów, współtwórcą podręczników do nauczania historii. Jest autorem fundamentalnej i mającej charakter popularyzatorski pracy „1000 lat historii Żydów polskich. Podróż przez wieki”. We wstępie do niej pisał: „«Nie ma historii Żydów bez historii Polski, tak jak i nie ma historii Polski bez historii Żydów polskich». Ani my, Polacy, ani współcześni Żydzi nie zrozumiemy własnej historii, jeśli nie poznamy historii polskich Żydów. To awers i rewers tej samej monety”.

Dorobek Roberta Szuchty obejmuje także kilkadziesiąt artykułów poświęconych historii oraz metodyce nauczania o Holocauście. Swoją wiedzę i pasję przekazuje również podczas wykładów i spotkań. Jest też współautorem, wraz z Piotrem Trojańskim, pierwszego w Polsce programu nauczania o historii, kulturze i zagładzie Żydów oraz książki pomocniczej do nauczania historii „Holokaust – zrozumieć dlaczego”. W ostatnich dniach ukazała się nowa publikacja tych samych autorów „Holokaust. (Nie)odrobiona lekcja historii”, stanowiąca przebudowaną i uzupełnioną wersję pierwotnego podręcznika.

Robert Szuchta jest członkiem Rady Programowej Stowarzyszenia Przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii „Otwarta Rzeczpospolita”. Współpracuje z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz z wieloma instytucjami edukacyjnymi w Polsce i na świecie. Cała jego działalność jest nakierowana na to, by rzetelna wiedza na temat historii polskich Żydów mogła docierać do szerokiego grona odbiorców. W dobie dezinformacji tacy edukatorzy, nauczyciele, popularyzatorzy historii są szczególnie potrzebni, by pomagać rozumieć świat.

UN Watch w sprawie UNRWA

2024/02/06

Hillel Neuer – Dyrektor Wykonawczy UN Watch [organizacja pozarządowa, której celem jest monitorowanie działalności Organizacji Narodów Zjednoczonych] zeznawał 30 stycznia 2024 roku przed Komisją Spraw Zagranicznych, Podkomisją ds. Globalnych Praw Człowieka i Organizacji Międzynarodowych, Izbą Reprezentantów USA. Przesłuchanie dotyczyło zaangażowania pracowników UNRWA [Agencja Narodów Zjednoczonych dla Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie] w działalność terrorystyczną.

„Na podstawie publikowanych dziś raportów i w świetle tego co było wiadome w przeszłości wiemy, że w Gazie przynajmniej 12 pracowników UNRWA osobiście uczestniczyło w masakrze 7 października, w czasie której zamordowano 1200 Izraelczyków i popełniono akty gwałtu, tortur i okaleczeń. Sekretarz Stanu Blinken powiedział wczoraj – “Wspomniane raporty wywiadu są bardzo, ale to bardzo wiarygodne.” Wczoraj świat dowiedział się także, że 1200 pracowników UNRWA w Gazie należy do Hamasu lub islamskiego Dżihadu, czyli że są faktycznymi funkcjonariuszami w tych organizacjach politycznych i militarnych. Ostatecznie, szacuje się, że 6.000 pracowników UNRWA, co stanowi połowę zatrudnionych w Gazie, ma bliskich członków rodziny będących członkami tych organizacji terrorystycznych” – mówił Neuer.

Poniżej jego wystąpienie przed Kongresem USA i tłumaczenie na język polski.

Informacja o korzystnym (precedensowym) postanowieniu SA w Warszawie – sprawa przeciwko W. Olszańskiemu oraz M. Osadowskiemu

2024/02/02

Czy powództwo o ochronę dobrego imienia Narodu Polskiego może być skutecznym narzędziem zwalczania nienawiści etnicznej i antysemityzmu?

Prawnicy kancelarii Jabłoński Koźmiński, przy współpracy z Instytutem Cycerona, prowadzą precedensową sprawę z powództwa Otwartej Rzeczpospolitej – Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii. Pozew przeciwko Wojciechowi Olszańskiemu i Marcinowi Osadowskiemu dotyczy roszczeń o ochronę dobrego imienia Narodu Polskiego (na gruncie ustawy o IPN) w związku z antysemickimi działaniami.

W styczniowym postanowieniu Sąd Apelacyjny w Warszawie potwierdził, że w sprawach ekscesów antysemickich powództwo organizacji społecznej o ochronę dobrego imienia Narodu Polskiego jest jak najbardziej możliwe.

Więcej informacji na stronie internetowej Kancelarii Jabłoński Koźmiński.

___________________________________________

Analiza przypadku, przygotowanie pozwu i koncepcji litygacji strategicznej było częścią projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG. 

Konferencja podsumowująca projekt Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie

2024/01/26

26 stycznia 2024 roku odbyła się konferencja podsumowująca projekt „Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie„, który Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita realizowało od listopada 2021 roku do grudnia 2023 roku.

Projekt był realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

W konferencji udział wzięły:

– Paula Sawicka, Przewodnicząca Rady Programowej Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita;

– Dominika Bulska, koordynatorka merytoryczna projektu;

– Agnieszka Haska, Centrum Badań nad Zagładą, IFiS PAN;

– Aleksandra Gliszczyńska –Grabias, Rada Programowa Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita, Poznańskie Centrum Praw Człowieka INP PAN.

Nie rób drugiemu co antysemickie

2024/01/26

Antysemityzm to zachowania, które szkodzą Żydom dlatego, że są Żydami.

To słowa i czyny skierowane przeciw Żydom lub osobom tylko uznawanym za Żydów, a także własności, instytucjom, obiektom religijnym społeczności żydowskiej.

Nie rób drugiemu co antysemickie.

Wejdź na www.otwarta.org i dowiedz się więcej.

Projekt Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

Kolejny akt oskarżenia przeciwko Michałowi Woźnickiemu

2024/01/23

2 czerwca 2023 roku Michał Woźnicki – wydalony niedawno ze stanu kapłańskiego salezjanin – transmitował odprawianą przez siebie mszę św. trydencką. W jej trakcie mówił o Żydach jako „pijawkach i kleszczach, żyjących na organizmie właściciela”, „korumpujących, zniewalających, deprawujących”, „odpowiedzialnych za pornografię, rozpijanie młodzieży, demoralizację”, „odpowiedzialnych za zło na świecie” – a tym samym wywoływał poczucie silnej niechęci oraz nienawiści wobec Żydów z powodu ich przynależności narodowej i wyznaniowej.

5 czerwca 2023 roku złożyliśmy w tej sprawie zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu.

29 grudnia 2023 roku do Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald przesłano akt oskarżenia przeciwko Michałowi Woźnickiemu, oskarżonemu o popełnienie przestępstwa z art. 257 kk.

___________________________________

Podejmowane przez nas interwencje prawne były częścią projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG. 

Wystawa „Nieukończone życia” we wrocławskim Ratuszu

2024/01/22

Fundacja Bente Kahan zaprasza na uroczysty wernisaż wystawy „Nieukończone życia” 27 stycznia 2024 o godzinie 17:00 w Sali Mieszczańskiej wrocławskiego Ratusza.

Wernisaż uświetni obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Towarzyszyć mu będzie recital Bente Kahan.

Wystawę będzie można oglądać od 23 stycznia do 25 lutego w dniach otwarcia Muzeum Sztuki Mieszczańskiej w Ratuszu. Projekt jest dofinansowany ze środków Gminy Wrocław w ramach projektu
„Odzyskiwanie Historii – Centrum Edukacji i Kultury Żydowskiej”

Nieukończone życia to multimedialny projekt Fundacji Bente Kahan, prezentujący żydowskich artystów Europy zamordowanych podczas Holokaustu. W obliczu horroru artyści wciąż starali się wyrażać siebie poprzez literaturę, muzykę, sztuki wizualne i performatywne. 

Obecnie projekt (w pięciu wersjach językowych) można znaleźć na www.nieukonczonezycia.pl

Stanowisko organizacji społecznych w sprawie rządowego projektu ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa z 12 stycznia 2024 r.

2024/01/19

Wraz grupą organizacji pozarządowych działających na rzecz ochrony praw człowieka i obywatela, wzmacniania i przestrzegania demokratycznych zasad państwa prawa, w tym szczególnie przejrzystości, otwartości i integralności procesu stanowienia prawa oraz zwiększania udziału obywateli w jego tworzeniu, apelujemy do rządu o rezygnację z procedowania projektu ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa z 12 stycznia 2024 r. w trybie pilnym i przeprowadzenie otwartego procesu konsultacji publicznych, umożliwiającego wyrażenie opinii o tym ważnym akcie prawnym wszystkim zainteresowanym podmiotom.

Wnosimy również o uwzględnienie w ramach prac legislacyjnych Społecznego projektu ustawy o sygnalistach, przygotowanego przez organizacje, który precyzyjnie formułuje stanowisko strony społecznej w sprawie standardów ochrony sygnalistów, jakie powinny obowiązywać w Polsce.

Apel organizacji

Społeczny projekt ustawy o sygnalistach

Uprzedzenia w Polsce. Postawy a ideologia polityczna

2024/01/16

Ukazała się nowa książka Centrum Badań nad Uprzedzeniami z serii „Uprzedzenia w Polsce”. Została ona poświęcona związkom między postawami a ideologią polityczną. Za redakcję publikacji odpowiadają dr Dominika Bulska, dr Mikołaj Winiewski oraz dr hab. Michał Bilewicz.

Z recenzji dr Małgorzaty Skowrońskiej (Uniwersytet w Białymstoku):

Widoczne w tytule książki pojęcia: postawy i ideologie polityczne pozwalają wytyczyć dwie podstawowe ścieżki, którymi badaczki i badacze prowadzą czytelników ku lepszemu rozumieniu zmian, z jakimi w ciągu ostatnich kilku lat mamy do czynienia w Polsce. Bogaty zasób wykorzystywanych danych i ich pogłębiona interpretacja umożliwiają m.in. analizę zmian w dłuższej perspektywie czasowej i uzyskanie zniuansowanego obrazu rozmaitych zjawisk społecznych.

Książkę można bezpłatnie pobrać ze strony Wydawnictwa Liber i Libri

Podsumowanie interwencji prawnych w okresie lipiec – grudzień 2023

2024/01/10

W ramach projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG podejmujemy, za pośrednictwem portalu www.zglosnienawisc.otwarta.org, interwencje prawne dotyczące czynów i mowy nienawiści, ze szczególnym uwzględnieniem tych o charakterze antysemickim.

Interwencje prawne i ich skutki w okresie lipiec – grudzień 2023

Ujęcie całościowe W okresie od lipca do grudnia 2023 roku przekazaliśmy do Prokuratury 128 zawiadomień o możliwości popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu; z wyjątkiem 3 (facebook.pl, Radio TOK FM oraz miasto Warszawa) wszystkie zawiadomienia dotyczyły treści zamieszczanych w serwisie x.com (dawniej twitter.com). 124 ze 128 zawiadomień dotyczyła zdarzeń i wypowiedzi o charakterze antysemickim lub krzyżowej mowy nienawiści (komentarz antysemicki i homofobiczny). 84 sprawy zostały zamknięte, pozostałe 44 nadal są w toku.

Ani jednej osoby więcej! – apel do Premiera

2024/01/09

Ponad 200 osób zostało wyrzuconych do Białorusi przez polską Straż Graniczną od 15.10.2023 – dnia, w którym PiS stracił większość parlamentarną. Tylko w grudniu, gdy temperatury na Podlasiu regularnie spadały poniżej zera, polscy mundurowi wywieźli co najmniej 20 osób.

Premier Donald Tusk doskonale wie, że wywózki są nielegalne, niehumanitarne i niemoralne – sam to przyznał. Mimo to nie zapowiada odchodzenia od stosowania tej haniebnej i okrutnej praktyki.

– Zrobimy wszystko, by ta ochrona granicy była skuteczna i twarda wtedy, kiedy trzeba i równocześnie by nie dochodziło do łamania podstawowych, humanitarnych praw człowieka, szczególnie jeśli chodzi o tych najsłabszych – mówił 4 stycznia Tusk.

W swojej codziennej pracy na granicy nie dzielimy ludzi na silnych i słabych. Pomoc humanitarna, prawna oraz medyczna należy się każdej osobie, która tego potrzebuje. Tak samo jak każdej osobie należy się poszanowanie jej godności. Prowadzona przez polskie państwo polityka wywózek jest żywym zaprzeczeniem tych uniwersalnych wartości.

W wyniku tej polityki giną ludzie. Wiemy o co najmniej 55 ofiarach śmiertelnych po obu stronach granicy. W 2023 roku do tej listy dopisaliśmy aż 27 zmarłych osób. Wczoraj na Podlasiu odbył się kolejny pogrzeb.

Od początku kryzysu humanitarnego na granicy polsko-białoruskiej, służby tej nielegalnej, brutalnej oraz haniebnej praktyce wywózek poddały co najmniej 4 700 osób. Wiele z tych osób było wyrzucanych za granicę więcej niż raz. A przecież każda wywózka to bezpośrednie narażanie zdrowia oraz życia bezbronnych ludzi.

Za każdą wywózkę odpowiedzialność ponoszą rządzący. Od 13 grudnia za cierpienie i śmierć ludzi na tej granicy odpowiedzialność ponosi rząd Koalicji Obywatelskiej, Trzeciej Drogi – PSL oraz Lewicy.

Dlatego zdecydowaliśmy i zdecydowałyśmy się podpisać petycję wzywającą Donalda Tuska do natychmiastowego zaniechania stosowania wywózek. To pierwszy krok, ku poprawie sytuacji osób w drodze na granicy polsko-białoruskiej.

Ale nie będzie mowy o pełnej poprawie, jeśli władza poprzestanie jedynie na zaniechaniu pushbacków.

Konieczne jest natychmiastowe rozpoczęcie prac nad nową, długoterminową polityką migracyjną, która na pierwszym miejscu postawi bezpieczeństwo człowieka, a nie definiowane na potrzeby bieżącej polityki mityczne bezpieczeństwo granicy.

Decydenci, odpowiedzialni za obecną politykę skutkującą cierpieniem oraz śmiercią osób w drodze muszą zostać pociągnięci do odpowiedzialności. Tak samo mundurowi stosujący przemoc wobec bezbronnych osób na granicy.

Wreszcie konieczne jest odejście od dehumanizującego języka, którym polska klasa polityczna od lat posługuje się mówiąc o osobach migrujących oraz doświadczających uchodźctwa.

Politycy i polityczki stosujący ten język, przyzwalają na stosowanie przemocy wobec ludzi w drodze na granicy polsko-białoruskiej. Ostatnia kampania wyborcza wyraźnie pokazała, że nie jest to język zarezerwowany wyłącznie dla jednego obozu politycznego.

Taka polityka musi ulec zmianie.

Wraz z podpisaniem petycji skierowanej do premiera Donalda Tuska chcemy przypomnieć nasze postulaty ogłoszone już po wyborach, a powtórzone w dniu exposè nowego premiera.

Chcemy wierzyć, że przyjdzie dzień, gdy będą nieaktualne.

Link do postulatów Grupy Granica.

Pod petycją podpisało się niemal 700 osób i organizacji.

Zawiadomienie ws. wypowiedzi Marka Króla

2024/01/08

W dn. 8 stycznia 2024 roku Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita złożyło zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa publicznego nawoływania do nienawiści na tle etnicznym i narodowościowym, propagowania nazistowskiego ustroju państwa oraz znieważenia grupy osób narodowości żydowskiej – żyjących więźniów Obozu Koncentracyjnego i Zagłady Auschwitz oraz osób imigranckich niemających narodowości polskiej przez Marka Króla.

3 stycznia 2024 r. Król, na antenie ogólnodostępnego programu TV Republika odpowiadając na pytanie osoby prowadzącej audycję na temat imigrantów o treści „co my mamy z tymi ludźmi właściwie zrobić, bo oni tu nie chcą być” udzielił odpowiedzi o treści „w prosty sposób to należy im założyć czipy, tak, jak się pieskom zakłada, a tańsze jest oczywiście numery na lewej ręce wytatuować, wtedy łatwo się ich znajdzie”.

Przypominamy o XXIX edycji Konkursu im. Jana Józefa Lipskiego

2024/01/05

Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita ogłasza
XXIX edycję Konkursu Prac Magisterskich im. Jana Józefa Lipskiego

Przedmiotem konkursu jest wyłonienie najlepszej pracy magisterskiej z obszaru humanistyki i nauk społecznych dotyczącą zjawisk mających miejsce od XIX w. do współczesności, których tematyka jest bliska zainteresowaniom badawczym i aktywności społecznej Patrona konkursu; są to zwłaszcza takie dziedziny, jak:

– historia i teoria literatury;
– wiedza o współczesnej kulturze;
– Varsaviana;
– historia najnowsza;
– społeczeństwo i polityka, dyskryminacja i tolerancja, stereotypy – aspekty kulturowe, psychologiczne,
językowe.

Prawo zgłaszania prac na konkurs mają ich promotorzy lub recenzenci oraz autorzy, jeśli uzyskają akceptację promotora lub recenzenta. Do konkursu mogą być zgłoszone prace, obronione w roku 2023, które otrzymały ocenę co najmniej dobrą.

Zgłoszenie pracy na konkurs powinno zawierać:

– jeden egzemplarz wydrukowanej dwustronnie w formacie A4 pracy magisterskiej, napisanej dowolną czcionką, o wielkości nie mniejszej niż 10 pkt, w miękkiej oprawie (np. zbindowanej lub na spirali);
– jeden egzemplarz wydrukowanego streszczenia pracy (maksymalnie 1800 znaków ze spacją, tj. jedna strona maszynopisu znormalizowanego), określającego cel pracy, jej główne założenia oraz ogólne wnioski;
– jeden egzemplarz pracy magisterskiej oraz streszczenia w wersji elektronicznej;
– krótką opinię promotora lub recenzenta o zgłaszanej pracy magisterskiej;
– dane autora pracy umożliwiające kontakt z nim;
– kompletnie wypełniony formularz zgłoszeniowy;
– zaświadczenie wydane przez władze uczelni zawierające informację o terminie obrony pracy, jej temat oraz nazwę i adres uczelni wydającej zaświadczenie;
– wszystkie wyżej wymienione dokumenty zapisane na płycie CD.

Prace prosimy nadsyłać do dnia 15 lutego 2024 roku na adres: Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita, ul. Krakowskie Przedmieście 16/18, 00-325 Warszawa.

Szczegółowe informacje o konkursie znajdą Państwo w zakładce konkursowej.

Formularz zgłoszeniowy
Regulamin Konkursu
Wzór zaświadczenia
Lista laureatów i laureatek XXVIII edycji

Skarga do KRRiTV ws. wypowiedzi Jana Pietrzaka

2024/01/03

„Odwołując się do funkcji kontrolnej działalności dostawców usług medialnych, przypisanej Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji w art. 6 ust 2, pkt 4 Ustawy o radiofonii i telewizji, zwracam się do Pana Przewodniczącego ze skargą na naruszenie art. 18 ust 1 wskazanej Ustawy, przez nadawcę programu Telewizja Republika, w dniu 31 grudnia 2023.

W wieczornej audycji wydania specjalnego, prowadzonej przez Katarzynę Gójską, ok. godziny 21.44 na antenie programu Telewizja Republika padły słowa nawołujące do wysyłania ludzi o innym kolorze skóry, innej rasy, do obozów koncentracyjnych. Uczestniczący w audycji Jan Pietrzak stwierdził: ,,Mamy baraki dla imigrantów: w Auschwitz, w Majdanku, w Treblince. Mamy dużo baraków zbudowanych przez Niemców i tam będziemy zatrzymywać tych imigrantów, wpychanych nam przez Niemców”. Te szokujące słowa nie spotkały się z właściwą reakcją ze strony prowadzącej audycję, która nie tylko zbagatelizowała tę skandaliczną wypowiedź, ale nawet usprawiedliwiła jej autora” – pisze w skardze skierowanej do Macieja Świrskiego Damian WutkeSekretarz Zarządu Otwartej Rzeczpospolitej.

Treść skargi

Na świąteczny czas

2023/12/22

List otwarty do Marszałka Sejmu w sprawie wysłuchania publicznego kandydatów na członków Państwowej Komisji Wyborczej

2023/12/19

Szanowny Panie Marszałku,

Wysoka frekwencja wyborcza w ostatnich wyborach do Sejmu i Senatu oraz obserwowane od 15 października br. wzmożone zainteresowanie polityką, w tym obradami Sejmu, świadczy o ogromnej chęci obywateli i obywatelek aktywnego uczestniczenia w życiu publicznym. Setki tysięcy Polek i Polaków zaangażowały się w przeprowadzenie wyborów – jako członkinie i członkowie obwodowych komisji wyborczych, czy w ich monitoring jako osoby zaufania oraz obserwatorzy i obserwatorki społeczne.

Obywateli i obywatelki do pracy w komisjach i w działania profrekwencyjne i kontrolne wyborów zapraszały i angażowały organizacje społeczne. Ich – nasza rola – nie kończy się w momencie ustalenia wyników głosowania. Działamy na rzecz transparentności i uczciwości wyborów rozumianych jako cykliczny proces.

Obok wyborców, jednym z głównych aktorów w tym procesie są jego organizatorzy, w tym Państwowa Komisja Wyborcza (PKW). Pełni ona zdecydowanie najważniejszą rolę w organizacji i przeprowadzeniu wyborów w Polsce. To w jaki sposób wywiązuje się ze swoich zadań, ale również to jak postrzegani są przez wyborców jej członkowie przekłada się na zaufanie obywateli do uczciwości procesu wyborczego. Wierzymy, że otwartość i transparentność są najlepszą podstawą zaufania.

101. rocznica zabójstwa prezydenta Narutowicza

2023/12/15

16 grudnia 1922 roku

został zastrzelony nowo wybrany pierwszy prezydent Polski

Gabriel Narutowicz.

Zabójcą był powiązany z endecją malarz Eligiusz Niewiadomski.

Hołd pierwszemu prezydentowi Rzeczypospolitej złożył Julian Tuwim w wierszu
Pogrzeb prezydenta Narutowicza

Krzyż mieliście na piersi, a brauning w kieszeni.
Z Bogiem byli w sojuszu, a z mordercą w pakcie,
Wy, w chichocie zastygli, bladzi, przestraszeni,
Chodźcie, głupcy, do okien – i patrzcie! i patrzcie!

Z Belwederu na Zamek, tętnicą Warszawy,
Alejami, Nowym Światem, Krakowskiem Przedmieściem,
Idzie kondukt żałobny, krepowy i krwawy:
Drugi raz Pan Prezydent jest dzisiaj na mieście.

Zimny, sztywny, zakryty chorągwią i kirem,
Jedzie Prezydent Martwy a wielki stokrotnie.
Nie odwracając oczu! Stać i patrzeć, zbiry!
Tak! Za karki was trzeba trzymać przy tym oknie!

Przez serce swe na wylot pogrzebem przeszyta,
Jak Jego pierś kulami, niech widzi stolica
Twarze wasze, zbrodniarze – i niech was przywita
Strasznym krzykiem milczenia żałobna ulica.

Spotkanie z Ministrem Sprawiedliwości

2023/12/15

14 grudnia br. w Ministerstwie Sprawiedliwości odbyło się spotkanie Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego Adama Bodnara z przedstawicielami społeczności żydowskiej oraz osobami i organizacjami przeciwdziałającym antysemityzmowi. W spotkaniu wzięli m.in. Paula Sawicka, Przewodnicząca Rady Programowej Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita, członkowie Rady – Aleksandra Gliszczyńska-Grabias, Michał Bilewicz oraz Sekretarz Zarządu Damian Wutke.

Do spotkania doszło w związku z haniebnym czynem, jakiego we wtorek (12 grudnia br.) dopuścił się poseł Konfederacji Grzegorz Braun w siedzibie Sejmu RP. Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar wyraził swoje najwyższe oburzenie zachowaniem posła Konfederacji. 

Obecny na spotkaniu Prokurator Krajowy Dariusz Barski stwierdził, że wtorkowy czyn posła Brauna będzie przedmiotem intensywnych czynności prowadzonych przez prokuraturę, która w odpowiednim momencie – po ustaleniu jakie zarzuty będą postawione p. Braunowi, będzie zwracała się do Sejmu o uchylenie immunitetu.

Skarga do Komisji Etyki Poselskiej po antysemickim ataku posła Brauna

2023/12/13

„Poseł Braun, po raz kolejny, złamał prawo zakłócając uroczystość religijną, naruszając nietykalność osobistą psikając gaśnicą w twarz obecnej podczas uroczystości kobiecie. Złamał też zapisy Konstytucji, której wierność ślubował, a która gwarantuje wszystkim obywatelom i obywatelkom równość i szacunek. 

Zachowanie posła Brauna, potępione już prawie jednogłośnie przez Prezydium Sejmu, zasługuje na karę z każdej możliwej strony. Na antysemityzm, przemoc, pogardę nie powinno być miejsca w przestrzeni publicznej, a szczególnie w Sejmie, który jest świątynią demokracji.

Oświadczenie ws. antysemickiego aktu Grzegorza Brauna

2023/12/12

Oświadczenie
Otwartej Rzeczpospolitej – Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii

12 grudnia 2023 roku poseł Grzegorz Braun dopuścił się, po raz kolejny, haniebnego aktu antysemityzmu. W sposób nienawistny, używając gaśnicy, przemocą zgasił świece chanukowe, żydowski znak nadziei i trwania, a następnie, w uzasadnieniu swego czynu, głosił z mównicy sejmowej antysemickie wezwania.

Otwarta Rzeczpospolita – Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii z całą mocą potępia antysemickie wyczyny posła Grzegorza Brauna, które hańbią polski parlament i przynoszą wstyd polskim obywatelom. Oburzają nas wszystkie wypowiedzi usiłujące pośrednio usprawiedliwić jego zachowanie lub wykorzystać ten incydent w rozgrywkach politycznych.

Od 17 lat świece są uroczyście zapalane w polskim Sejmie jako symbol wspólnej historii Żydów i Polaków. Wierzymy, że to światło nie zgaśnie, dlatego solidaryzujemy się ze wszystkimi, którzy tym aktem zostali bezpośrednio i pośrednio dotknięci.

Antysemityzm psuje społeczeństwo i nie powinno być dla niego miejsca w przestrzeni publicznej. Jest też przestępstwem, dlatego wzywamy uprawnione do tego organy państwa do podjęcia działań zmierzających do pozbawienia posła Brauna immunitetu i pociągnięcia go do odpowiedzialności karnej.

W imieniu Stowarzyszenia oświadczenie podpisali Paula Sawicka – Przewodnicząca Rady Programowej oraz Marek Gumkowski – Prezes Zarządu.

Oświadczenie w pdf

Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka

2023/12/10

Dzisiaj 10 grudniaMiędzynarodowy Dzień Praw Człowieka.

Przypominamy słowa prof. Wiktora Osiatyńskiego – jednego z największych orędowników praw człowieka w Polsce.

Jednocześnie życzymy nam wszystkim, aby przestrzeganie praw człowieka było standardem, o który nie trzeba walczyć i upominać się w państwie demokratycznym.

Magdalena Czyż z Nagrodą Fala Festiwalu Media i Sztuka

2023/12/07

7 grudnia 2023 roku o godz. 18 w kinie Bajka w Darłowie odbędzie się wydarzenie pod hasłem Media i Sztuka 2023: Post Scriptum.

Spotkanie, które będzie miało miejsce 7 grudnia, to ostatnia „rata” tegorocznej edycji Media i Sztuka. Weźmie w nim udział troje redaktorów i dziennikarzy od lat związanych z „Gazetą Wyborczą”: redaktor naczelny Adam Michnik, jego zastępca Jarosław Kurski oraz publicystka Magdalena Czyż.

Magdalena Czyż otrzyma Falę Festiwalu Media i Sztuka – nagrodę przyznawaną przez burmistrza Darłowa Arkadiusza Klimowicza, który jest jednym ze współautorów imprezy. Magdalena Czyż będzie siódmą laureatką w historii tej nagrody. Wcześniej otrzymali ją: laureat nagrody literackiej Nike Cezary Łazarewicz, dziennikarz Michał Olszański, pisarz Marek Krajewski, redakcja Szkła Kontaktowego (TVN24), marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz oraz dziennikarka Ewa Winnicka.

Magdalena Czyż jest wiceprezeską stowarzyszenia „Otwarta Rzeczpospolita”, angażuje się także w dialog polsko-żydowski. Była współprzewodniczącą Grupy działania przeciwko antysemityzmowi i ksenofobii przy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka pn. Wirydarz.

Magdo – serdecznie gratulujemy!

Źródło: wyborcza.pl

Nagroda POLIN 2023

2023/12/06

5 grudnia 2023 roku po raz dziewiąty wręczono Nagrodę POLIN.

Laureatem konkursu Nagroda POLIN 2023 został Mariusz Sokołowski, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 20 im. gen. Władysława Sikorskiego w Białymstoku. Od 2007 roku zaangażowany w przywracanie pamięci o Żydach Wasilkowa i Białegostoku. Autor publikacji i artykułów poświęconych metodologii nauczania o wielokulturowości. Współtwórca Szlaku Dziedzictwa Żydowskiego w Białymstoku i nauczyciel angażujący uczniów do poznawania lokalnej, wielokulturowej przeszłości.
Wyróżnienia otrzymali Ewa Paul oraz Stowarzyszenie Saga Grybów.
W trakcie gali konkursu dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN Zygmunt Stępiński wręczył także Nagrodę Specjalną. To honorowe wyróżnienie trafiło do Andrzeja Folwarcznego i zespołu Forum Dialogu.

Serdecznie gratulujemy finalistom i nagrodzonym!

Więcej informacji na stronie Muzeum POLIN.

Wyrok za plakat „Strzeż się tyfusu plamistego. Unikaj Żydów”

2023/12/01

4 września 2022 roku, w trakcie cotygodniowej manifestacji Literiady pod Pałacem Prezydenckim, kontrmanifestantka prezentowała transparent zawierający sformułowania: „Strzeż się tyfusu plamistego. Unikaj Żydów”, tj. zawierający treści nawołujące do nienawiści na tle narodowościowym.

W tej sprawie złożyliśmy do Prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu. Udzieliliśmy również pomocy prawnej osobie, która zdecydowała się występować jako osoba bezpośrednio dotknięta tym przestępstwem. Sąd przesłuchał dodatkowo trzech innych świadków tego wydarzenia.

30 listopada 2023 roku w Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Śródmieścia odbyła się kolejna rozprawa w tej sprawie.

Joanna C. została uznana winną zarzucanych czynów. Sąd wyznaczył karę ograniczenia wolności poprzez wykonywanie prac społecznych przez 10 miesięcy w wymiarze 30 godzin miesięcznie. Dodatkowo nałożył grzywnę w wysokości 3.000 złotych oraz obciążył kosztami postępowania – 250 złotych.

Sąd ogłaszając ustne motywy wyroku wskazał, że szerzenie nienawiści na tle narodowościowym, etnicznym, rasowym czy religijnym – wszystkie te aspekty zostały wyczerpane w sądzonym czynie – wobec Żydów w mieście, w którym było największe getto, gdzie Holokaust był rzeczywistością, za pomocą materiałów z czasów Holokaustu jest szczególnie wyraziste i zasługuje na wyraźne i jednoznaczne potępienie i ukaranie. Jednocześnie Sąd podkreślił, że oskarżona jest w pełni świadoma znaczenia swoich czynów i może za nie odpowiadać.

Wyrok nie jest prawomocny.
___________________________________
Podejmowane przez nas interwencje prawne są częścią projektu Antysemityzm w Polsce: definicja, monitorowanie, skuteczne przeciwdziałanie, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG. 

Wojna w Izraelu – Otwarta Rzeczpospolita pyta, Konstanty Gebert odpowiada

2023/11/29

Barbarzyńska napaść terrorystów Hamasu ze strefy Gazy na izraelskie kibuce i masakra uczestników muzycznego festiwalu Supernova 7 października br. przyniosła śmierć ponad 1300 osób. Atakowi towarzyszyły naloty rakietowe na teren Izraela. Okazało się również, że terroryści uprowadzili 240 osób, wśród których są zarówno ludzie bardzo starzy, jak i dzieci. Odpowiedzią na tę niespodziewaną napaść była akcja armii Izraela na terenie Gazy, gdzie Hamas zbudował pięćsetkilometrową sieć tuneli o wojskowym zastosowaniu, nieudostępnianych palestyńskim cywilom. Wojna, która wybuchła, przyniosła śmierć tysiącom mieszkańców Gazy.

Mamy do czynienia z dramatyczną sytuacją. Na całym świecie media skupiają się na obrazach zniszczonych domów, nawet całych osiedli mieszkalnych, rodziców płaczących nad zwłokami dzieci lub też dzieci, błąkających się wśród trupów. W wielu krajach Europy i świata tysiące ludzi demonstrowało przeciw wojnie i jej ofiarom – palestyńskim cywilom – a demonstracje te na ogół w takiej czy innej formie potępiały skutki wojskowej interwencji Izraela skierowanej przeciwko Hamasowi. Ostatnio, również w Polsce, pojawiły się też demonstracje popierające prawo Izraela do obrony i żądające uwolnienia uprowadzonych Izraelczyków. Ze wszystkich stron słychać apele o zaprowadzenie pokoju.

Jak wiadomo, niedawno zostało przedłużone czasowe zawieszenie broni w Gazie, a jednocześnie są zwalniane przez Hamas grupy zakładników porwanych 7 października w zamian za wypuszczanych na wolność więźniów palestyńskich. Nadzieje w związku z tym obudzone zakłócają jednak wiadomości, że w Europie, w Stanach Zjednoczonych i w wielu innych krajach świata nastąpił nagły i niepokojący wzrost antysemityzmu. Wiele środowisk politycznych – zwłaszcza lewicowych – miało i ma krytyczny stosunek do Izraela. Obecnie, korzystając z modnej koncepcji kolonizacji, formułowane są zarzuty, które wyrazy krytyki polityki rządu Izraela zmieniają w czysto antysemickie hasła. Czy też, inaczej rzecz ujmując, treść zarzutów wobec polityki Izraela odwołuje się do tradycyjnych antysemickich stereotypów i wzorców. Całkowicie zrozumiałe jest współczucie dla ginących w rezultacie akcji wojskowej cywilów i oburzenie w obliczu tylu ofiar, ale jeśli łączy się z poparciem terrorystycznej organizacji, jaką niewątpliwie jest Hamas, mamy do czynienia postawą bardzo niebezpieczną.

Nie możemy pozostać obojętni w obliczu wzrostu postaw antysemickich w wieloraki sposób manifestowanych w Europie, a także w Polsce, przede wszystkim na różnych internetowych platformach i portalach społecznościowych. Jako stowarzyszenie, które stawia sobie za cel walkę z antysemityzmem i innymi formami ksenofobii, pragniemy w możliwie prosty, ale nie uproszczony sposób przedstawić tło tych tragicznych wydarzeń. Mamy nadzieję, że pozwoli to lepiej zrozumieć sytuację izraelskiego społeczeństwa, dla którego zamordowanie 1300 obywateli było straszliwym ciosem. Pamiętajmy, że Izrael ma 9, 5 mln mieszkańców i pomyślmy, jak byśmy zareagowali, gdyby – proporcjonalnie – wróg w ciągu kilku godzin zabił 7000 niewinnych Polaków. Warto więc dowiedzieć się czegoś więcej na temat Hamasu, konfliktu Izraela z politycznie zdominowaną przez Hamas Gazą i politycznego, międzynarodowego tła tego konfliktu.

____________________________________

Prezentujemy odpowiedzi Konstantego Geberta na pytania przygotowane przez członków Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita.

Konstanty Gebert – psycholog, tłumacz, dziennikarz, działacz społeczny. W latach 1992-1993 towarzyszył Tadeuszowi Mazowieckiemu jako specjalnemu wysłannikowi ONZ do Jugosławii. Dyrektor warszawskiego biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych. Autor m. in. „Ostateczne rozwiązanie. Ludobójcy i ich dzieło”, za którą otrzymał Nagrodę im. Marcina Króla. Prowadzący podcast „Ziemia zbyt obiecana”.

Daniel Wolf – OSKARŻAM (J’Accuse) — List otwarty do apologetów Hamasu

2023/11/29

Daniel Wolf
Partner w Kirkland & Ellis LLP
Kirkland & Ellis LLP amerykańska międzynarodowa firma prawnicza z siedzibą w Chicago

[…] Jak uczy nas Księga Kaznodziei 3:7, „jest czas milczenia i czas mówienia”. Teraz jest czas, by krzyczeć.

Krew jeszcze nie wyschła po masowej rzezi 1400 Izraelczyków, a we wszystkich zakątkach świata zabrzmiał chór potępienia Izraela, ofiary tej rzezi. Odzwierciedla on, jak sądzę, dyskomfort, że Żydzi nagle ośmielają się reagować na zabijanie swoich rodaków z zimną krwią. Czy spodziewano się, że jak mówi historia — krucjat, inkwizycji, pogromów, Holokaustu — Żydzi po prostu to zniosą? Spakują walizki, zwieszą głowy i przeniosą się do kolejnego tymczasowego domu?

Teraz nagle ci sami Żydzi reagują — mamy głos i mamy siłę. Odważni żołnierze IDF udzielają militarnej odpowiedzi. Lecz także każdy z nas musi podnieść głos w odpowiedzi na antysemityzm ujawniony przez tę wojnę.

Dotąd tchórze usprawiedliwiali nienawiść, mówiąc, że antysyjonizm nie jest antysemityzmem, lecz niemoralna rezolucja ONZ „Syjonizm jest rasizmem” nadała mu makabryczne znaczenie. Ten koncert się skończył. Wystarczy spojrzeć na zdjęcia norweskiej studentki medycyny i ucznia nowojorskiej szkoły publicznej dumnie trzymających tabliczkę z napisem „Please Keep the World Clean” wzywającą do eksterminacji Żydów lub na tłumy skandujące „Gas the Jews” przed Operą w Sydney, by zdemaskować to kłamstwo.

Dla tych, którzy nie wiedzą – tytuł tego postu – OSKARŻAM (J’Accuse) –  odnosi się do słynnego listu otwartego opublikowanego w 1898 roku przez Emile’a Zolę na pierwszej stronie gazety L’Aurore w reakcji na sprawę Dreyfusa. List był skierowany do prezydenta Francji – oskarżał jego rząd i armię, że kierowano się antysemityzm skazując pod fałszywym zarzutem szpiegostwa Alfreda Dreyfusa, oficera armii francuskiej. W uznaniu dla Zoli, zapożyczam jego język i styl, aby publicznie zakwestionować moralne bankructwo armii apologetów Hamasu:

Współczesny antysemityzm – jak zmienił się po 7 października?

2023/11/27

„Staram się nie myśleć o tym jako o odwiecznym antysemityzmie, który był w ukryciu i nagle się wyzwolił, bo wydaje mi się, że za tym może się kryć faktyczny ruch empatyczny i to jest bardzo smutne, ale tak rzeczywiście jest, że z takiego głębokiego współczucia, które odczuwamy może dojść do agresji” – o wzroście antysemickich ataków, ich źródłach i charakterze, mówił prof. Michał Bilewicz, psycholog społeczny, socjolog z Centrum Badań nad Uprzedzeniami Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, członek Rady Programowej Otwartej Rzeczpospolitej.

Podcast na stronie Radia TOK FM

XIX Debata Otwartej Rzeczpospolitej i Teatru Polskiego

2023/11/23

22 listopada 2023 roku odbyła się XIX Publiczna Debata Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita i Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana. Obrady pod hasłem „Jak przywrócić rządy prawa w Polsce?” poświęcone były pamięci Anieli Steinsbergowej – prawniczki, obrończyni w procesach politycznych i rehabilitacyjnych, współtwórczyni Komitetu Obrony Robotników.

Debatę otworzyli przewodnicząca Rady Programowej Otwartej Rzeczpospolitej Paula Sawicka oraz Zastępca Dyrektora Naczelnego Teatru Polskiego, Dyrektor Artystyczny Janusz Majcherek. Słowo wstępne do dyskusji wygłosił Jerzy Stępień. Następnie w rozmowie moderowanej przez Wojciecha Tumidalskiego udział wzięli Paulina Kieszkowska-Knapik, Marta Kożuchowska-Warywowda oraz Waldemar Żurek.

STREFA ŚMIERCI Prof. Ireneusz Krzemiński & Dr Marek Suchar

2023/11/23

Walące się budynki od wybuchów bomb i rakiet, zakrwawieni ludzie, poranione, płaczące dzieci, przepełnione szpitale, brak wody, leków i jedzenia. Takie obrazy docierają do nas ze Strefy Gazy. Odruchowo stajemy po stronie tych którym na naszych oczach dzieje się krzywda. Emocje nie pozwalają na zastanawianie się co się właściwie stało, dlaczego ten koszmar się dzieje. Potępiamy sprawcę którym w naszym przekonaniu jest armia Izraela. Powstrzymajmy na chwilę emocje i zastanówmy się co byśmy czuli i myśleli, jak byśmy zareagowali gdyby którejś nocy, bez ostrzeżenia granice naszego kraju sforsowały grupy wyszkolonych zabójców i bestialsko wymordowały kilka tysięcy mężczyzn, kobiet i dzieci. Nie ma pomyłki: 1200 zabitych w liczącym ok 9 milionów obywateli Izraelu, to 5 tysięcy w ok 37 milionowej Polsce. Oczywiście mamy prawo i powinniśmy żądać od armii Izraela maksymalnej ochrony ludności cywilnej Gazy ale należy też zadać pytanie, czy Hamas taką ochronę umożliwia.

W audycji Radia Wolna PL byli prof. Ireneusz Krzemiński – socjolog, członek Rady Programowej Otwartej Rzeczpospolitej oraz dr Marek Suchar – psycholog, badacz historii Jerozolimy.

Media publiczne powinny… O treściach nienawistnych na antenie telewizji publicznej – Raport z monitoringu mediów publicznych w trakcie kampanii parlamentarnej w 2023 r.

2023/11/14

Na przestrzeni minionych kilku lat w przestrzeni publicznej i politycznej zauważyć mogliśmy wzmożenie i zintensyfikowanie treści nienawistnych wobec przedstawicieli i przedstawicielek grup obcych. Fala nienawiści zapoczątkowana antyuchodźczą kampanią parlamentarną Prawa i Sprawiedliwości w 2015 roku, kontynuowana była przez polityków i polityczki tej partii również w latach 2019 i 2020. W tym czasie głównym „kozłem ofiarnym” polityków były osoby LGBT+. W trakcie kampanii w mediach publicznych pojawiały się jednak nie tylko treści homofobiczne, ale również antyuchodźcze, antysemickie i antyniemieckie.

Wykorzystanie treści motywowanych uprzedzeniami jako narzędzia w trakcie kampanii politycznych ma poważne konsekwencje. Po pierwsze, debata polityczna o nienawistnym wydźwięku narusza podstawowe konstytucyjne prawa i wolności obywatelskie. Po drugie, wpływa ona na społeczeństwo poprzez kreowanie norm przyzwalających na otwarte wyrażanie wrogości czy wręcz nienawiści wobec osób z grup obcych. To zaś przyczynia się do wzrostu dyskryminacji oraz spadku tolerancji wobec różnorodności w Polsce. Wreszcie, obecność uprzedzeń w przestrzeni publicznej bezpośrednio przekłada się na funkcjonowanie osób należących do mniejszości, znacząco obniżając ich szeroko rozumiany dobrostan. Świadomi tych następstw, postanowiliśmy przyjrzeć się temu, jaki język stosowany był na antenie telewizji publicznej w Polsce przy okazji kampanii parlamentarnej w 2023 roku.

Celem niniejszego raportu, przygotowanego przez badaczy Centrum Badań nad Uprzedzeniami na zlecenie Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita, jest prezentacja i omówienie wyników przeprowadzonego wspólnie monitoringu.

Działania Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita w zakresie monitoringu treści nienawistnych w trakcie kampanii wyborczej wspierał Fundusz Obywatelski im. Henryka Wujca.

Poniżej przedstawiamy wnioski z 25-stronicowego raportu.

Na 11 listopada

2023/11/11